Dokters van de Wereld stelt vandaag het jaarrapport voor van haar Belgische projecten. Het verslag biedt een overzicht van de toegang tot gezondheid en de leefwereld van de meest kwetsbare inwoners van België. Hoofdconclusie uit het rapport: toegang tot zorg wordt er in België niet makkelijker op. Met een totaal van 19.516 consultaties zag Dokters van de Wereld haar capaciteit stijgen met 34%. Daarnaast uit de medische ngo haar bezorgdheid over het stijgend aantal Belgen, EU-burgers en vrouwen dat niet langer aan zorg raakt in België.
De vervrouwelijking van kwetsbare mensen in België die niet aan zorg raken, is een feit: « Was in 2011 slechts 1 op de 5 van onze patiënten een vrouw, dan liep dat in 2012 op tot net geen derde.» aldus Stéphane Heymans, Coördinator Belgische Projecten bij Dokters van de Wereld. “Deze vervrouwelijking was het meest flagrant op het winterplan voor daklozen: waar vrouwen tot 2 jaar geleden een absolute zeldzaamheid waren, maakten ze afgelopen winter 11% uit van onze patiënten. Dat is maar liefst een verviervoudiging.”
Naast het stijgend aantal vrouwen, is er sprake van een stijgend aandeel ‘gewone’ Belgen en EU-burgers: “ Dit jaar voerden we 5.195 consultaties uit bij mensen met de Belgische nationaliteit, een stijging van 25% in vergelijking met 2011.» Volgens Heymans zit de Europese crisis hier voor iets tussen: “Het feit dat in onze afdelingen in crisislanden als Griekenland de helft van de patiënten intussen bestaat uit ‘gewone’ Grieken, bevestigt deze hypothese. Regent het in Griekenland, dan druppelt het in België.“
Naast het demografisch profiel, biedt het jaarrapport een inkijk in de leefwereld van de patiënten. En die ziet er jammer genoeg niet erg rooskleurig uit: “Slechte woonomstandigheden, werkloosheid en geweld: de levenskwaliteit van een gemiddelde kwetsbare Belg is zeer laag: net geen 40% van onze patiënten is dakloos of ‘woont’ in opvangcentra of kraakpanden. 89% heeft geen enkel inkomen en bijna 95% bleek ooit met geweld te zijn geconfronteerd.»
Met deze cijfers hoeft het niet te verbazen dat het slecht gesteld is met de mentale en fysieke gezondheid van deze populatie. 77% van de patiënten verklaart er fysiek of mentaal slecht of zeer slecht aan toe te zijn. Ter vergelijking: het Belgische gemiddelde schommelt rond de 23%.
Conclusie: kwetsbare mensen leven in slechte omstandigheden en zijn er fysiek en mentaal slechter aan toe dan de gemiddelde bevolking. Als deze populatie dus ergens nood aan heeft, dan is het wel aan zorg. Toch loopt het op dat vlak volledig verkeerd. Uit het verslag blijkt immers dat 66% van de Belgische patiënten geen toegang had tot zorg voor ze bij Dokters van de Wereld belandden.
Het complexe Belgische systeem zit hier voor een groot stuk tussen: administratieve drempels, ingewikkelde procedures, te veel formaliteiten, taal-en cultuurbarrières, kostprijs…het is nog maar het topje van de ijsberg. Dokters van de Wereld vraagt de overheden dan ook werk te maken aan een universele ziekteverzekering en een zorgaanbod, specifiek gericht op precaire bevolkingsgroepen.
Binnen de steeds groter wordende groep kwetsbaren mensen in België, wenst Dokters van de Wereld ten slotte bijzondere aandacht te vestigen op de Roma-bevolking en haar kinderen: uit een onderzoek, uitgevoerd door Dokters van de Wereld bij 172 vrouwen en kinderen, bleek dat slechts 13% van de kinderen op een correcte manier was gevaccineerd. 26% van de Roma-vrouwen werd al eens geconfronteerd met een medische zorgweigering in België.
