Naarmate de aarde en dus ook de oceanen opwarmen, zal steeds meer fytoplankton wegtrekken uit tropische wateren en zich verplaatsen richting polen, voorspellen Amerikaanse wetenschappers in een nieuwe studie, die op de website van het gezaghebbende Science verscheen.

Fytoplankton is een verzamelnaam voor microscopisch kleine organismen die zich aan de basis van de voedselketen in zee bevinden. Voor tropische vissen en zeezoogdieren dreigt een voedselprobleem als een aanzienlijk deel van die organismen ervandoor gaat.

Via een mathematisch model komen de wetenschappers tot de conclusie dat tegen 2100 tot een derde van het tropisch fytoplankton uit tropische wateren verdwenen kan zijn.

Best bij lagere temperaturen

Tot dusver was weinig bekend over de mogelijke impact van de klimaatwijziging op fytoplankton.

De onderzoekers van de Michigan State University maakten daarom een verspreidingsmodel. Daarvoor verzamelden ze al gepubliceerde gegevens over hoe meer dan 130 fytoplankton-soorten op temperatuurwijzigingen reageren. Daar koppelden ze andere gegevens aan, zoals maximaal groeiritme en optimale groeitemperatuur.

Dat leidde tot de vaststelling dat fytoplankton zich kan aanpassen. In polaire en gematigde regio’s groeit fytoplankton het best bij temperaturen die hoger liggen dan de gemiddelde jaartemperatuur in de oceaan waarin ze leven. Bij tropisch fytoplankton is het net andersom: die groeit het best bij temperaturen die lager liggen dan de gemiddelde oceaantemperatuur. Vanwaar dat verschil komt, is de wetenschappers niet duidelijk.

Snel genoeg aanpassen

De grote vraag is of het fytoplankton zich snel genoeg zal kunnen aanpassen aan de wijzigende temperaturen, zeggen wetenschappers. De prognoses zijn alvast niet rooskleurig. Door de scenario’s voor klimaatwijziging op dit verspreidingsmodel los te laten, zag men dat tropische fytoplanktonsoorten richting polen trekken bij opwarmende oceanen. Daar dreigen ze in een steeds kleiner gebied terecht te komen of zelfs te verdwijnen.

Een belangrijk element is ook dat het fytoplankton massaal CO2 opneemt dat in de atmosfeer wordt uitgestoten. De verplaatsing of vermindering van fytoplankton kan dus ook gevolgen hebben voor de klimaatwijziging zelf.