Hieronder vindt u twee interessante grafieken. De eerste toont de evolutie van de winsten, vennootschapsbelasting en effectieve belastingsvoet van en voor ondernemingen op basis van cijfers aangeleverd door Itinera.

De tweede geeft de evolutie weer van uitgekeerde dividenden, investeringen en verloning van werknemers door en van ondernemingen op basis van cijfers van Nationale Bank.

Twee conclusies wat betreft belastingdruk, investeringen en uitbetaalde lonen.

1. Belastingdruk voor bedrijven.

Een mens zou beginnen denken dat VBO, Voka , Bertrand en cie aan de champignons zitten. Ik neem aan dat ook zij de cijfers van Itinera kennen en begrijp niet hoe ze tot hun maandenlang aangehouden klacht over de zware belastingdruk komen.

De cijfers – die Itinera heeft verzameld, dus zeker geen verdachte bron in deze – liegen er niet om.

De winsten stegen uitgedrukt in verhouding tot het BBP tussen 2001 en 2009 van 18 procent naar 27 procent en de belastingsopbrengst uitgedrukt in verhouding tot datzelfde BBP zakte in diezelfde periode met één vol procentpunt van dit BBP ofte meer dan 3 miljard euro.

Deze daling van de belastingen blijkt ook uit de daling van de effectieve belastingvoet die werd gehalveerd van 19,9 procent tot 9,8 procent.

Je leest het beste lezer goed: in 2009 betaalden de bedrijven gemiddeld 9,8 procent belasting op hun winsten!

Het verhaal wordt nog straffer. Die 9,8 procent is een gemiddelde. Weet dat de vijfhonderd grootste bedrijven in België samen 52 miljard euro winst maken en daarop ongeveer 5 procent belastingen betalen. En het kan nog straffer: de supergrote bedrijven als Inbev, Electrabel,… betalen bijna geen belasting.

Vergelijk die 9, 5 of quasi 0 percent eens met het percentage dat een werkend tweeverdienersgezin betaalt aan belastingen. Dat is een paar keer meer dan wat vennootschappen betalen. En dan komt die Bertrand Di Rupo van marxist uitschelden als ideeën als een meerwaardebelasting geopperd worden. Dan komen VBO en Voka jammeren dat de regering de ondernemers niet respecteert.

Niet respecteren durven ze stellen! Kent er iemand een inkomensgroep die de laatste tien jaar zijn inkomen in verhouding tot het BNP met één derde zag stijgen en effectief de helft minder belastingen betaald heeft? Zo is er maar één groep: die van de vennootschappen.

2. Wie geniet van de gecreëerde toegevoegde waarde?

In de tweede grafiek schets ik vanaf het jaar 2001 de evolutie van de uitgekeerde dividenden, de verloning voor werknemers en de investeringen.

Wat leert de grafiek ons?

De evolutie van de investeringen en de verloning van de werknemers (inbegrepen de sociale bijdragen) blijft tussen 2001 en 2011 net onder de groei van het BBP. Een totaal ander beeld krijgen we als we kijken naar de evolutie van de uitgekeerde dividenden. Die stegen in de beschouwde periode met 72 procent wat bijna dubbel zo veel is dan de groei van het BBP.

Als we situatie zouden bekijken op 2009 dan zijn de verhoudingen nog schrijnender: + 32 procent voor investeringen, + 39 procent voor de lonen maar + 130 procent voor de dividenden uitgekeerd aan de aandeelhouders.

Samengevat moeten we voor de voorbije tien jaar concluderen dat de winsten van de bedrijven in absolute cijfers bijna zijn verdubbeld en hun effectief belastingtarief gehalveerd. Die winsten zijn vervolgens vooral naar de aandeelhouders gegaan en veel minder naar werknemers en investeringen.

Om hun concurrentiekracht te verbeteren kunnen ondernemingen beter wat korten op de toch wel zeer hoge dividenduitkeringen van de voorbije tien jaar – kort gezegd minder winst uitkeren – en meer investeren. Maar dat geluid horen we niet bij VBO, Voka en consoorten. Dat is het soort van inleveringen waar ze in die kringen niet willen van horen. Dat kennen we maar al te goed. Hun devies is dan: sterk optreden tegen de zwakken en zwak tegen de sterken.

Dirk Van der Maelen is kamerlid sp.a