Jasmijnrevolutie
Verslag, Nieuws, Wereld, Afrika, Tunesië -

Tunesië na de dictatuur: wat nu?

Hoe moet het nu verder met Tunesië? Dat is de grote vraag nadat een volksopstand de corrupte president Ben Ali het land uitjoeg. Analist Sami Zemni werpt een blik in de toekomst.

zaterdag 15 januari 2011 19:12
Spread the love

Het minste dat je kan zeggen, is dat alles bijzonder snel evolueert. Vrijdagavond leek het nog alsof de zittende premier een tijd de macht kon overnemen van de gevluchte president, zaterdagmiddag is ook die piste al van het bord geveegd.

“Artikel 56 van de grondwet zegt dat de eerste minister de president een tijd kan vervangen als die in de onmogelijkheid is om te regeren. Maar de president heeft het land voorgoed verlaten. Dan geldt artikel 57 en komt de voorzitter van het parlement in beeld om de verkiezingen voor te bereiden”, zegt Sami Zemni, professor aan de universiteit van Gent.

“De premier is er niet in geslaagd om een regering van nationale eenheid op de been te brengen. Hij heeft trouwens weinig politieke ambities en liet al vaak weten dat hij liever de overstap zou maken naar de financiële sector”, aldus Zemni.

“Na de volksopstand staat het land voor enorme uitdagingen. De instellingen moeten hervormd worden en er moeten vrije verkiezingen komen. Op korte termijn is het grootste gevaar dat het leger en de ordediensten de controle totaal verliezen en dat sommigen het recht in eigen handen nemen om eigenhandig achter collaborateurs van het regime aan te gaan. Dan dreigt een nefaste spiraal van geweld. Vandaag worden in ieder al contra-revolutionaire groepen gearresteerd die door het creëren van chaos de revolutie willen doen kantelen.”

Onder Ben Ali werd alle politieke leven in de kiem gesmoord. Dat moet nu opnieuw tot bloei komen. Zemni: “Er is altijd wel een cultuur van debat blijven bestaan. Alle politieke strekkingen bestaan al. Er is een liberale, een sociaal-democratische en een groene partij. Hoe de machtsverhoudingen zullen liggen tussen die partijen is moeilijk te voorspellen omdat er nooit een open democratisch politiek systeem is geweest. Wellicht zullen er ook nog wel partijen bijkomen. Het goede nieuws is dat fundamentalisten geen echte rol hebben gespeeld. Al zie ik in de toekomst ook wel een islamistische partij opduiken. Trouwens de intellectuele leider van de Tunesische islamisten, Rachid Al-Ghannouchi (geen familie van de premier, nvdr) kondigde vanuit Londen aan dat hij na twintig jaar ballingschap naar Tunesië wil terugkeren.”

De revolutie bracht zelf nog geen nieuwe figuren op het voorplan. Sami Zemni: “De enige helden van deze opstand zijn de gewone mensen op straat. De man die zichzelf in brand stak, de piloot die gisteren weigerde om de schoonfamilie van Ben Ali het land uit te vliegen en de lokale vakbondsleiders.”

“De minister van Buitenlandse Zaken die uit de oppositie komt heeft wel wat gezag. De vertegenwoordiger bij de Unesco zie ik ook wel een rol spelen. Najib Chebbi die een links politiek verleden heeft, kan ook nog iets betekenen. Als de media vrijer worden, zullen wellicht nog andere mensen de kans krijgen om zich bekend te maken bij een groter publiek.”

De vakbond speelde een grote rol in de opstand. De nieuwe politieke leiders zullen daar zeker rekening mee moeten houden. “De vakbond zal een nieuwe rol spelen. Belangrijke nuance is wel dat vooral de lokale afdelingen actief waren in de opstand. Niet zozeer de nationale leiding. Donderdag nog is de voorzitter van de vakbond nog ontboden geweest bij de president. Hij heeft de lokale afdelingen wel alle kansen gegeven”, aldus Zemni.

En dan de vraag die op ieders lippen brandt: brengt deze opstand ook andere regimes aan het wankelen? “Dat is moeilijk in te schatten. Als ze er in slagen om van Tunesië een democratische Arabische republiek te maken, dan zullen Bouteflika van Algerije of Moebarak van Egypte dat met knikkende knieën aankijken.”

De gebeurtenissen van de voorbije dagen zullen zeker andere mensen inspireren. “De Jasmijnen Revolutie, zoals de Tunesiërs het noemen, is in de eerste plaats een indrukwekkende verwezenlijking van moedige mensen die elke dag een gevreesde repressiemachine hebben getrotseerd. Ze hebben het helemaal alleen gedaan, zonder hulp van buitenlandse krachten. Sociale media als Twitter en Facebook waren een hulpmiddel, maar de revolutie werd toch vooral op straat gemaakt. In de Arabische wereld maar ook daarbuiten krijgt het Tunesische volk veel respect voor haar waardige houding. Op het internet staan beelden van jongeren die rappen tegen plunderingen, van jongeren die de vernielingen van de laatste dagen opruimen. Mensen organiseren zich tegen de milities, criminelen die van de situatie gebruik willen maken, worden verklikt”, aldus Sami Zemni.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!