Het dominante landbouwmodel slaagt er niet in om iedereen op een duurzame manier van voedzaam voedsel te voorzien. Het is dringend tijd dat we onze praktijken en beleid herzien om zo een alternatief agroecologische en gediversifieerd model te versterken. Het grond vraagstuk en zijn verschillende functies maken integraal deel uit van deze reflectie. Landbouwgrond staat steeds meer onder druk: verschillende gebruiksvormen staan in competitie met elkaar, er is een groeiende concentratie en specialisatie van landbouwbedrijven en de prijs van landbouwgrond stijgt.
De toename van het ruimtebeslag blijft één van de grootste oorzaken van het verdwijnen van landbouwgrond en neemt nog steeds toe (tussen 12 en 17 km² per jaar sinds 1985). Het fenomeen blijft echter slecht gedocumenteerd en het gebrek aan objectieve data draagt bij aan het probleem. Gebaseerd op terreinobservaties en getuigenissen van burgercollectieven en boeren die onmiddellijk geconfronteerd worden met de impact van het stijgend ruimtebeslag, probeert de studie zicht te krijgen op de reële impact van de industrie, vrije tijdsbesteding en verstedelijking en hun aandeel in het verdwijnen van landbouwgrond.
“De studie is gebaseerd op verschillende casestudies om de spanningen rond grondgebruik en de strijd van burgers en boeren om landbouwgronden in stand te houden, te illustreren » vertelt Astrid Bouchedor, die de studie schreef. “Neem nu het geval van 450 Ha landbouwgrond in de omgeving van Gent die in één bulk verkocht werden aan een investeringsmaatschappij. Boeren ondersteund door burgers trokken samen naar de rechtbank om dit aan te klagen.” Dit is maar één van de vele voorbeelden in de studie van burgers en boeren die zich verzetten tegen het verdwijnen of het uit handen geven van de controle over landbouwgrond.
De overheid heeft een beslissende rol te spelen, op het vlak van regelgeving, maar ook door goede praktijken te stimuleren. In dit verband bevat de studie een reeks concrete aanbevelingen die overheden moeten aanzetten tot actie, onder meer door bij te dragen tot de transparantie van de grondmarkt, door te werken aan de instandhouding van landbouwgrond en door “goede praktijken” op het gebied van landbeheer te ondersteunen. Een van de vele actiemiddelen die en overheid tot haar beschikking heeft is een goed beheer en valorisering van haar publieke gronden. Naar aanleiding van de lokale verkiezingen is dit zeker een belangrijk aandachtspunt.
Op 7 april organiseert de boerenbeweging Boerenforum hun vijfde boerenforum in Leuven over de kracht van boerenlandbouw, waar de thematiek van grond zeker aan bod zal komen. De studie en samenvatting zullen hier ook beschikbaar zijn. Op 15 April, de dag van de boerenstrijd, zal de studie voorgesteld worden tijdens een actie voor het behoud van onze landbouwgrond in Brugelette (Wallonië).
Meer info over de actie vind je op http://www.luttespaysannes.be.
