Volgens een analyse van WWF is de vernietiging van tropische bossen in maart met 150 procent toegenomen naarmate COVID-19 zich over de hele wereld verspreidde. WWF bestudeerde satellietgegevens uit 18 landen. Resultaat: 645.000 hectare tropisch bos werd in maart vernietigd, 40 keer de oppervlakte van Brussel! De bossen van Indonesië betaalden de hoogste prijs met een verlies van 130.000 hectare, gevolgd door de bossen van de Democratische Republiek Congo (100.000 hectare) en die van Brazilië (95.000 hectare).
Er zijn veel aanwijzingen dat de toename van ontbossing en de COVID-19-pandemie met elkaar verband houden. “In Zuidoost-Azië heeft de lockdown periode regeringen in veel landen ertoe gedwongen minder actief te zijn in bosmonitoring en -beheer. De aanwezigheid van politie en eco-bewakers ter plaatse is afgenomen, wat illegale houtkap en het plunderen van andere hulpbronnen aanmoedigt”, legt Thibault Ledecq, regionale bossen coördinator in de Mekong Region, uit.
Foto: Minzayar Oo, WWF-Myanmar
Winstbejag is niet de enige verklaring voor de vernietiging van het milieu tijdens de COVID-19-pandemie. Op veel plaatsen heeft het dalende inkomen mensen in grote moeilijkheden gebracht. In het Congobekken is de legale houthandel stilgevallen. Meestal wordt een aanzienlijk deel van de houtproducten geëxporteerd naar China en Vietnam. Deze handelsroute wordt nu onderbroken omdat de COVID-19-pandemie leidde tot de sluiting van havens. Hierdoor hebben bossen ineens hun waarde verloren en is het risico op bosconversie toegenomen. In de Mekong-regio in Azië, dwong COVID-19 mensen terug te keren naar hun dorpen. Chey Koulang, Manager bij WWF-Cambodja: “De inkomsten van de lokale bevolking uit het toerisme en de verkoop van bosproducten zoals honing, noten en bessen zijn afgenomen. De verkoop van handwerk in rotan en bamboe daalde met 50%. Sommige producenten gaan op zoek naar nieuwe inkomstenbronnen door de bossen in te trekken om hout en andere producten te oogsten, wat de biodiversiteit verder onder druk zet.”
Europa moet dringend zijn verantwoordelijkheid opnemen inzake bossen
De bescherming en het herstel van de bossen in de wereld is de verantwoordelijkheid van de hele internationale gemeenschap. De ongerepte natuur is een verdedigingswal tegen ziektes. Zonder dringende actie zou COVID-19 slechts een voorproefje kunnen zijn van toekomstige gezondheidscrises. We weten nu dat veel infectieziekten rechtstreeks verband houden met de vernietiging van bossen en biodiversiteit. Voor Europa is het dringend geboden om ontwikkelings- en opkomende landen te ondersteunen om hun bossen te beschermen door betere rechtshandhaving, maar ook door de ontwikkeling van alternatieve inkomens om de sociale problemen aan te pakken die de oorzaak zijn van ontbossing. Het is des te dringender om in te grijpen in de internationale handelsbetrekkingen en effectievere en strengere sociale en milieunormen op te stellen, met name voor ontbossingsvrije toeleveringsketens.
Foto: Elizabeth Kemf, WWF
De Europese Unie heeft in dit verband een bijzondere verantwoordelijkheid omdat zij ‘s werelds grootste importeur is van voedsel dat verband houdt met ontbossing. Onze studie over geïmporteerde ontbossing uit 2019 laat zien dat België sterk betrokken is bij de vernietiging van tropische bossen. Om aan onze vraag naar hout, soja, cacao, rundvlees en leer, palmolie, koffie en rubber te voldoen, is een landbouwareaal van 10,4 miljoen hectare nodig (meer dan driemaal de oppervlakte van België). 40 procent van dit gebied ligt echter in landen waar met grote snelheid tropische bossen worden vernietigd. De Europese Commissie bestudeert momenteel maatregelen om ervoor te zorgen dat producten op de EU-markt vrij zijn van ontbossing. Volgens de op 20 mei gepresenteerde strategie ‘Biodiversiteit 2030’ zal het in 2021 een wet daartoe voorstellen. WWF roept België op om deze toekomstige wet te steunen.
