Zwangere vrouwen zijn bijzonder kwetsbaar voor malaria, een parasitaire ziekte waaraan jaarlijks nog steeds bijna zeshonderdduizend mensen sterven, voor een groot deel jonge kinderen in Afrika ten zuiden van de Sahara. Zwangere vrouwen met malaria ontwikkelen vaak bloedarmoede, waardoor ze baby’s krijgen met een te laag geboortegewicht die een grotere kans hebben op overlijden in hun eerste levensjaar. Tot nog toe was er weinig specifiek onderzoek gedaan naar veiligheid en werkzaamheid van gangbare anti-malariamiddelen tijdens de zwangerschap.
Het Antwerpse Instituut voor Tropische Geneeskunde deed daarom vier jaar lang specifiek onderzoek naar op artemisinine1 gebaseerde combinatietherapieën (ACT’s) bij zwangere vrouwen in Malawi, Zambia, Burkina Faso en Ghana. De 3428 vrouwen met malaria kregen een van deze vier combinatietherapieën voorgeschreven in de laatste zes maanden van hun zwangerschap.
De wetenschappers van het Instituut vergeleken de voor- en nadelen van deze therapieën en kwamen tot de vaststelling dat alle vier de behandelingen doeltreffend en veilig zijn, met enkele onderlinge verschillen. Zo bleek de ACT-therapie AL de minste complicaties op te leveren, maar ook de kortste bescherming tegen een nieuwe infectie met de ziekte. De ACT-therapie DHAPQ bleek de meest effectieve en veilige. Daarenboven biedt ze een langere bescherming tegen nieuwe infectie na de behandeling.
Betere kennis van de ziekte
Op artemisinine gebaseerde combinatietherapieën worden nu al aanbevolen in sommige landen voor vrouwen in de laatste zes maanden van de zwangerschap. Een aantal van hen krijgt echter nog steeds middelen op basis van kinine2 voorgeschreven, een oud medicijn met veel bijwerkingen.
“We hopen dat het gebruik van deze ACTs bij zwangere vrouwen nu zal toenemen”, zegt hoogleraar Umberto D’Alessandro, coördinerend onderzoeker van de studie. “Deze resultaten geven een krachtig signaal voor het gebruik van ACTs in de laatste zes maanden van de zwangerschap. Zij helpen Afrikaanse landen om hun richtlijnen voor behandeling van malaria bij zwangere vrouwen toe te passen of eventueel aan te passen.”
Regionale verschillen
Deze onderzoeksresultaten leveren ook informatie op over de meest adequate behandeling volgens de specifieke lokale malariasituatie. In gebieden waar de frequentie van overbrenging van malaria hoog is, zoals in Burkina Faso, zou een behandeling zoals DHAPQ, die enkele weken bescherming biedt, de beste keuze zijn. Vrouwen kunnen in deze gebieden in een korte tijdspanne meerdere keren na elkaar besmet raken. Waar malaria minder frequent voorkomt, kan men andere behandelingen voorschrijven.
De onderzoekers van het Tropisch Instituut rapporteerden hun onderzoeksresultaten aan de VNWereldgezondheidsorganisatie (WHO), zodat ze gebruikt kunnen worden in toekomstige updates van de WHO-richtlijnen over de behandeling van malaria tijdens de zwangerschap.
“Zwangere vrouwen in Afrika hebben een verhoogd risico op malaria-infectie en op schadelijke gevolgen voor zowel zichzelf als hun foetus”, zegt Pedro Alonso, directeur van het Global Malaria Programme van de WHO. “Het identificeren van veilige en effectieve behandelingen is een prioriteit voor deze bestrijdingsprogramma’s. Deze resultaten zijn een belangrijke bijdrage tot het indijken van malaria voor deze kwetsbare risicogroep.”
Bron: New treatment regimen cuts severity of drug-resistant malaria in pregnancy
1 Artemisinine is een in 1972 in China ontdekte stof die werkt als geneesmiddel tegen malaria. Deze chemische verbinding wordt gewonnen uit de plant zomeralsem (Artemisia annua) (WikiPedia). Een combinatietherapie baseert zich op een combinatie van meerdere middelen tegelijk.
2 Kinine is een chemische stof bereid uit de plant kina (Cinchona officinalis). Het heeft een koortswerende werking. Kininen wordt omwille van zijn bittere smaak ook toegevoegd aan bitter lemon en tonic frisdranken. Het grote nadeel zijn de vele negatieve bijwerkingen.(WikiPedia)
