‘t Is niet gemakkelijk. We leven in donkere tijden. De spanningen lijken op te lopen. Tegenstellingen stapelen zich op: rijk en arm, elite en onderbouw, hard en zacht, vertrouwen en wanhoop,… Nochtans zijn tegenstellingen van alle tijden. De waarheid ligt echter wellicht in het midden. (Daar kruipen vele politici nu echter samen op een hoopje in een eenheidsdenken, de tunnel tot oplossingen wordt immers smaller). Doch net in tegenstellingen verstaan we elkaars gevoelens vaak beter. Een purist is soms een duidelijkere bewaarder van de oorsprong, de bedoeling,… dan een fusionist. Iemand die nooit iets doet, of het altijd gedaan heeft, zal geraakt door het woord ‘nooit’ en ‘altijd’ stelling moeten nemen. Gevoelens (tegenstellingen) en ratio (midden) zijn twee verschillende zaken, doch onlosmakelijk met elkaar gebonden. We doen onze mond open vanuit een gevoel, doch spreken vanuit het gevoel is één ding. Maar zichzelf niet in woede, verdriet, onmacht… verliezen een andere. Beheerst luisteren, de ander ook in zijn waarheid laten en contact blijven houden en toch de ander bewust laten geworden van hetgeen hij of zij over het hoofd ziet. Geen makkelijke opdracht.
We kunnen kwaad worden op een vorige generatie die steeds behoeftiger, sneller, controlerender,… de hebzucht niet kan of kon beteugelen. Of in begrip vertellen dat het anders kan en moet… maar ze moeten willen luisteren, he? De ivoren toren, hebzucht en eigen gelijk doet nogal wat oren sluiten. Oude vertrouwde waarheden als veiligheid loslaten ook. En wie ben ik? Wie zijn wij? Een elite schuilt onder de vlag van democratie, en bepaalt de besteding van het belastingsgeld.
We leven in donkere tijden. Sommigen zijn tegen alles. Of toch tegen de vrije markt of tegen kapitalisten of tegen Monsanto of tegen GAS-boetes,… Ik ben daar ook tegen. Duidelijk, carrément,… da’s een gevoel. Wellicht zijn er redenen om ze wel toe te laten om dat midden te bereiken, maar dan moet ik wel toegang kunnen krijgen tot de informatie die mijn ethisch begrip verruimen. Enfin nu vind ik het moreel duidelijk over de schreef gaan als een organisatie zichzelf als een hebzuchtige God beschouwt en hij geen goede huisvader meer blijkt te zijn. En zelfs zijn kinderen informatie over ecologisch zelfvoorzienend leven onthoudt in zijn media-kanalen, zijn onderwijs,…. Misschien klinkt dit wat religieus, maar we zijn toch eerder een deel van Moeder Aarde dan van het momenteel economisch model van Vadertje Staat. Vadertje zal zijn zelfbeeld moeten wijzigen als slimme huisvader! Het economisch model waarin iedereen een plaats en zinvolle functie kan opnemen is niet meer redzaam, verliest zijn pluimen. Dan had hij maar de automatisatie en de steeds grotere efficiëntie met steeds minder personeel niet moeten blijven promoten. Olie als energiebron vervangt 22 miljard slaven die dag en nacht werken…. we zijn echer maar met 8 miljard. Zinvol hard werken is het hoogste goed dat we mogen voelen, maar als we als mens vervangbaar worden, dan…. Ik doe wat ik graag doe (schrijven, filosoferen, tuinieren, coachen, concerten organiseren, tekenen,…), dan wil ik toch het geloof blijven behouden dat ik een zinvolle bijdrage aan de samenleving kan en mag geven. Als vrijwilliger ben ik geen werkloze. Maar in dit systeem is geld het grootste en makkelijkste waarderingssysteem dat we hebben. Hoe vaak zie ik werklozen hun eigenwaarde verliezen als de voeding van het geld als waardering verdwijnt en steeds langer in bed blijven liggen, niemand wezen te zijn. Zonder geld ben je in onze samenleving steeds minder. Uit de pas lopen is het systeem in vraag stellen. Het systeem wil zich niet graag in vraag laten stellen. Doch… ik (en ik ben niet alleen) geef zo graag zonder dat ik er energie uit iemands portefeuille wil voor uittrekken. Een gifteconomie die zo tegen het economisch systeem indruist, is bedreigend. Nochtans zomaar geven is zo weldadig gevoel (alsof je toont dat je smakken geld hebt).
Geld is vrijheid. Iemand met veel geld heeft veel mogelijkheden achter de hand om dingen te laten gebeuren. Heeft veel energie opgespaard om één van de vele keuze-mogelijkheden des levens te realiseren. Met die energie kan hij of zij de manier van leven mogelijk maken zoals hij of zij dat wil nalaten aan zijn nabestaanden. Een spoor nalaten van herinneringen door materiële zaken aan te kopen (gebouwen,…), organisaties op te starten of geestelijke herinneringen (feest, concert, vakantie,…) te laten gebeuren. Om niet vergeten te worden. Maar geld kan ook een vorm van angst in zich houden. Angst voor de toekomst, voor het niet weten wat het leven ons nog kan bieden. Zeker als donkere wolken van spanning en schaarste zich ophopen achter de horizon. Onze levensstijl is niet meer houdbaar schreeuwen wetenschappers, lobby-groepen,… en politici doen hun best.
Ik kan toch niet het systeem blijven voeden waarin ik voel dat het uit mijn Moeder Aarde steeds meer energie onttrekt. Dat op lange termijn niet houdbaar is? Klimaatsverandering, diersoorten die uitsterven, geldverspillende prestigeprojecten… Van Haar kreeg ik jaarlijks een hele maand kersen, pakken noten in de winter,… mocht ik kampen bouwen, in bomen klimmen, zwemmen in de beek, drinken van het bronwater,… Moeder Aarde liet me zijn, voor Vadertje Staat moest ik iemand worden. Voor moeder was ik dat al. De tegenstelling van Leven en Laten Leven.
Ondertussen trekken tal van bedrijfsleiders aan de mouwen van diezelfde vrienden-politici om steun te zoeken. De politiek zit vast. Ons kent ons. Politici verdienen steeds meer, vertoeven in hogere kringen en verliezen steeds meer empathische voeling met de armsten van de samenleving. Bedrijfsleiders zorgen voor tal van gezinnen hun levensonderhoud, maar hun netwerk brokkelt af. Alles wordt goedkoper. De kleintjes die in kwaliteit op mensenmaat werken zijn weggeconcureerd door de efficiëntie of blijven met het water aan hun lippen kiezen tussen verzuipen of verder doen (kruidenierswinkeltje, bakkers worden automaten, garagisten concessiehouders, boeren besteden steed meer uit aan grote machines…). De veerkracht is er uit. Een groot bedrijf dat uitvalt is een ramp. Een kleinschalige burgerinitiatief, is vervangbaarder…. Diversifiëren is grootser, rijker, kleurrijker, wijder,… maar ook de controle, de verantwoordelijker en het initiatief opnieuw bij de burger brengen, geeft meer levensvreugde. Het maakt de burger echter ook mondiger (en da’s wellicht hinderlijk voor de elite). Hindernissen (kapitaal, opleidingen, administratie, belastingen, toelatingen…) wegwerken om geld minder belangrijk te maken, is volgens mij noodzakelijk. Ons systeem is oud, versleten, niet meer van deze tijd…. laten we langzaam een nieuwe manier van denken inschuiven om zachtjes telkens nieuwe gezonde plekken en levenswijzen op Moeder Aarde te creëren (permacultuur, vrijwilligerswerk, solidaire structuren, gifteconomie,…) als een goede huisvader. Laat vadertje maar kijken naar zijn kinderen die zelf hun functie zoeken in hetgeen ze voelen dat juist zit. Internet en dergelijke heeft hen veel slimmer gemaakt dan we konden vermoeden. We zijn klaar om het paradijs te creëren (maar da’s weer zo’n religieuze uispraak: re-ligere: herverbinden naar een collectief onbewust archetypisch beeld). Holistisch denken (vader, moeder en de kinderen samen) vraagt net een crisis om het vertrouwde te kunnen loslaten… dat oude economisch vrije-marktdenken…
Maar tot dusver ben ik tegen alles! Een volgende generatie evalueert…. die van ons.
