Recente rellen in Nigeria (www.anticapitalistes.net)
Nieuws, Wereld, Afrika, Politiek -

Uitstel verkiezingen Nigeria politiek spelletje?

Valentijnsdag 14 februari stond voor de Nigeriaanse bevolking niet langer in het teken van presidentsverkiezingen. Die werden verplaatst naar 28 maart. Officiële reden: de overheid kan geen veiligheid garanderen tijdens de verkiezingen, doordat de militairen hun handen vol hebben aan de strijd tegen Boko Haram in het noordoosten van het land. Velen vrezen echter dat er een politiek spelletje wordt gespeeld.

dinsdag 24 februari 2015 11:13
Spread the love

De stad Baga is op 21 februari door het Nigeriaanse leger terug veroverd. Meer
dan een maand geleden, op 3 januari, pleegde Boko Haram daar zijn meest
dodelijke aanslag. Bijna tweeduizend inwoners werden vermoord. Vanaf dat moment
had de terreurgroep het stadje – evenals andere steden en dorpen in het
noordoosten van Nigeria waar ze een kalifaat willen oprichten – onder controle.

Op 16 februari meldden soldaten via Twitter dat ook de steden Mongono en Marte
weer uit handen zijn van Boko Haram. Sinds begin februari voert het Nigeriaanse
leger verschillende aanvallen uit om deze aan Al-Qaida gelieerde terreurgroep
terug te dringen.  

De strijd tegen Boko Haram wordt door de onafhankelijke nationale
kiescommissie (INEC) van de Nigeriaanse overheid aangevoerd als reden voor het
uitstellen van de verkiezingen van 14 februari naar 28 maart. Door de huidige
gevechten tussen het leger en de terreurgroep waren er onvoldoende militairen beschikbaar
om de verkiezingen op Valentijnsdag in goede banen te leiden, aldus de INEC. De
kiescommissie verwacht dat het leger Boko Haram binnen enkele weken onder bedwang heeft..  

De recente militaire acties steken schril af tegen het jarenlang uitblijven van respons tegen de gewelddadige aanslagen en ontvoeringen van Boko Haram, die het
noordoosten van Nigeria sinds 2009 in haar macht heeft.  

Gewaarschuwd 

Nog in januari 2015 deed de Nigeriaanse overheid niets om de geplande
aanvallen van Boko Haram op de steden Baga en Monguno tegen te gaan. Dat terwijl
het van tevoren gewaarschuwd was, vertellen lokale bronnen aan Amnesty
International.  

Bevelhebbers op de militaire basis van Baga sloegen al in november en
december 2014 alarm bij het militaire hoofdkwartier. Zij meldden een dreiging
voor een aanslag van Boko Haram. Herhaaldelijk vroegen zij om versterking, maar
tevergeefs. Een ware slachting van de lokale bewoners op 3 januari 2015 was het
gevolg. 

Boko Haram-leden lieten inwoners weten dat Monguno als volgende aan de
beurt was. Het lokale leger werd opnieuw direct op de hoogte gebracht, weet
Amnesty International van een inwoner, maar bescherming bleef wederom uit. Het
Nigeriaanse leger heeft gefaald in zijn taak om de burgers van Baga en Monguno
te beschermen, ondanks de herhaaldelijke waarschuwingen voor een dreigende
aanval, concludeert de mensenrechtenorganisatie.  

Politieke wil 

Jarenlang was er gebrek aan politieke aandacht voor de wanhopige situatie met
Boko Haram in het noordoosten van het land. In januari 2015 betuigde de
Nigeriaanse president Jonathan Goodluck wel zijn medeleven aan de slachtoffers
van de aanslag op Charlie Hebdo, maar repte met geen woord over de aanslag die
twee dagen eerder in Baga had plaatsgevonden.   

“Een verklaring voor de falende militaire operaties tegen Boko Haram is dat
het leger geen beschikking had over het nodige materieel en personeel”, zegt
Elizabeth Donnely, Nigeria-deskundige bij het onafhankelijke Britse
onderzoeksinstituut Chatham House in Londen. “Oorzaak hiervan is gebrek aan
politieke wil”, meldde zij op de Duitse internationale tv-zender Deutsche Welle. Ze vindt het
opvallend dat dan ‘een nieuw offensief tegen Boko Haram’ als reden voor het
uitstel van de verkiezingen wordt gegeven. 

Argwaan 

“Niet verrassend dat mensen argwanend staan tegenover deze officiële reden
voor het uitstel van de verkiezingen”, stelt Benjamin Soares, antropoloog en
onderzoeker bij het Nederlandse onderzoeksinstituut African Studies Centre. “Mensen
vragen zich af waarom de overheid er wel in zou slagen om de situatie in zes
weken te verbeteren, als het hun in de afgelopen vijf jaar niet is gelukt?”  

Op 23 februari nog, vond in Potiskum alweer de derde aanslag plaats in een week tijd. En man met explosieven stapte op een volle bus toen hij zichzelf tot ontploffing bracht. Zeker vijftien mensen kwamen om.

Volgens Donnely is het onmogelijk om Boko Haram in zes weken te vernietigen.
“Zelfs niet als het een strenge, strategische en goed georganiseerde aanval is.
Het gaat om zo’n groot territorium dat het erg moeilijk wordt om alle leden van
de militie te kunnen vervolgen.” 

“Het is daarom eenvoudig voor mensen om te veronderstellen dat andere
redenen een rol spelen bij de uitstel van de verkiezingen”, aldus Soares. “Vooral
als je in acht neemt dat de mensen die nu een regeringsfunctie bekleden al hun extra
voordelen en privileges niet willen verliezen.” Met name
mensenrechtenorganisaties, oppositiepartijen en Westerse landen zijn niet blij
met dit uitstel van de verkiezingen. 

Onzeker 

Nigeria, de grootste economie van Afrika en snelst groeiende economie van de
wereld, kent een democratisch verkiezingsstelsel sinds 1999. Vanaf het eerste
uur kwam de People’s Democratic Party (PDP) – de partij van huidig president
Goodluck – als winnaar uit de bus.

Soares: “Dit zijn de eerste verkiezingen waarbij
de oppositie kans lijkt te maken om te winnen. De huidige regering voelt zich erg onzeker. De angst bestaat dat zij daarom
de strijd tegen Boko Haram als argument gebruiken om straks opnieuw te kunnen
zeggen dat er uitstel nodig is. Een ander gevreesd scenario is dat het leger
een coup pleegt.”  

Voor 1999 kende het West-Afrikaanse land, coup na coup, een militaire
dictatuur. Een van die oud-coupplegers maakt nu een grote kans om Goodluck van
zijn troon te stoten: ex-generaal Muhammadu Buhari, leider van de All
Progressives Congress (APC). Van 1983 tot 1985 had hij al even de macht over
het land. Hij trad toen hard op tegen corruptie en geweld, maar was niet vies van
onwettige arrestaties, censuur en een op hol geslagen economisch beleid.  

“Hoewel veel burgers niks om beide kandidaten geven, hebben ze alle twee
een sterke achterban in verschillende delen van het land”, zegt Soares. Gebrek aan onderwijs
en politieke ideeën maakt dat mensen hun stem bepalen op basis van religieuze
en etnische afkomst. Als christen krijgt Goodluck veel steun uit zijn regio in
het zuiden van het land, de olieproducerende Nigerdelta. Buhari is moslim en
komt uit het noorden, waar hij grote populariteit geniet. Tot nu toe lijkt geen
van beiden een grote voorsprong te hebben. 

Ontkenning 

President Goodluck ontkent door de INEC te zijn geraadpleegd over een
eventueel uitstel van de verkiezingen. Bovendien verzekert hij iedereen ervan
dat het op 28 maart verkozen parlement voor 29 mei beëdigd zal zijn.  

Deze vertraging biedt de regeringspartij PDP wel tijd om een strategie te
bedenken en terug te vechten tegen de groeiende populariteit van Buhari, zo melden
onderzoekers volgens de BBC. Hij kan, volgens hen, met zijn partij de APC op
financieringsproblemen stuiten om de zes extra campagneweken te bekostigen. Lokale
commentatoren verwachten dat Goodluck deze extra tijd ook gebruikt om Buhari’s
kandidaatstelling juridisch in twijfel te trekken en te laten diskwalificeren, met
het argument dat de INEC zijn kandidatuur heeft aanvaard zonder een vereist onderwijscertificaat.
  

Tot slot veronderstellen lokale inwoners dat de president hoopt op enkele
symbolische overwinningen op Boko Haram, om zijn beschadigde imago te
herstellen en zijn kansen voor de verkiezingen te vergroten. “Als het gaat om
de terugdringing van Boko Haram, vinden mensen dat Goodluck een incompetente
leider is geweest”, zegt Soares. 

Sowieso kan het nationale leger alleen Boko Haram nooit aan, aldus de
deskundige. “Versterking van de buurlanden is noodzakelijk.” Enkele weken
geleden, toen de dreiging zich uitbreidde naar de regio’s over de grens, hebben zich dan ook 8700 soldaten uit Tsjaad, Kameroen, Niger en Benin bij de gevechten
tegen Boko Haram aangesloten.  

“Maar talloze burgers in Nigeria zijn net zo bang voor het leger als
voor Boko Haram”, aldus Soares. “Het leger vernietigt hele dorpen en dringt
willekeurig huizen binnen om te controleren op sympathisanten.”  

Gewelddadige verkiezingen

Heeft een stembusgang wel zin in een dergelijk verscheurd land? Soares: “Drie
miljoen mensen zijn ontheemd geraakt. Velen van hen hebben geen kans om te
stemmen. Dit maakt het erg lastig om daar verkiezingen te organiseren. Verkiezingen
in Nigeria staan ook bekend om onregelmatigheden. “Ze verlopen daar vaak
oneerlijk.” Tijdens de verkiezingen in 2011 kwamen bijna duizend mensen om door
geweld, terwijl ze toen toch werden beschouwd als de meest eerlijke
verkiezingen ooit.

“Als het op 28 maart doorgaat, wordt het een heel gespannen
moment met veel geweld”, voorspelt Soares.

take down
the paywall
steun ons nu!