In een open brief aan de deelnemers in Vancouver vragen enkele Iraanse vakbondsmensen aandacht voor de bijna uitzichtloze situatie van de arbeidsrechten in de islamitische republiek.

Iran heeft nooit alle IAO-conventies over de bescherming van arbeids- en vakbondsrechten ondertekend, maar vooral het voorbije jaar is de repressie alleen nog maar toegenomen.

Openbare Busmaatschappij van Teheran

Saeed Torabian, woordvoerder van Sherkat-e Vahed, de vakbond van de openbare busmaatschappij van Teheran en omgeving werd op 9 juni thuis gearresteerd voor de ogen van zijn familie. Een officiële aanklacht was er niet. De veiligheidsdiensten namen ook zijn computer en gsm in beslag.

Totnogtoe weet niemand waar hij zich bevindt en welke beschuldigingen er tegen hem worden ingebracht. Een advocaat heeft hij nog niet kunnen raadplegen.

Enkele dagen later, op 12 juni, werd zijn collega Reza Shahabi, de penningmeester van dezelfde vakbond, eveneens gearresteerd door de Iraanse veiligheidsdiensten. Ook van hem ontbreekt momenteel elk spoor. De kans is groot dat beide vakbondsmensen worden gemarteld in gevangenschap, vreest Amnesty International, die beiden al erkende als gewetensgevangene. 

Twee andere vakbondsmensen, Alireza Akhavan en Behnam Ibrahim, werden ook gearresteerd en naar een onbekende locatie overgebracht.

Mansour Osanloo en Ibrahim Madadi zitten ondertussen al ruim drie jaar in de gevangenis omdat ze de onafhankelijke vakbond van het busbedrijf hebben opgericht. Voorzitter Mansour Osanloo zit zijn straf uit in de Rajai Shahr-gevangenis in Karaj, in de buurt van Teheran. Ebrahim Madadi, vicevoorzitter, wordt vastgehouden in de beruchte Evin-gevangenis.

Hun zaak wordt wereldwijd opgevolgd, onder meer door Amnesty International. Osanloo had vorig jaar dringende medische verzorging nodig, maar kreeg die niet.

Suikerfabriek

Leden van de onafhankelijke vakbond van de werknemers van de Haft Tapeh Suikerfabriek werden ontslagen omdat ze het waagden een vakbond op te richten. Ook zij kwamen in de gevangenis terecht.

Op 9 mei werd Farzad Kamangar, een 35-jarige leraar, ogehangen in de Evin-gevangenis. Hij was lid van de Teachers’ Trade Union of Kurdistan, een niet erkende lerarenvakbond die onder meer opkomt voor de rechten van de Koerdische minderheid in het westen van Iran.

Niet alleen de vakbondsmensen zelf krijgen te maken met toenemende repressie vanwege de veiligheidsdiensten, maar vaak worden ook hun familieleden onder druk gezet. In sommige gevallen verliezen ook zij hun job als vorm van chantage.

In hun open brief klagen de Iraanse vakbondsmensen over het feit dat de Iraanse overheid er dit jaar blijkbaar is in geslaagd om op de jaarlijkse IAO-conferentie in Genève geschrapt te worden van de lijst van ‘overtreders’ van de IAO-conventies, ondanks de barslechte rapporten die het land kan voorleggen.

Vakbondssolidariteit nodig

Zij vragen daarom aan de ITUC om de druk nog op te voeren en de Iraanse collega’s in deze moeilijke tijden op alle mogelijke manieren te ondersteunen. “Alleen vakbondssolidariteit over de grenzen heen kan die toestand ten goede keren”, besluit de brief.

Behalve de al genoemde vakbondsmensen vraagt Justice for Iranian Workers, een actiegroep die de steun geniet van ITUC en andere vakbondskoepels, ook aandacht voor Pejman Rahimi. Hij is een vakbondsman uit Khuzestan, in het zuiden van Iran, die op 17 april door een rechtbank in Ahwaz werd veroordeeld tot één jaar gevangenis en 40 zweepslagen op beschuldiging van ‘verstoring van de openbare orde’.

Voordien had hij al eens een straf van vijf jaar opgelopen omdat hij opkwam voor de arbeidsrechten van de werknemers van de Haft Tapeh Suikerfabriek en de Ahwaz Buizenfabriek.

Mehdi Farahi Shandiz werd gearresteerd op 8 juni toen hij zijn persoonlijke bezittingen kwam ophalen bij een Revolutionaire rechtbank. Hij werd overgebracht naar de beruchte Kahrizak-gevangenis. Shandiz is een 50-jarige leraar en vakbondsactivist. Vorig jaar werd hij al gearresteerd omdat hij op 1 mei een niet-toegestane betoging had proberen te organiseren. In de gevangenis werd hij zwaar toegetakeld.

Abolfazl Abedini Nasr werd op 11 mei veroordeeld tot 11 jaar opsluiting. Hij was actief als journalist en kwam in publicaties op voor de rechten van werknemers. Hij speelde een sleutelrol in de organisatie van werknemers van de Haft Tapeh Suikerfabriek.

Mohammad Olyaiefard, een advocaat die mensen van de Haft Tapeh en de Openbare Busmaatschappij van Teheran had verdedigd, werd op 1 mei gearresteerd en zit nog altijd in voorlopige hechtenis. Vroeger was hij al eens tot één jaar gevangenis veroordeeld.

Van volgende vakbondsleiders weet niemand precies wat hen is overkomen, maar algemeen wordt aangenomen dat ook zij zich momenteel in Iraanse gevangenissen bevinden: Alireza Hashemi (Iranian Teachers Organization), Ali Akbar Baghbani (Teachers Trade Union) en Mohamoud Beheshti Langarudi (woordvoerder van de Teachers Trade Union).