Voor het eerst in zeventig jaar, voor het eerst sinds Winston Churchill, krijgt Groot-Brittannië dus nog eens een coalitieregering. Brown probeerde nog wel om zijn Labour en de Lib Dems te verenigen, maar van zodra bleek dat zoiets er niet in zat, diende hij zijn ontslag in.

De meest waarschijnlijke uitweg die daaruit volgt, is een huwelijk tussen de Conservatieven, die als grootste partij van het land uit de verkiezingen kwamen, en de Liberaal-Democraten. Browns opvolger Cameron bewandelt die weg nu ook.

Het is de eerste keer dat die twee partijen de macht delen in Groot-Brittannië. Cameron en Clegg gaan voor een volwaardige coalitie voor de komende vijf jaar, tot aan de verkiezingen van 2015. De Liberaal-Democraten zullen vijf ministers leveren.

Hervormingen

Cameron heeft in zijn verklaring laten verstaan dat de economie en het begrotingstekort de hoogste prioriteiten van de nieuwe regering worden. Daarnaast komt onderwijs, dat beide partijen op een gelijkaardige manier willen hervormen, hoog op de agenda te staan.

Een van de zwaarste dossiers waar de coalitie zich zal moeten doorworstelen, is de hervorming van het Britse kiessysteem. Voor de Liberaal-Democraten is dit een van de vereisten voor regeringsdeelname. Zij willen het huidige systeem waarin de winnaar met alle macht gaat lopen, omvormen tot een meer evenredig kiessysteem.

De Conservatieven zijn minder gewonnen voor die verandering. Dat zou tot problemen kunnen leiden. Daarom zal de stem van het volk worden gehoord. In een referendum zal de Brit zich moeten uitspreken voor of tegen het huidige kiessysteem. Van de Conservatieven wordt verwacht dat zij campagne zullen voeren om het huidige systeem – dat in hun voordeel speelt – in stand te houden.

Andere breekpunten

Het kiessysteem is niet het enige twistpunt tussen de twee partijen. De Conservatieven willen bijvoorbeeld zorgen voor een fiscaal voordeel voor getrouwde koppels, maar dat zint de Liberaal-Democraten helemaal niet. Ook wat betreft het nucleair beleid moeten nog kloven worden overbrugd. De coalitie zou wel eens uiteen kunnen spatten als parlementsleden van de Lib Dems tegen wetsvoorstellen van de Conservatieven gaan stemmen.

Daarvan zijn ook Cameron en Clegg zich bewust. Daarom kwamen ze overeen dat parlementsleden van de Lib Dems zich zullen mogen onthouden wanneer in het Lagerhuis moet worden gestemd over doorslaggevende thema’s waarrond ze grondig van mening verschillen.

“Het zwaarste moet nog komen”

Op een volledige beleidsverklaring blijft het voorlopig nog wachten. Binnenkort zal blijken welke van de twee partijen haar programma het meeste heeft kunnen doordrukken in het regeringsprogramma. Er zullen hoe dan ook veel compromissen moeten worden gesloten en dat zijn de Britten niet gewoon.

Dat blijkt ook uit een commentaarstuk van Peter Hunt, een politiek redacteur bij de BBC. “Probeer maar eens aan de oververmoeide liberaal-democratische en conservatieve onderhandelaars uit te leggen dat wat zij nu verwezenlijkt hebben nog maar het gemakkelijke gedeelte was.”

Lib Dems treden Tories bij

Dat zogenoemde gemakkelijke gedeelte waarnaar Hunt verwijst, zijn de toegevingen die de partijen al hebben gedaan. De Lib Dems hebben beloofd om het plan van de Tories, die zes miljard pond willen besparen op overheidsuitgaven, te ondersteunen.

Ze gaan ook akkoord om de zogeheten ‘mansion tax‘ te laten vallen, een belasting op eigendommen met een waarde van meer dan twee miljoen pond. Ook de plannen van de Tories om immigratie voor niet-EU-burgers moeilijker te maken, worden door de Liberaal-Democraten aanvaard.

De Lib Dems moeten zich ook schikken naar het eurosceptische programma van de Tories. Dat programma wordt kracht bijgezet door de benoeming van William Hague, die de EU niet bepaald een warm hart toedraagt, tot minister van Buitenlandse Zaken. De Tories willen ervoor zorgen dat de EU geen extra bevoegdheden meer kan verwerven zonder daarover eerst een referendum te houden. Clegg zal hierin meegaan.

Tories treden Lib Dems bij

Ook de Tories hebben al wat water bij hun wijn gedaan. Zo zullen zij hun plannen opbergen om de belastingdrempel voor erfenissen te verhogen naar een miljoen pond. Zij zullen op vraag van de Liberaal-Democraten ook meer geld vrijmaken om de klassen van minderbedeelde leerlingen te verkleinen.

De Tories gaan akkoord met de plannen van de Lib Dems om het belastingvrije minimum te verhogen tot 10.000 pond per jaar. En zoals reeds vermeld, zijn de Conservatieven bereid een referendum te organiseren over het kiessysteem.

Labour na 13 jaar in oppositie

Gordon Brown heeft niet alleen zijn ontslag als premier van het land aangeboden, hij doet ook afstand van de macht binnen Labour. Vicevoorzitter Harriet Harman neemt voorlopig het partijbestuur over tot een nieuwe voorzitter wordt gekozen. Voor het eerst in 13 jaar moet Labour op de oppositiebanken gaan zitten.