Dit betekent dat de regering deze bouwoptie wil open houden. De regeringsbeslissing van september 2010 is bijgevolg minder definitief dan politiek wordt voorgesteld.

Noriant

Dit alles blijkt uit een document dat we recentelijk in handen kregen. Het gaat om de overeenkomst die het Vlaamse Gewest op 23 september 2011 sloot met de NV BAM en het bouwconsortium Noriant (zie in bijlage). In de overeenkomst klikt de Vlaamse regering de bouwaanvraag voor een Oosterweelverbinding met Lange Wapper opnieuw vast voor minstens twaalf maanden (verlengbaar met drie maanden). Ze belooft aan Noriant om in het komende jaar die bouwaanvraag niet in te laten trekken. We citeren § 4 op p.6:

‘BAM en het Vlaamse Gewest verbinden zich ertoe dat deze werkzaamheden evenwel niet zullen leiden tot de indiening van een nieuwe stedenbouwkundige vergunningsaanvraag dan wel tot de intrekking van de lopende stedenbouwkundige vergunningsaanvraag, voorafgaand aan het verstrijken van deze Overeenkomst.’

Als opsteller van de bouwaanvraag met Lange Wapper blijft Noriant dus de geprefereerde bouwgroep, alhoewel op bestuurlijk niveau intussen een andere plan (Oosterweel met tunnel en niet het viaduct) voorligt en alhoewel de bouwaanvraag op 18 oktober 2009 werd weggestemd door de Antwerpenaar (cfr. specifieke formulering vraag volksraadpleging, die over de voorliggende bouwaanvraag ging).

Vasthouden aan een bouwaanvraag met Lange Wapper is bestuurlijk zinledig in een context waarbinnen de Lange Wapper definitief geschrapt zou zijn. Maar toch is dit wat de Vlaamse regering doet. Dit betekent dat de Lange Wapper niet afgevoerd is in de hoofden van de ondertekenaars van de overeenkomst.

Belangrijkste gevolgen van deze overeenkomst: de bouwgroep Noriant zit ook de volgende 12 maanden (+ eventueel nog 3 maanden erbij, blijkens contract) ‘safe’ en het BAM-tracé met Lange Wapper blijft overeind. Een andere bouwaanvraag is er niet, en mag in die periode ook niet ingediend worden – zo blijkt eveneens uit de overeenkomst.

Verkiezingspoker

De politieke gevolgen van het procedureel vasthouden aan de Lange Wapper zijn groot, in het licht van de komende gemeenteraadsverkiezingen. Een Oosterweelverbinding met tunnel viaduct kan in de loop van volgend jaar om diverse redenen (financieel, technisch, milieurapporten) onhaalbaar blijken. Bovendien zal Europa eind volgend jaar aan de Vlaamse regering mededelen dat het in stukken hakken van die bouwaanvraag geen optie kan zijn binnen de lopende aanbestedingsprocedure. In beide gevallen blijft dan het vergunnen van de oorspronkelijke bouwaanvraag (BAM-tracé met Lange Wapper) de terugvalpositie voor de regering.

Dat is de reden waarom de regering de oude bouwaanvraag tot vandaag nog niet heeft ingetrokken. Weinigen beseffen dit.
Dat is bovendien ook de reden – menen wij – dat de Vlaamse regering alternatieven zoals het Meccanotracé geen blik waard acht en zelfs actief bestrijdt (anonieme wegschrijfnota bestellen bij BAM, misleidende Meccanostudies bestellen bij het VVC (Vlaams Verkeerscentrum, gevangenis pal op Meccanotracé plannen, …): de terugvalpositie moet enkel en alleen BAM-tracé met Lange Wapper blijven.

Hier wordt op hoog niveau politiek gepokerd over het lot van Antwerpen. De Vlaamse regering heeft nog steeds de bouwaanvraag enkel voor BAM-tracé met Lange Wapper in handen, het Antwerpse college heeft niets in handen behalve politieke beloftes in protocollen.

Daardoor dreigt de verkiezingscampagne van vele partijen en politici in Antwerpen ongeloofwaardig te worden. Want als die Lange Wapper dan toch geschrapt is, waarom wordt dan nog vastgehouden aan de bouwaanvraag ervoor? Toch alleen maar om de optie van het bouwen van de Lange Wapper open te houden?

Bezwaarschriften

Zolang de originele bouwaanvraag niet ingetrokken is, blijft het BAM-tracé met Lange Wapper een mogelijkheid. Die mogelijkheid zal als een zwaard van Damocles boven de verkiezingscampagne hangen. Kandidaat-verkozenen krijgen niet uitgelegd dat die Lange Wapper weg is, zolang de bouwaanvraag ervoor gehandhaafd blijft.

Van de administratie kregen we inmiddels formele bevestiging dat de ruim 11.000 bezwaarschriften die tijdens het openbaar onderzoek over de bouwaanvraag met Lange Wapper (periode mei-juni 2009) werden ingediend nooit zijn bekeken, evenmin als het ongunstige advies voor de bouwaanvraag van de stad Antwerpen. Ook deze politieke desinteresse in wat adviesraden, besturen, verenigingen en burgers inmiddels twee jaar geleden te vertellen hadden over de bewuste bouwaanvraag past binnen het in procedureel overeind houden van de Lange Wapper: zolang die bezwaarschriften niet geëvalueerd zijn, kan de bouwaanvraag niet om inhoudelijke redenen afgevoerd worden.

Ook hier gaat het alweer om een gebroken belofte van de Vlaamse regering, die met het oog op het in leven houden van de bouwaanvraag voor de Lange Wapper eigen regeringsbeslissingen naast zich neer legt. Op 28 maart 2009 besliste de Vlaamse regering dit (zie ook regeringsbeslissing in bijlage, §9):

De Vlaamse Regering stelt vast dat zij in het najaar 2009 een uitspraak zal dienen te doen over de ingediende bouwvergunningsaanvraag en dit op grond van de aangereikte elementen uit het openbaar onderzoek en de adviesverlening. De stad krijgt 120 dagen tijd, na het sluiten van het openbaar onderzoek, om haar advies te verstrekken en de Vlaamse Regering zal daarvoor geen beslissing nemen over de vergunningsaanvraag.

Tijd kopen

Als gevolg van §9 uit deze regeringsbeslissing had de Vlaamse regering na de volksraadpleging, na de 11.000 bezwaarschriften en na het ongunstig advies van de stad Antwerpen in oktober 2009 de bouwvergunning formeel moeten weigeren. Maar dat gebeurde niet. De regering behield de bouwaanvraag. Daartoe moest ze twee dingen doen: de bezwaarschriften niet behandelen en het ongunstig advies van de stad Antwerpen negeren. Wat gebeurde.

Een en ander verklaart ook het bestuurlijke treuzelen van de regering i.v.m. het voorleggen van de vraag aan Europa over het statuut van de bouwaanvraag na haar regeringsbeslissing van september 2010. Die vraag had makkelijk meteen toen al bij de Europese Commissie kunnen belanden, maar de Vlaamse regering wachtte een jaar met het indienen van de vraag. Indien ze vorig jaar reeds de vraag had voorgelegd, had de regering nu al een antwoord gekregen, waardoor ze reeds dit najaar kleur zou moeten bekennen over de bouwaanvraag met Lange Wapper. En dat is nu net wat de Vlaamse regering wil vermijden, zo lijkt het.

Met de overeenkomst van 23 september 2011 kocht de regering zich een extra jaar in de langdurige operatie ‘bouwaanvraag Lange Wapper overeind houden’.