De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Terugdringen van de klimaatverandering
Aviel Verbruggen

Terugdringen van de klimaatverandering

Dit zijn de hoofdlijnen van het vijfde Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) evaluatierapport (volume 3). Deze werden voor beleidsmakers samengevat in Berlijn op 12 April 2014.

zondag 13 april 2014 14:14
Spread the love

Uitgangspunten:
terugdringen van klimaatverandering wordt verankerd in duurzame
ontwikkeling, met mondiale herverdeling als leidraad.

  • Mondiale emissies van
    broeikasgassen verminderen is een uitdaging van “gezamenlijk
    handelen”, waarbij ieder land de juiste inspanning levert.

  • Overdracht van kennis
    en van milieuvriendelijke technologie, en meer mondiale
    rechtvaardigheid bevorderen de samenwerking

  • Hoe vergaand en hoe
    snel maatregelen er komen, hangt af van ethisch en herverdelend
    gedrag en van hoe risico’s worden waargenomen en verrekend.

De wetenschap kan meer
bijdragen aan het verwerken van voorgaande factoren in verbeterd
beleid.

Onafgebroken
stijgende emissies van broeikasgassen tot heden

Opvallend
sneller dan de 1,3%/jaar toename van broeikasgas emissies over de
periode 1970-2000 tot ca. 40 miljard ton CO2-eq per jaar
in 2000, was de stijging na de eeuw­wisseling met 2,2% per jaar
tot ca. 50 miljard ton CO2-eq per jaar in 2010. Tussen
2010 en 2011 was de verdere stijging ca.3%, en tussen 2011 en 2012
ca. 1 à 2%.

De ca. 50
miljard ton CO2-eq geloosde broeikasgassen in 2010 zijn de
som van:

Soort broeikasgas [antropogeen,
langlevend, broeikas­ effect gewogen met GWP-100] –
gemiddelde cijfers

Miljard ton

%

Fluor-gassen

F-gas

1,0

2,0

Lachgas

N20

3,1

6,2

Methaan

CH4

7,8

15,8

Koolstofdioxide van bossen,
landgebruik

CO2

5,3

10,8

Koolstofdioxide van fossiele
brandstoffen

CO2

32,5

65,2

Totaal

CO2-eq

49,5

100,0

Ca. 6,8
miljard van de 10 miljard ton CO2-eq per jaar toename
gemiddeld over de periode 2000-2010 komt van meer CO2 van
het energiegebruik. Verhoogd steenkoolgebruik is mede oorzaak van die
toename.

De ca. 6,8
miljard ton CO2 toename van verhoogd energiegebruik over
2000-2010, worden toegeschreven aan de volgende samengestelde
factoren:

  • + mondiale
    bevolkingsgroei [+3,3 miljard ton]
  • + hogere
    economische welvaart [+5,8 miljard ton]
  • + gestegen
    koolstofintensiteit van het energiegebruik [+0,5 miljard ton]

  • verlaagde energie-intensiteit van de economische welvaart [2,8
    miljard ton]

Scenario’s toekomstige concentraties
van broeikasgassen

Scenario’s
van het mogelijke verloop van toekomstige atmosferische concentraties
van broeikasgassen (ppm CO2-eq), en ermee verbonden
emissiehoeveelheden van broeikasgassen.

IPCC
weerhield ca. 900 scenario’s voldoende uitgewerkt in de
wetenschappelijke literatuur. Ze vormen een brede waaier van
toekomstige concentratiepaden, met in de onderste strook scenario’s
die de temperatuurstijging temperen:

  • Om de
    mondiale temperatuurstijging onder 2°C te houden met een kans
    groter dan 50%, moet de broeikasgasconcentratie onder 500 ppm
    blijven tot het jaar 2100.

  • De
    kans op een temperatuurstijging onder 1,5°C is kleiner dan 50%
    indien de concentratie 450 ppm overstijgt.

Het volgen
van deze lagere concentratiepaden houdt in dat de mondiale emissies
van ca.50 miljard ton CO2-eq per jaar in 2010 tegen 2050
verminderen tot 30 à 15 miljard ton CO2-eq per jaar. Deze
omvangrijke emissiereducties vereisen aanzienlijke verlagingen van de
energie-intensiteiten, en een factor 3 tot bijna 4 verhoging van het
aandeel van lage koolstof energievoorziening tegen 2050. De
scenario’s in de literatuur omvatten alle gekende lage koolstof
energiebronnen: hernieuw­bare energie; kernenergie; fossiele of
biobrandstoffen met opvang van de CO2 uit de rookgassen en
opslag ervan.

Economische
modellen geven bij de scenario’s schattingen van de macro
econo­mische kosten van de emissiereducties. De verwachte, sterk
gestegen welvaart in de wereld zou 1,7% (1% à 4%) lager zijn tegen
2030 en tegen 2050 3,4% (2% à 6%), door het uitvoeren van de
vermelde emissiereducties. De factuur van de noodzakelijke
emissiereducties zal stijgen als de economische beste aanpak wordt
ingeperkt (bv. via uitsluiting van sommige lage koolstof
investeringen), en naarmate er meer uitstel is bij het nemen van de
nodige maatregelen en/of naarmate de concentratie de 450/500 ppm
limieten zou overschrijden.

Via
meer gedetailleerde sector studies (energie, transport, gebouwen,
industrie, landbouw en bosbouw, ruimtegebruik en infrastructuur),
biedt IPCC inzicht in de talrijke en verscheiden mogelijkheden om de
emissies te reduceren.
Het detail is te groot om er hier dieper
op in te gaan.

De
afsluitende hoofdstukken behandelen beleidsinstrumenten,
samen­werking op verschillende niveaus van lokaal tot mondiaal,
investering en financiering, om de emissiereductie maatregelen te
bevorderen. Aantal, verscheidenheid, en detail zijn te groot om
er hier dieper op in te gaan.

De rijkdom van het geleverde werk zal zich in de toekomst
bewijzen, als de beleidsmakers – van plaatselijk tot mondiaal – er
gebruik van maken.

Uitstel van ingrijpende maatregelen maakt de factuur voor het
terugdringen van klimaatverandering enkel hoger.

Als samenwerking in de wereld handelingsbereidheid en ernst
brengt, kan de stijging van de temperatuur op aarde beneden 2°C
blijven .

Nota bij de de term “terugdringen”: “Mitigation” heeft
Nederlandstalige vertalingen als: leniging, verlichting,
verzachting. Deze termen missen het aspect preventie en actieve
vermindering van de veroorzakende factoren van klimaat­verandering.
“Terugdringen” vereist actiever optreden, met een evenwichtige
situatie als einddoel.

take down
the paywall
steun ons nu!