De Vlaams-nationalisten trekken al decennialang de politieke agenda naar zich toe. Zij schermen met termen als ‘onze waarden’ en ‘onze identiteit’ en ze lijden sterk onder de onderdrukking door een grotere macht, en of dat dan de nationale staat is of Europa dat maakt eigenlijk niet uit, als ze zich maar tegen een denkbeeldige vijand kunnen afzetten want de vorming van een eigen identiteit gaat het best als men zich afzet tegen een vijand. Zonder vijand zijn we immers allen gelijk. Maar eigenlijk is het achterliggende motief dat ze zelf de macht willen.
Waarom is het zo belangrijk voor separatisten in de verschillende regio’s om de macht te grijpen? Waarom is het hun leven lang hun corebusiness, meer dan het zoeken naar oplossingen voor sociale problemen die er echt toe doen. De Catalaanse zucht naar meer autonomie stemt tot nadenken. Ze willen meer macht en daar vinden ze hun vrienden in ons N-VA, allebei behoren ze tot de categorie van de rijkere regio. Maar is deze ontwikkeling wel zo wenselijk. Catalonië zou bijvoorbeeld naar ons land kunnen kijken en denken dat het zo niet moet want het is juist door het decennialang toegeven aan separatisten dat ons land zo diep in de problemen heeft gebracht. Wat heeft de splitsing van België voor goeds gebracht? Wat hebben de Vlaams nationalisten voor ons burgers opgelost dan dat ze voortdurend een sfeer van conflict en pesterijen hebben gecreëerd waardoor echte problemen niet aangepakt werden. We zien hetzelfde gebeuren in Catalonië. De verscheurdheid van het land doet pijn. Het romantisch verlangen naar een utopisch vrijheid werd schrijnend duidelijk bij de nieuwsbeelden die de euforie toonden van het volk bij de onafhankelijkheidsverklaring. Waar kwam die massahysterie vandaan? Welke onderdrukte Catalaans nationalistische gevoelens kwamen naar boven? Het is mij een raadsel want met rede kan men dit niet verklaren. Het moet een gevoel zijn dat ergens vanuit de buik zijn weg vindt, maar dit gevoel mogen we niet minimaliseren. Als dat voor die mensen belangrijk is, dan is dat zo.
Deze zomer reed ik met een Nederlander mee die er zich over beklaagde dat wij Vlamingen onze richtingaanwijzers niet goed gebruiken. Wij steken die aan en onmiddellijk daarna veranderen we van richting. Prompt liet hij zien hoe het moest. Tergend lang voor de afslag, meer dan driehonderd meter voor het eigenlijke punt, ontstak hij zijn richtingaanwijzers. Ik werd er onnozel van. Dit was naar mijn gevoelen veel te lang want hij bleef maar ‘pinken’ terwijl hij gewoon rechtdoor reed. Dit was een foutief gebruik van de lichten want bij ons staat in de verkeerscode voldoende tijd van tevoren, maar toch niet minutenlang van tevoren… Ik ging in de verdediging dat ‘Hollanders’ ook niet kunnen pinken want dat ze op de snelweg hun richtingaanwijzers niet gebruiken om terug naar het rechtse rijvak te schuiven. Ja, zegt ie, maar dat moet niet want dat is logisch dat je dat doet want je bent verplicht steeds naar rechts terug te gaan. Maar bij ons in België staat het wel in de wet dus moet je het doen. Ja, zegt die Nederlander dan weer, jullie kunnen niet ritsen want jullie blijven niet op gelijke snelheid naast elkaar rijden waardoor de linkerfile steeds agressief vooraan in de rechterfile duikt, soms met vijf tegelijk, waardoor heel het spelletje niet meer klopt. De rechterfile blijft gewoon staan omdat de linkerfile op driedubbele snelheid voorbij raast. Tja, daar had ik even niet van terug, maar de culturele verschillen tussen beide volkeren werden me wel duidelijk. Een andere wegcode, een ander belastingstelsel en andere geschiedenislessen vormen dat er duidelijke verschillen zijn tussen twee natiestaten. De beleving van en hoe we in de wereld staan, is verschillend.
De Europese Unie is een samenwerkingsverband tussen natiestaten omdat sommige problemen simpelweg niet opgelost kunnen worden als elk land een andere richting uitgaat, als een buurland juist het tegenovergestelde doet. Een gemeenschappelijke visie is gewoon pragmatisch. Je kan meningsverschillen hebben, maar als je een gezamenlijke oplossing hebt, is dit altijd beter. Op het hele territoriale gebied gelden dezelfde Europese rechten voor elke Europese burger, wat een eerlijk gegeven is. Dit geeft een goed gevoel en veiligheid en democratie zijn gewaarborgd. Doordat Groot-Brittannië een eiland is, is de binding met het vasteland ook altijd iets minder geweest. Hun inbreng in de Europese Unie was altijd met de rem op, en dat hebben ze zelf zo gewild. Hun Brexit is een spijtig gegeven en of het nu beter of slechter voor hen is, is van minder belang, maar op basis van samen een gemeenschap vormen, is het een verlies. In de Europese Unie zijn de belangen van de lidstaten niet altijd gelijk en zoals in een huwelijk moet je daar mee kunnen omgaan.
Hoe moeilijk moet het dan niet zijn om een Europa van de kleine regio’s te hebben? Wordt een kleine regio nog gehoord in een eenheid van 500 miljoen mensen? Wat is de meerwaarde van een opdeling tussen volkeren in plaats van een opdeling tussen staten. De Europese staten hebben er meer dan tweehonderd jaar over gedaan om de grenzen te bepalen zoals ze nu zijn. Het neutraal ministaatje Moresnet tussen België en Duitsland heeft honderd jaar bestaan voordat België het als oorlogsbuit kon opeisen in 1920. Je kan er van zeggen wat je wil, maar in ons land België zijn alle grensgeschillen opgelost na een evolutie van tweehonderd jaar. De laatste grensgeschillen werden vastgelegd in 1996, dit maar om aan te geven hoe moeilijk het is om een grens in onderling overleg vast te stellen. Er is niemand die de huidige grenzen in vraag stelt. Je kan je er druk over maken op de manier dat ze ontstaan zijn, maar ze zijn er wel en al langer dan dat ieder van ons geboren is. De mensen hebben zich er als het ware naar geschikt.
Het Europa van de volkeren is dus een onbegonnen zaak. Hoe ga je een territorium afbakenen van een volk. Er zijn woonplaatsen in België met meer dan vijftig procent Nederlanders. In principe hoort dit stukje land dan aan het Nederlandse volk want eerlijk is eerlijk. Als je de droom naleeft van een Europa van volkeren, moet je niet alleen nemen, maar ook geven. Of ga je mensen enkel rechten geven op basis van hun nationaliteit? Ga je grenzen trekken tussen steden, daar zou ik nog mee kunnen leven, waardoor er regionale identiteiten ontstaan. Ga je terugvallen op historische banden met hertogdommen en graafschappen, en waarom niet rekening houden met de gouwen uit de tijd van Karel de Grote. Waarom moeten mensen in Limburg de zelfvervaardigde suprematie van Antwerpse of Brugse politiekers ondergaan? Is dat geen vorm van onderdrukking? Wat je zelf doet, doe je beter, hoor ik ze zeggen, maar mijn buikgevoel zegt me niet dat ik me daar beter bij voel. Wat dat betreft, sta ik aan dezelfde kant als de Catalanen. Het Vlaams Leeuwtje is verkracht en misbruikt door mensen met racistische idealen. Kan men daar nog achter staan? De frustraties en de zuurheid van ons volk zijn legendarisch in het buitenland. Als je in een land een groep separatisten hebt, moet je die dan hun zin geven voor de lieve vrede? Ga je dan geen ander deel van de bevolking ongelukkig maken die dergelijke machtswissels niet wensen? Hebben die dan geen rechten? Welke burger heeft actief gekozen voor de machtstructuren die de separatisten voor ons bedacht hebben? Zij we daar beter van geworden? Kunnen we dergelijke mensen nog vertrouwen? Moeten we hen tegen ons zin blijven volgen in wat zij als ideaal zien?
