In negen dorpen in de Indiase staat Madhya Pradesh ontvangen alle bewoners maandelijks een vast bedrag: 200 roepies (2,40 euro) voor een volwassene en 100 roepies (1,20 euro) voor een kind. Naar Westerse normen lijken deze bedragen wellicht verwaarloosbaar, maar in India moet bijna 80 procent van de bevolking nog altijd rondkomen met minder dan 20 roepies per dag.

Standing startte deze proef met zogenaamde cash transfers in 2010 met hulp van de Indian Self-Employed Women’s Association (SEWA). SEWA is een vakbond die inmiddels veertig jaar de belangen van Indiase vrouwen met een laag inkomen behartigt.

Bij de uitvoering van het project wordt SEWA financieel ondersteund door Unicef India. Gedurende een periode van anderhalf jaar hebben 4000 personen de cash transfers ontvangen.

“Mensen die behandeld worden als volwassenen leren volwassen te zijn”

Aan de betaling van het basisinkomen zijn geen voorwaarden verbonden. Deze onvoorwaardelijkheid stuit geregeld op kritiek van mensen die verwachten dat een veralgemeend basisinkomen eigen verantwoordelijkheid ontmoedigt.

Standing ziet het opleggen van voorwaarden echter als denigrerend. “Mensen die behandeld worden al volwassenen leren volwassen te zijn; mensen die behandeld worden als kinderen blijven kinderen”, aldus Standing.

Anderhalf jaar cash transfers: de resultaten

In de loop van 18 maanden werd de impact van de invoering van het basisinkomen op de dorpen in Madhya Pradesh gemeten.

Uit deze metingen blijkt dat veel ontvangers van de cash transfers het geld hebben ingezet om de kwaliteit van hun woning te verbeteren. Ook heeft het extra inkomen invloed gehad op de voedingskeuze: houdbare producten hebben gedeeltelijk plaats gemaakt voor versproducten.

“Nu kan ik mij olie, linzen, wat groene groenten en suiker veroorloven. En ik kan eens per maand gevogelte kopen”, zegt een deelneemster van het project in een videoreportage van SEWA.

Een opmerkelijke ontwikkeling is de verbeterde gezondheid van kinderen. Gevallen van seizoensgebonden ziekten namen af en medicijngebruik nam toe.

“Nu zie je dat kinderen met schone uniformen naar school komen”

De verbeterde gezondheidssituatie van kinderen leidde dan weer tot een hogere aanwezigheid en betere prestaties op scholen. Het hielp ook dat ouders meer mogelijkheden hadden om noodzakelijkheden voor hun kinderen te kopen, zoals schoenen en tickets voor het openbaar vervoer.

“Nu zie je dat kinderen met schone uniformen naar school komen en schooltassen meenemen. Aan hun gezichten kun je een zekere trots aflezen”, zegt een docent in de reportage van SEWA.

Een ander gevolg van de cash transfers is dat het aantal kleinschalige investeringen is toegenomen: er werden onder andere betere zaden en zaaimachines aangekocht, kleine winkels opgezet en reparaties van gereedschappen verricht. Dit leidde weer tot meer productie en een hoger inkomen.

Een gevolg dat wellicht opmerkelijk is voor de tegenstanders van een basisinkomen is dat de maandelijkse betalingen tot meer arbeid hebben geleid. Vergeleken met dorpen zonder basisinkomen startten twee keer zoveel huishoudens nieuwe economische activiteiten.

Dwangarbeid als middel om schulden af te betalen is sinds de invoering van het basisinkomen afgenomen. Ook zijn schulden in het algemeen afgenomen, doordat er minder noodzaak was om leningen voor de korte termijn af te sluiten. Families kregen zelfs de mogelijkheid om kleine bedragen te sparen en zo een buffer te creëren voor tegenvallers.

Tenslotte stelt Standing dat deelnemers aan de proef door de onvoorwaardelijkheid van het basisinkomen een grotere mate van controle over hun leven hebben gekregen.

Positie plattelandsvrouwen versterkt

Renana Jhabvala van SEWA benadrukt dat met name de vrouwen erop vooruit zijn gegaan door de proef. “We zijn vooral blij dat oudere vrouwen hebben geprofiteerd van de betalingen. Zij worden vaak vreselijk verwaarloosd op het platteland van India”, aldus Jhabvala.

SEWA-activiste Rashmani zegt in een reportage van Le Monde Diplomatique: “Vrouwen zijn niet langer bang. Ze worden onafhankelijk, verdienen geld en maken plannen. In verschillende dorpen zijn ze de strijd met landeigenaren aangegaan voor een loonsverhoging.”

Volgens Sarath Dewala, die het onderzoek naar de resultaten van de pilot leidde, heersten er aanvankelijk veel vooroordelen over het basisinkomen.

“Ze zeiden dat mannen het geld zouden gebruiken om dronken te worden, en dat vrouwen er juwelen en sari’s van zouden kopen. Maar het is een vooroordeel van de middenklasse dat armen niet weten hoe ze verstandig met geld om moeten gaan.”

Critici vrezen concurrentie met bestaande hulpprogramma’s

Mede door het succes van het programma heeft de federale regering van India aangekondigd diverse bestaande hulpprogramma’s om te willen zetten in directe betalingen aan hulpbehoevenden. Critici aan de linkerzijde zien het programma dan ook als een bedreiging voor publieke hulpprogramma’s. Standing benadrukt echter dat het basisinkomen alleen optimaal resultaat biedt bij aanwezigheid van goede openbare diensten en sociale investeringen.

De proef in Madhya Pradesh toont aan dat de introductie van inkomenszekerheid van grote invloed kan zijn op het leven in achtergestelde gemeenschappen. Hoewel een toepassing van een dergelijke proef in de Westerse samenleving zeer ver weg lijkt, brengen de ervaringen in India het utopische idee van een universeel basisinkomen een klein stukje dichter bij de werkelijkheid.