Beste Tessa, spijtig, dat de vreugde die ik eerstdaags ervoer over de historische keuze van de Gentenaars om te ijveren voor een pluralistische en inclusieve samenleving, een domper kreeg door jouw ommezwaai in jouw opiniestuk in De Morgen van 28 mei 2013. Ik betreur het, maar begrijp dat het veel makkelijker is toe te geven aan je angsten, dan vertrouwen te hebben in een betere toekomst, waar velen van ons vandaag voor strijden.
Met de bakken regen, die hier uit de lucht blijft vallen, kan ik me inbeelden dat het niet moeilijk is om modder te vinden om mee te gooien. Alleen verrast het me een beetje. Ik had niet gedacht dat dat jouw stijl was. Het had iets weg van een laatste wanhoopsdaad van iemand, die plots bevangen werd door doodsangst.
Met name de integriteit van de BOEH-vrouwen in vraag stellen door te beweren dat we enkel op zoek zouden zijn naar publiciteit in ons verzet tegen het hoofddoekenverbod. Zo masochistisch zijn we niet, dat we voor enkele minuten media-aandacht, zo veel tijd, energie en geld zouden investeren in een strijd, die continu gepaard gaat met persoonlijke aanvallen.
Het zou je kunnen verbazen, maar wij geven echt om de keuzevrijheid van meisjes en vrouwen, die op hun beurt onderwijs en werk belangrijk vinden. Wij geven om hun vrijheid stil te staan bij de rol, die religie al dan niet in hun leven speelt, en de praktijken die daar mogelijks deel van uitmaken. En ja, wij geven ook om de vrijheid, die ieder van ons nodig heeft om zichzelf in vraag te stellen en om desnoods sommige dingen te herdefiniëren, zeker in zoiets wezenlijks als een ideologische inspiratie.
Daarmee herleiden we de hoofddoek allerminst tot een symbool. We betreuren wel, dat het debat over een non-issue als de hoofddoek tot een symbooldossier is verworden. De hoofddoek is door de overbodige debatten erover nodeloos geëssentialiseerd en verengd tot symbool van al het kwaad – dat vooral van elders komt-, om maar niet te moeten spreken over het echte kwaad dat we hier elke dag toestaan en waar de statistieken ons mee blijven confronteren: het structurele racisme, de kloof in het onderwijs, de discriminatie op de arbeidsmarkt, het asociaal huisvestingsbeleid, de toenemende armoede… Dat zouden de prioriteiten moeten zijn.
Ik kan er ook niet omheen, dat jouw beeld van de samenleving vertekend blijkt te zijn door de angst voor al wie een andere overtuiging heeft dan de jouwe. De ervaringen, waarover je getuigt, zijn belangrijk en hebben wellicht een cruciale rol gespeeld in jouw strijd voor vrouwen en vrijzinnigen. Alleen is het een ding lessen te trekken uit het verleden en te voorkomen dat een ideologie zo machtig wordt, dat ze in staat is de keuze anders te denken en te zijn uit te sluiten; iets anders is het je te laten leiden door angst of rancune en anderen datgene aan te doen, wat je zelf zo erg bestreden hebt.
Jij lijkt er moeite mee te hebben religieuze individuen – moslim, katholiek of anders – vandaag te zien voor wie ze werkelijk zijn, los van je persoonlijke ervaringen met religie. Zo zijn de mensen achter vigilancemusulmane.be niet meer dan burgers, die politieke participatie hoog in het vaandel dragen en die toevallig ook moslim zijn. En net als zovele feministen en organisaties uit het middenveld geven zij stemadvies.
Zij doen dat niet vanuit een religieuze autoriteit, die ze trouwens niet hebben, en dreigen evenmin met de hel als je toch anders zou kiezen. Zij staan dus ver van een Kerk, die als hoogste religieuze instituut haar macht misbruikt om burgers voor haar kar te spannen. Zulke agressieve pogingen om a priori mensen, die anders zijn dan jezelf, te criminaliseren en in een hoekje te duwen leiden alleen maar tot (even) agressieve reacties.
Ik stel vast, dat de druk van vooral mannelijke vrijzinnigen groot is, en dat alle argumenten goed zijn voor hen (tot en met het kapen van het feministische gedachtengoed). Met mijn progressieve standpunten bots ik ook wel eens met mannen in de moslimgemeenschap, die denken de waarheid in pacht te hebben, maar in tegenstelling tot jou, houd ik voet bij stuk. Ik geloof in de wereld, waar ik voor strijd en laat mij door niemand op andere gedachten brengen.
Mijn wereld heeft immers vorm gekregen door mijn verbondenheid met (en openheid naar) een diverse groep andersdenkenden. Het gaat om mensen, die de heteronormativiteit van onze samenleving in vraag stellen; die de genderongelijkheid aan de kaak blijven stellen, die ijveren voor de decolonisatie van onze geesten, die vraagtekens plaatsen bij de rol van de reguliere media, die zich inzetten voor de noden van armen en asielzoekers, die het evenwicht van de mens met de natuur willen herstellen, die de solidariteit met het zuiden stimuleren, die een lans breken voor minderheden in academische kringen, die kunst gebruiken om uiting te geven aan hun verzuchtingen, die jongeren politiseren en weerbaarder maken, enzovoort enzovoort. Allemaal mensen, die ik in hun strijd steun en in wie ik vertrouwen heb.
Ik erken evenwel dat het voor jou, Tessa, moeilijker moet zijn dan voor mij. De macht en furie van sommige (oudere) witte mannen is namelijk niet te evenaren. De voorbeelden vandaag en in de hele wereldgeschiedenis zijn legio.
Maryam H’madoum
Zij is econome, moslima en activiste en strijdt al jaren voor vrouwenrechten en tegen het hoofddoekverbod via BOEH.
