Stelt u zich voor dat men in Oost-Nederland niet weet dat in Nederland Friezen of Zeeuwen wonen of dat in België in sommige Waalse scholen studenten niet leren dat Vlamingen zijn. Dat zou in Nederland en België ongehoord zijn, maar in Turkije is het zeer gebruikelijk dat minderheden niet in schoolboeken worden genoemd. Ontkenning van een volk is hier tragisch genoeg eerder regel dan uitzondering. Dat is bijvoorbeeld het geval met de Assyriërs, een minderheid die al tienduizend jaar in Zuid-Oost Turkije leeft.

De meeste Turken weten absoluut niet van het bestaan van dit volk. Hoe komt dat? En hoeveel Assyriërs leven er nog in Turkije, en hoe is het de Assyriërs de laatste eeuwen vergaan in Turkije? In vogelvlucht een tragisch portret van de uitvinders van het wiel en het spijkerschrift. De kennismaking zal een deel van de Turken pijn doen omdat hun schoolboeken hen eeuwen lang de waarheid hebben onthouden.

Een ander deel van de lezers (lees: Turkse nationalisten) zullen ongetwijfeld de blinde mantra van hun politieke leiders volgen waarin alleen Turken in Turkije leven. Niet zomaar was de leus van Atatürk bijna een eeuw lang: ‘Turkije is van de Turken’.

Atatürks opvolgers zullen het ongetwijfeld niet leuk vinden, maar hier volgt met terugwerkende kracht een les die zij een eeuw verboden in de Turkse klassen, van bijvoorbeeld iedere lagere school. Het komt neer op even de trotse Turkse leiders van de twintigste eeuw pesten, waarbij het nog minder geapprecieerd zal worden dat de leerkracht in dit geval zelf een ‘gavur’ (ongelovige) Assyriër is. Het beroep van leerkracht was in de twintigste eeuw niet weggelegd voor Assyriers in Atatürks republiek.

Attentie: de les is niet zo geschikt voor minderjarigen. Het volk in kwestie is namelijk vernederd, vermoord en verkeert anno 2017 in een ernstige comateuze toestand. Ja, u hoort het goed, de uitvinders van de Mesopotamische beschaving genieten nog van hun laatste restje lucht en voornamelijk in West-Europa en Amerika. Over een eeuw bestaan zij niet meer. ‘Elk nadeel heb een voordeel’, zou de voetbalgod Cruijff zeggen.

De wereld kan zich dan nog alleen nog in musea als het Louvre en het British Museum vergapen aan de Assyriërs in de oudheid. Atatürk zal er ongetwijfeld vanuit zijn graf op proosten dat zijn land weer een stuk zuiverder ‘arisch’ is geworden, terwijl Erdogan in zijn ‘kleine’ paleisje een paar keer extra richting Mekka zal bidden omdat weer een christelijke beschaving voorgoed is begraven.

Erdogan stelt zichzelf de vraag: ‘wie is er vervolgens aan de beurt’? Hij zegt het hardop en kijkt vervolgens schichtig om zich heen, maar ziet geen volgelingen van Gülen in de buurt, al schijnen die volgens hem volgens hem ook in de muren te zitten. Erdogan denkt aan de woorden die Hitler ooit zou hebben gezegd over de genocide op christenen tijdens de Eerste Wereldoorlog, om de moord op de joden te rechtvaardigen. ‘Wie denkt nog aan de dood van de Armeniërs’, zou Hitler hebben gezegd, waarna Erdogan zich bedenkt dat het land zonder Koerden, in de geest van zijn voorganger en stichter van de door hem gehate Republiek, nog zuiverder ‘Turks Arisch’ zou worden.

Beschaving

Voordat de Assyriërs nagenoeg uitgemoord waren, stichtte dit volk ver voor het begin de christelijke jaartelling het grootste rijk in de geschiedenis van het huidige Irak en Turkije. Historici zijn het er over eens dat hier ooit, tussen de twee rivieren de Eufraat en de Tigris, de eerste menselijke beschaving ontstond. De Assyriërs vochten niet alleen om hun rijk uit te breiden, maar bouwden ook moderne steden. Assyrische wetenschappers kregen van de machthebbers alle ruimte om de wetenschap te dienen.

De Assyrische leiders maakten echter de fout hun rijk verder uit te breiden. Het werd daardoor te groot en viel niet meer te verdedigen. Volkeren kwamen terecht in opstand en zo kwam in 612 voor Christus een einde aan het Assyrische Rijk. Het gevolg was dat de Assyriërs onder verschillende heersers statenloos en weerloos in het Midden-Oosten leefden.

Zo verging het de Assyriërs het laatste millennium onder de Ottomanen. Dat ging lang niet altijd even gemakkelijk. De Assyriërs bleven, ondanks ‘vriendelijke’ verzoeken van de islamitische Ottomanen om zich tot hun geloof te bekeren, het christendom trouw. Dat werd hen niet in dank afgenomen. Het resultaat varieerde van diverse kleine moordpartijen tot complete massamoorden.

De meest bekende massamoord op christenen in het Ottomaanse Rijk was de genocide tijdens van de Eerste Wereldoorlog, die de wereld kent het als de ‘Armeense genocide’. Dat is echter een vorm van geschiedvervalsing door Armeense activisten. De Armeniërs hebben de genocide in feite gekaapt als hun eigen merk. Zij maken dezelfde fout als hun buren, de Turken. In werkelijkheid werden tijdens de Eerste Wereldoorlog niet alleen Armeniërs, maar ook Assyriërs en Grieken afgeslacht door de Ottomanen.

Nog steeds vragen de Assyriërs Turkije om erkenning van deze genocide. Turkije spreekt niet tegen dat er mensen omgekomen zijn, maar ontkent dat er sprake was van genocide. In feite was dit echter de doodsteek voor de Assyriërs als volk. Een groot deel ervan werd vermoord, een ander deel gedwongen zich tot de islam te bekeren en te assimileren. Anderen sloegen op de vlucht in de regio. Momenteel leven in Turkije nog slechts ongeveer 15.000 christelijke Assyriërs, hoofdzakelijk in Istanbul en in de omgeving van het Zuidoostelijk gelegen Midyat (Zuidoost-Turkije). Als de genocide niet had plaatsgevonden, dan zouden er volgens een ruwe schatting nu ongeveer 7 miljoen Assyriërs in Turkije leven.

Apartheid

Na de genocide bleef de situatie erbarmelijk voor de Assyriërs in het moderne Turkije. Assyrische dienstplichtigen werden gemarteld, soms vermoord en vaak gediscriminineerd. Assyriërs mochten geen functies binnen de overheid bekleden, zoals bij de politie, of justitie. Op hun nüfüs (identiteitskaart) en gemeentelijke administratie kregen de Assyriërs een speciale code; een vorm van apartheid dus. Het moest altijd zichtbaar zijn dat zij christenen en Assyriërs waren. Het gevolg was dat de Assyriërs voortdurend gediscrimineerd en onderdrukt werden. Met steun van de regeringen in Ankara deden Koerdische grootgrondbezitters gezellig mee aan de onderdrukking van de Assyriërs. Zo zagen zij de Assyriërs als hun eigen bezit (lees: slaven).

De onderdrukking leidde in de jaren zeventig van de vorige eeuw tot een massale vlucht naar onder andere Nederland. Daar leven nu ongeveer 25.000 uit Turkije afkomstige Assyriërs, voornamelijk in Twente en Amsterdam. In Nederland mogen de Assyriërs gelukkig in alle vrijheid hun geloof belijden en zonder enige vorm van discriminatie zichzelf zijn.

Abraham Beth Arsan