Tekort aan assistentie en beschermingsmateriaal: personen met een handicap trekken aan alarmbel

In heel Europa hebben het coronavirus en de maatregelen die hierrond genomen worden een enorme impact op de levens van personen met een handicap. Hier is dringend meer aandacht voor nodig, zeggen organisaties van personen met een handicap.

maandag 6 april 2020 18:39

Spread the love

Het wegvallen van essentiële ondersteuning en assistentie is rampzalig en moet worden aangepakt. Dat is de kernboodschap van het gezamenlijke persbericht (https://enil.eu/news/persons-with-disabilities-stripped-of-support-and-protective-equipment-during-covid-19-crisis/) van het European Disability Forum (EDF, http://www.edf-feph.org/) en het European Network on Independent Living (ENIL, http://enil.eu/ ). Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap (GRIP) vzw is lid van ENIL en werkte mee aan het persbericht.

“Natuurlijk zijn er verschillen tussen de Europese landen en kan je ze niet over dezelfde kam scheren”, zegt Katrijn Ruts van GRIP. “Toch vallen meteen de gelijkenissen op als je luistert naar de signalen van personen met een handicap over heel Europa. De inhoud van het persbericht is absoluut ook van toepassing op ons land. Daarom vertaalden we de tekst naar het Nederlands. Mensen met een handicap blijken te vaak een onzichtbare groep. Nochtans ondervinden ze extra moeilijkheden die vermeden kunnen worden.”

“Personen met een handicap ontdaan van ondersteuning en beschermingsmateriaal tijdens de COVID-19-crisis”

Het advies van overheden, in het licht van COVID-19, is om thuis te blijven. Voor zij die onder de noemer van risicopatiënt vallen – inclusief veel mensen met een handicap – wordt de boodschap om jezelf te isoleren en op een veilige afstand van anderen te blijven, nóg meer benadrukt en zelfs wettelijk opgelegd.

Voor miljoenen mensen met een handicap die afhankelijk zijn van professionele (zorg)hulp in hun thuisomgeving, is dit een onmogelijke situatie. Heel vaak eist de noodzakelijke assistentie nabijheid direct fysiek contact met de persoon in kwestie. Denk maar aan thuiszorg, persoonlijke assistenten, tolken gebarentaal en schrijftolken, om er een paar te noemen.

De realiteit is grauw, professionelen en mensen met een handicap worden niet ondersteund met het nodige persoonlijke beschermingsmateriaal, laat staan dat ze als prioritair worden beschouwd om er toegang toe te krijgen. In veel gevallen worden hulpverleners zoals persoonlijke assistenten, tolken gebarentaal en kinesitherapeuten gedwongen om hun werk stil te leggen en niet langer ondersteuning te bieden omdat ze in quarantaine moeten blijven na contact met mensen die positief blijken te testen voor corona. Er zijn zelfs getuigenissen van professionelen die in bepaalde landen tegengehouden worden door politie terwijl ze onderweg zijn naar de huizen van hun cliënten.

Van de ene dag op de andere vallen mensen met een handicap zowel zonder assistentie en ook zonder steun van de overheden om de toegang tot zorg en ondersteuning te garanderen. Daarbovenop beschouwen veel overheden deze ondersteunende krachten en diensten niet als sleutelfiguren tijdens de coronacrisis. Dit zorgt ervoor dat bepaalde dienstverleners en gebruikersgestuurde organisaties die persoonlijke assistentie en ondersteuning aan (en dus ook in) huis aanbieden, hun diensten moeten stopzetten.

De oplossingen die overheden bieden, zijn gevaarlijk: vaak verzoeken ze mensen met een handicap om te verhuizen naar residentiële instellingen, waarmee ze hen beroven van hun persoonlijke vrijheid en hen mogelijks blootstellen aan het virus, maar ook aan isolement en misbruik. Instellingen zijn niet de oplossing om de veiligheid van mensen met een handicap te garanderen, zeker niet middenin een pandemie.

We roepen Europese en nationale autoriteiten op om:

EU-financiering uit het European Coronavirus Response Investment Initiative in te zetten, specifiek ter ondersteuning van gemeenschapsondersteunende diensten voor personen met een handicap.
Aanbieders van ondersteunende diensten (inclusief verzorgers, ondersteuners, persoonlijke assistenten, tolken gebarentaal en schrijftolken) aan te duiden als ‘sleutelwerkers’ die moeten blijven werken, hen te voorzien van het nodige persoonlijke beschermingsmateriaal en instructies, zodat ze hun werk kunnen verder zetten én het risico op blootstelling en het verspreiden van het virus minimaliseren, en hen proactief te testen op het virus. Daarnaast moeten deze werkkrachten vrij kunnen reizen naar en van de huizen van cliënten en de gebouwen van hun organisaties.
Diensten die instaan voor assistentie aan personen met een handicap te ondersteunen om continuïteitsplannen te ontwikkelen voor situaties zoals corona waar het aantal beschikbare zorgverleners of persoonlijke assistenten gereduceerd wordt. Dit omvat het inperken van bureaucratische drempels voor het aanwerven van personeel, met behoud van beschermende maatregelen zoals achtergrondcontroles.
Mensen met een handicap en hun mantelzorgers en ondersteunende zorgverleners, inclusief persoonlijke assistenten en tolken, te voorzien van het nodige persoonlijke beschermingsmateriaal.
Te garanderen dat mensen met een handicap niet geïnstitutionaliseerd worden omwille van een gebrek aan noodzakelijke assistentie en ondersteuning of andere gevolgen van de quarantaineprocedure.
Via buurtgerichte initiatieven in contact te blijven met personen met een handicap en waakzaam te zijn voor vrijheidsberoving of misbruik in eigen huis, maar ook in instellingen. Dit betreft ook het garanderen van adequate ondersteuning in lijn met de mensenrechten.
Een toegankelijk noodnummer te voorzien voor dienstverleners voor personen met een handicap zodat gebruikers en mensen uit het ondersteunend netwerk in staat zijn te communiceren met de overheid en hun bezorgheden kunnen uiten.
Heldere informatie en richtlijnen te voorzien aan mensen met een handicap en hun familieleden over de stappen die ondernomen moeten worden wanneer persoonlijke assistenten of andere professionele ondersteuners in hun directe omgeving besmet raken met covid-19.
Samen te werken met lokale bedrijven en netwerken om te verzekeren dat mensen met ondersteuningsnoden prioritaire toegang krijgen tot voeding en leveringsdiensten en andere essentiële steun aan huis.
Mensen met een handicap actief te betrekken bij het opstellen van informatie rond covid-19 om te garanderen dat het toegankelijk is voor mensen met andere communicatienoden.
Te garanderen dat mensen met een handicap gelijkwaardig behandeld worden en geen medische zorg geweigerd krijgen op basis van hun handicap. Hieronder valt ook ziekenhuispersoneel inlichten over hoe je standaardprocedures inclusief maakt en dus aangepast aan de persoonlijke toegankelijkheidsnoden. Dit is bijvoorbeeld de belknop binnen handbereik leggen en het veilig verleggen van de patiënten om doorligwonden te voorkomen.