Mohammed en Nada uit Marokko, Najib en Banin uit Afghanistan, Mehdi uit Iran, en Mahmoud uit Palestina. Zij kwamen vandaag werken in de sector waar ze het meeste ervaring hebben: de zorg. Sommige kregen hun papieren, anderen niet, en werden misschien voor de zoveelste keer afgewezen.

Helpende handen genoeg

Er is een serieus tekort aan zorgpersoneel, de werklast ligt te hoog … Maar toch moeten we niet ver zoeken: de helpende handen zijn er, ze hebben alleen geen ‘erkende’ identiteit.

Waar wachten we nog op? Dat is de vraag die ook mensenrechtenactiviste Riet Dhont en priester Daniël Alliet zich stellen. Ze begeleiden al jaren de hongerstakingen in de Begijnhofkerk in Brussel van mensen zonder papieren, en waren ook vandaag de trekkers van de actie in woonzorgcentrum Sint-Pieter in Lochristi. Zij aan zij met verschillende andere middenveldorganisaties en vakbonden zoals ACV, Hart Boven Hard, Gent Zonder Grenzen, Vriendschap Zonder Grenzen, Pax Christi enz…

Internationale Dag van de Rechten van Migranten. Wzc Sint-Pieter Lochristi.

Warm onthaal, warme reacties

De actie vandaag was een warme samenkomst van mensen uit vele middenveldorganisaties die zij aan zij wilden laten zien hoe het anders kan. Door aan te tonen dat we allemaal volwaardige mensen zijn. “Niets kan ons nog stoppen”, zegt Riet Dhont. Er werd actiegevoerd voor een serieuze zaak, de hervorming van het arbeidsmigratiebeleid, maar ter plekke was er niets dan warmte en amusement. Met ook spontane dansjes op de deuntjes van de accordeon van muzikant Piet Maris.

Ook directrice Ann Cardinael van het woonzorgcentrum leidde de actie in goede banen. Zij zorgde ervoor dat mensen zonder papieren, die of in hun thuisland ofwel hier zijn opgeleid als zorg- of verpleegkundige en zelfs tot arts, meteen aan de slag konden in hun vak. De bewoners kregen koffie en taart en reageerden met een open, nieuwsgierige en betrokken houding.

“Geef die mensen maar snel een contract, Ann”, sprak één van de bewoonsters. “Ik zou niets liever willen, maar we moeten eerst onze regeringen nog meekrijgen”, antwoordde de directrice schalks. Niet alleen de actievoerders, maar ook familieleden van de bewoners verwachten een meer menselijke houding van onze beleidsmakers. “Als er zo’n tekort is aan helpende handen, waarom geven we die mensen geen wettig verblijf?”, reageerde Mark, een zoon van één van de bewoners.

Internationale Dag van de Rechten van Migranten. Wzc Sint-Pieter Lochristi.

150.000 mensen in angst

In ons land leven momenteel zo’n 150.000 mensen zonder recht op wettig verblijf. Wat hun reden ook is, ze is genoeg om niet te kunnen terugkeren. “Waarom mogen zij niet de winnaars zijn die ze ook echt zijn? In plaats van in een onzichtbaar bestaan in angst en precariteit verder te leven?”, vraagt iedereen ter plekke zich af. 

Riet Dhont: “Het is wel een heel speciale dag vandaag, de Internationale Dag van de Migrant. We herdenken de Internationale Verklaring voor de Rechten van Migrantenarbeiders, maar men vergeet soms te zeggen dat er onder hen ook mensen zijn die geen arbeider mogen zijn en niet mogen werken.”

Internationale Dag van de Rechten van Migranten. Wzc Sint-Pieter Lochristi.

Daniël vult aan: “Vroeger waren we een emigratieland, veel van mijn grootouders zijn naar Frankrijk en Wallonië gegaan. Nu zijn we een immigratieland. Laten we het ook aanpakken zoals Duitsland, zoals de nieuwe regering daar die zegt dat we dat hier ook nodig hebben die migratie. Laat ons migratie formeel erkennen, zodat we die mensen serieus behandelen en niet halvelings met alle misbruiken van dien.” 

“Ik hoor vandaag om 7u op het nieuws dat 48 procent van de kinderen die nu geboren worden migratieroots hebben. Ik woon in Molenbeek, daar ben ik een van de weinige Belgen zonder migratieroots. Neem die mensen weg, en het is een ramp.” 

Maar we willen ze niet kennen, we willen ze gewoon gebruiken. Ze zijn hier al 5, 10, 15 jaar, en sommigen zelfs langer. Hoe gaan we voortbestaan zonder mensen zonder wettig verblijf? Neem die mensen weg, en het is een ramp.

Hij gaat verder, en spreekt recht vanuit zijn hart: “Ook de groep achter WeAreBelgiumToo vraagt om deze mensen zonder wettig verblijf uit de schaduw te halen. Ze leven met ons, ze leveren pizza, ze werken in de landbouw, ze verzorgen mensen in de zorg … Ze doen allerlei klusjes, maar in’t zwart. Onderbetaald, onbeschermd, uitgebuit want ze hebben geen papieren. Op papier bestaan ze niet, maar ze zijn er wel. Ze zijn schaduwen, en ze zijn met duizenden. Ze hebben hun land achtergelaten, voor hen is België hun nieuwe thuis, ze willen er gewoon bijhoren. Maar we willen ze niet kennen, we willen ze gewoon gebruiken. Ze zijn hier al 5, 10, 15 jaar, en sommigen zelfs langer. Hoe gaan we voortbestaan zonder mensen zonder wettig verblijf?”

Ze doen allerlei klusjes, maar in’t zwart. Onderbetaald, onbeschermd, uitgebuit want ze hebben geen papieren. Op papier bestaan ze niet, maar ze zijn er wel. Ze zijn schaduwen, en ze zijn met duizenden. Ze hebben hun land achtergelaten, voor hen is België hun nieuwe thuis, ze willen er gewoon bijhoren.

Minderwaardigheidsgevoel

Ze hebben ook een … dat heeft me fel getroffen, gevoel van inferioriteit. Ik kan me niet verzoenen met het feit dat we in een zogenaamde democratie leven met mensen en ‘ondermensen’ die niet als volwaardig behandeld en bekeken worden. Dat zeg ik tot mijn laatste snik.

Ook dokter en ex-minister Reginald Moreels uit zijn bezorgdheid, en laat tegelijkertijd ook zijn strijdvaardigheid duidelijk horen. “Mensen die jaren moeten wachten op antwoord of ze hier mogen blijven, leven met enorme angsten. Ze hebben ook een … dat heeft me fel getroffen, gevoel van inferioriteit. Ik kan me niet verzoenen met het feit dat we in een zogenaamde democratie leven met mensen en ‘ondermensen’ die niet als volwaardig behandeld en bekeken worden. Dat zeg ik tot mijn laatste snik. We moeten echt opkomen voor een inclusieve maatschappij, en de politiek pushen.”

Absurditeit bij Vlaamse politieke partijen

Buiten PVDA (en Groen af en toe), zijn er geen partijen die duidelijk positie innemen en zeggen dat we iets moeten doen aan die arbeidsmigratie. Sociaal, menselijk en economisch heeft dat invloed. Is het nu zo absurd om een wetsontwerp in het parlement voor te stellen, zodat we de arbeidsmigratiewetgeving ook kunnen toepassen op mensen die hier al effectief zijn?

Moreels uit zijn sterke kritiek op de Vlaamse partijen. “Ik spreek dan nog niet eens over de staatssecretaris (Sammy Mahdi, voor Asiel en Migratie, red.) die effectief een soort blokkade invoert. Maar buiten PVDA (en Groen af en toe), zijn er geen partijen die duidelijk positie innemen en zeggen dat we iets moeten doen aan die arbeidsmigratie. Sociaal, menselijk en economisch heeft dat invloed. Is het nu zo absurd om een wetsontwerp in het parlement voor te stellen, zodat we de arbeidsmigratiewetgeving ook kunnen toepassen op mensen die hier al effectief zijn? Voorlopig gebeurt dat niet.

We moeten echt blijven ijveren voor de verandering van de arbeidsmigratiewetgeving. Daarnaast moeten er ook duidelijkere criteria opgesteld worden voor regularisatie van mensen zonder papieren in het algemeen. Als die dingen pas in een nieuw federaal regeerakkoord worden doorgevoerd, dan zijn we er nog lang niet. We moeten én maatschappelijk én cultureel én politiek blijven strijden. Als arts en mens is het niet gemakkelijk in clandestiniteit te moeten leven. Ik heb zelf veel gereisd en geleefd in oorlogsgebieden, clandestien grenzen moeten oversteken, maar jullie moeten leven in permanente clandestiniteit en dat is een echte pest voor elke maatschappij. Een democratie onwaardig.”

Internationale Dag van de Rechten van Migranten. Wzc Sint-Pieter Lochristi.

Recent heb ik mijn dossier ingediend voor regularisatie, waarin stond dat ik 38 uur per week werk, met aanbevelingsbrieven van directeurs van woonzorgcentra, een bewijs van het behalen van mijn bachelor verpleegkunde. Ik kreeg negatief.

Een van de helpers vandaag getuigde over zijn eigen persoonlijke situatie. Hij mag niet in België blijven. “Ik heb 8 jaar in een woonzorgcentrum gewerkt. Ik kreeg de kans om met een Visa B naar België te komen toen ik nog studeerde. Ik hielp mee in de keuken, deed de ontvangst en allerlei andere taken in twee verschillende woonzorgcentra in Brussel. Ik heb in die tijd enorm veel ervaring opgedaan. Recent heb ik mijn dossier ingediend voor regularisatie, waarin stond dat ik 38 uur per week werk, met aanbevelingsbrieven van directeurs van woonzorgcentra, een bewijs van het behalen van mijn bachelor verpleegkunde. Ik kreeg negatief.

Ik ben hier vandaag om verder te gaan, om te laten zien dat we aanwezig zijn en de strijd moeten verderzetten …”

Nyanchama Okemwa van Hand in Hand tegen racisme, leest ook een brief voor. “We laten mensen uit verre landen naar hier komen voor jobs in knelpuntberoepen. Ze starten van nul. Dit zorgt voor financieel misbruik door tussenpersonen, dat is geen goede zaak voor zowel de woonzorgcentra als voor betrokken migranten. Vandaar is het belangrijk om mensen die hier nu zijn, mensen zonder papieren, te laten bijdragen. Waarom negeren we hen en betrekken we hen niet?

Ik wil zoveel meer zeggen, maar er is al zoveel gezegd … We kunnen dingen veranderen. Er is nu geen politieke wil, maar het kàn wel anders.

Vandaar dat we de petities van WeAreBelgiumToo en InMyName moeten ondertekenen, zowel individuele burgers als verenigingen. Voor de eerste werden al 45.ooo handtekeningen verzameld. Voor de tweede hebben we tegen april 2022 25.000 handtekeningen nodig om het burgerwetsvoorstel dat in april werd ingediend door Rachida Lamrabet in het federale parlement te bespreken, met de bedoeling om de migratiewet van 15 december 1980 te wijzigen. Ik wil zoveel meer zeggen, maar er is al zoveel gezegd geweest. We kunnen dingen veranderen. Er is nu geen poitieke wil, maar het kàn wel anders.”

Internationale Dag van de Rechten van Migranten. Wzc Sint-Pieter Lochristi.

Een wettelijk kader als minimum

Laten we deze mensen zonder wettig verblijf een wettelijk kader bieden, zodat zij zoals iedereen kunnen werken, geld verdienen én daarmee ook bijdragen aan de sociale zekerheid van ons land. Want dat wíllen ze ook, als ze maar niet moeten verdwijnen in een clandestien leven waarin ze steeds moeten vrezen voor de politie, of voor hun leven door precariteit en een onvoldoende sociaal vangnet. Ook kwamen vandaag een paar mensen langs in het woonzorgcentrum met hun cv’s. Ze hebben de kwaliteiten en ervaring voor knelpuntberoepen in ons land, maar ze worden niet gezien en blijvend genegeerd.

Veel ervaring, talent en opleidingen op hun cv. Klaar om te werken, maar geen identiteitskaart.

Veel ervaring, talent en opleidingen op hun cv. Klaar om te werken, maar geen identiteitskaart.

Een hartverwarmende actie op de Internationale Dag van de Migrant.