De blinde terreur heeft opnieuw toegeslagen. Je leest het geregeld in de krant: een aanslag. In Bagdad, in Ankara, Beiroet, Damascus, Tunis, Sharm el-Sheik,… Ver weg, ook op de bladzijde van de krant die we dan al eens achteloos omdraaien. Cijfers, ja, maar niet altijd zien we het menselijke leed achter elke dode, de families die getroffen zijn door mateloos verdriet. Maar nu komt het dichterbij.
Parijs liet ons niet onberoerd en dan, plots, gebeurt het in Brussel. Heel dichtbij. Echt dichtbij. Een jonge vrouw, die afgelopen zondag nog naast mij liep op de parade van Hart boven Hard, die opkwam voor warmte, solidariteit en vrede, is in kritieke toestand opgenomen in een Brussels ziekenhuis. Een leven verwoest. Een willekeurig slachtoffer van de haat. Cijfers worden mensen. Onbegrip. Boosheid. Machteloosheid. Emoties die ons naar de keel grijpen.
Onbegrip! Wat drijft mensen om willekeurig onschuldige slachtoffers te maken. Om te doden en te vernietigen. Wat is toch aan de hand dat? Welke blinde woede, fanatisme, frustraties gaan hierachter schuil. Waarom? Waarom???!!!!!
Boosheid! Over terroristen die hun wereldbeeld willen opleggen, die verdeeldheid willen zaaien, die teren en rekruteren op haat. Die de ideologie van geweld en intolerantie prediken. Die alle menselijkheid lijken te zijn verloren. Boosheid! Over hoe kortzichtig militarisme elke keer de kop op steekt om vuur met vuur te bestrijden. IS is niet zomaar een of andere natuurramp die over ons is gekomen. Terreur is het product van militaire interventies, van wapenhandel, van economische uitbuiting, van steun aan autoritaire regimes, van oliehonger, van…
Daar moeten we ons zorgen over maken. Boosheid! Als politieke leiders zich niet willen bezinnen, roepen dat we in oorlog zijn, onze gevechtsvliegtuigen laten uitrukken, de kwaal tot recept verheffen,… Boos omdat ze op onverantwoorde manier onze onveiligheid en die van de bevolking in andere landen in gevaar brengen. IS is geboren op de puinhopen van Irak, na een militaire interventie van het land dat ons nota bene de les spelt over de slechte werking van de veiligheidsdiensten. De Brits-Amerikaanse invasie maakte van Irak een trieste recordhouder. Het land dat in 2014 meer aanslagen te verwerken kreeg dan de dagen in een kalenderjaar, dat in één jaar 10.000 doden te betreuren heeft. Ook oorlog is terreur. Een Saudische bom van westerse makelij die twee weken geleden 119 doden maakte op een markt. Hoe noem je anders zoiets?
Machteloosheid! Ja terreur slaat ons met verstomming, doet ons machteloos voelen. Maar dat hoeft niet zo te blijven. Terreur heeft oorzaken en het is nu, vandaag dat we de oorzaken ervan moeten aanpakken. Laat ons bezinnen en de juiste lessen trekken:
1. Oorlog is het probleem, niet de oplossing. Oorlog voedt het terrorisme en het terrorisme voedt de oorlog. Een dodelijk spiraal van geweld die moet stoppen. Nu!
2. Een kleine minderheid misbruikt religie. Maar de islam, het christendom zijn gebaseerd op menselijke waarden. Laat ons daarom niet in de valstrik stappen van fanatiekelingen die mensen, culturen tegen elkaar opzetten. Haat brengt haat mee en dat is het laatste wat mag gebeuren. Laat ons in waardigheid treuren om de slachtoffers. Laat ons kiezen voor tolerantie en respect voor religies, culturen en diversiteit.
3. De vermoedelijke daders van de aanslagen in Brussel en Parijs groeiden hier op. Ze radicaliseerden hier. Ze zitten met gevoelens van ongenoegen over de plaats die ze niet krijgen of vinden in de samenleving. Om te vermijden dat ze voer worden voor fanatisme, zullen overheden meer moeten investeren in kwaliteitsvolle toegang tot onderwijs, de arbeidsmarkt en cultuur voor iedereen, in een samenleving waarin respect heerst voor ieders geloof en overtuiging.
4. Wereldwijde armoede en onrechtvaardigheid scheppen de context waarin geweld en extremisme woekeren. Er bestaan massa’s studies die verbanden leggen tussen geweld en armoede. Waarop wachten we dan nog om de armoede uit de wereld te helpen. Een wereld waar regeringen 1700 miljard besteden aan militaire uitgaven. Met al dat geld kunnen we elke bewoner van deze planeet een waardig leven geven.
5. Zopas zijn de nieuwe cijfers bekendgemaakt van de Europese wapenhandel. Opnieuw is deze handel in de dood toegenomen. Saudi-Arabië dat extremisten in conflictgebieden steunt en een bloedige oorlog voert in Jemen is de belangrijkste Europese klant. De export uit België naar dat land is verviervoudigd. In vergelijking met 5 jaar geleden is de wapenhandel naar het Midden-Oosten met 60% toegenomen. Stop daarmee heren politici en respecteer de wapenwetgeving ipv kortzichtige economische belangen na te streven.
6. Naast een duurzaam buitenlands beleid moet een verstandige aanpak staan van de binnenlandse terrorismedreiging. Vanuit de sense of urgency wordt beleid gemaakt dat in andere omstandigheden ondenkbaar zou zijn. Politie en gerecht moeten hun werk kunnen doen om de daders te vatten en te berechten, maar dit moet gebeuren binnen de grenzen van de democratische rechtsstaat. En het is altijd beter en effectiever om te investeren in preventie dan repressie. We bestrijden de terreur in naam van onze waarden, laat ze ons dan in onze antwoorden niet ondergraven.
