Je ziet ze lopen op het einde van de tweedehandse markten in Brussel of ergens in de rand met hun han in de boekenboxen gratis boeken in zakken steken. Het nieuwe lompenproletariaat, een klasse van ‘have not’s’ die zich rechthouden door een zware job, het restproduct van de boekenindustrie verzamelen en verkopen.

Het draait hen niet om recyclage of om het verzamelen van oud papier zoals wel eens met oud ijzer gebeurt, ook niet om het geloof in het betere boek. Het zijn vaak mensen in extreme precariteit die een handeltje proberen te doen in restboeken om die extra cent te verdienen die vaak nodig is om de groeten of eens een stukje vlees te kopen.

We hoorden allemaal van de Turkse vuilnismannen die weggesmeten boeken verzamelen en er een bibliotheek van hebben gemaakt, maar dit heeft helemaal niets met idealen te maken, maar met een harde realiteit. Omdat deze mensen vaak ongeletterd zijn en hoogstens enkele talen van elkaar kunnen onderscheiden. Het draait dus niet om de kwaliteit van de boeken, maar ‘retrouvailles’ die verkocht worden naast veel onverkoopbare boeken.

Deze mensen kennen elkaar omdat ze elkaar ontmoeten op het Vossenplein of de tweedehandse markt aan de Bascule of op een andere plaats, natuurlijk zijn er bepaalde tweedehandse boekenwinkels waar ze terecht kunnen en waar ze niet terecht kunnen. Daar ontmoeten ze elkaar dan en kunnen ze boeken verkopen voor de beste prijs en met een dosis solidariteit van de boekhandelaar.

Het is beter dan illegale activiteiten zoals drugverkopen of prostitutie. Bedelen doen ze ook niet, maar het zijn vaak sociale en fitte mensen omdat ze zoveel wandelen in Brussel. Het enige probleem is dat dit geen duurzame oplossing is voor die mensen en ook geen lucratieve activiteit is voor zelfstandige boekenwinkels die het dezer dagen al zo moeilijk hebben.

Hoe kunnen we deze gemeenschap bereiken? Het zijn vaak kwetsbare figuren mensen zonder papieren uit moeilijke bevolkingsgroepen, vaak de echte minderheid onder de minderheden. Het is een schreeuw naar menswaardigheid voor deze mensen uit sociale bewogenheid.

Willemjan is lokale reporter in de Matongé