Ons standpunt is dat de beslissing van de Vlaamse regering om de financiering stop te zetten van het onderwijs dat op kleuterniveau en op niveau van de eerste jaren van het lager onderwijs te Brussel in enkele scholen deels in de moedertaal verliep, ten gronde on-Vlaams is, en op termijn – in de Brusselse context – zelfs zeer anti-Vlaams. Hier volgen de argumenten.

Vooraf nog dit: hopelijk is het nog altijd mogelijk om in Vlaanderen  een zinnig en open debat hierover te voeren zonder dat dit  “gepersonaliseerd” of “negatief gesanctioneerd” moet worden. Om de stelling toe te lichten, beroep ik me op dertig jaar contact met het Brusselse schoolwezen en met allochtone gemeenschappen in volksbuurten. Dertig jaar is echt iets langer dan de tijd die sommigen zich veroorloofd hebben om op enkele bijeenkomsten tijd, vaak van buiten Brussel komend, ergens op een kabinet  maar zonder lokaal ooit zulke school bezocht te hebben, een mening te vormen over iets met verregaande gevolgen.

Waarom is een Vlaams talenbeleid dat te Brussel de plaats van belangrijke moedertalen miskent, on-Vlaams? Omdat het vanuit dergelijke houding is dat de ‘boertjes’ en het werkvolk uit Vlaanderen destijds in Brussel verfranst werden! Het is waar dat veel immigranten vandaag hun moedertaal niet belangrijk meer vinden, maar was dat eertijds ook niet de houding van veel eenvoudige Vlamingen te Brussel? Van Vlamingen mag verwacht worden dat ze die dynamiek verstaan, en er toch minstens enige empathie voor hebben. En waar ze zeker empathie moeten voor hebben, is voor mensen uit die minderheden die wèl aan hun moedertaal houden.

Waarom is zulk anti-moedertaalbeleid te Brussel op termijn anti-Vlaams? Omdat je met zulk beleid, dat (wellicht ten onrechte) als zeer imperialistisch overkomt, een enorme agressiviteit wekt bij die mensen die hun minderheidsmoedertaal belangrijk vinden, en die het niet slikken dat Vlamingen die zelf eerst gevochten hebben voor respect voor hun taal, nu eenzelfde respect niet kunnen opbrengen tegenover andere minderheden. (Want laten we dit niet vergeten: Vlamingen zijn in de ogen van die allochtonen zelf een minderheid te Brussel. Een minderheid die zich als een supermogendheid gaat gedragen, wekt agressie.)

Is het een alternatief om bij die allochtonen, in plaats van voor hun moedertaal, interesse te wekken voor andere vermeende ‘dominante’ talen, dominant in de ogen van een Vlaamse middenklasse (bijvoorbeeld het Frans en/of het Engels)?

Neen. Sommigen zullen daar ongetwijfeld mee instemmen, maar een numeriek niet verwaarloosbaar deel zal  dit geen geldig alternatief vinden.

Om het samen te vatten: mispak u niet. Men leert te Brussel meer dan vroeger Nederlands, maar men wordt er tegelijk meer en meer anti-Vlaams. Net iets te veel Vlamingen komen gewoon als te arrogant en te machtswellustig over, vooral diegene die van buiten Brussel zonder voldoende kennis van zaken of zonder voldoende sereniteit beleid willen komen voeren …

Of zoals een Italo-Brusselaar, voormalig topambtenaar van de Europese Commissie het me recent zei: “Vroeger in de jaren ’70 was Vlaanderen interessant, want genereus, met een open geest en creatief, en zo onderscheidde het zich in het buitenland en bij ons Italianen hier in Brussel van de toentertijd op assimilatie beluste Franse gemeenschap. Vandaag is Vlaanderen oud, rancuneus en egoïstisch geworden en zijn het de Franstaligen die zich meer open gaan gedragen.”

Hoe men het ook moge draaien en keren: die meertalige projecten met Italiaans, Spaans en Turks deels als onderwijstaal stonden te Brussel symbool voor Vlaamse openheid. Dit was zo bij de allochtone gemeenschappen, ook bij de Franstaligen, en ook in het buitenland.

Denken sommigen in de Vlaamse regering nu echt dat het voldoende is om even op zijn vingers te fluiten en 500 mensen tussen 12u en 14u verzameld te krijgen op een werkdag bij het kabinet van onderwijs? Denkt men nu echt dat het zo eenvoudig is om op zo korte termijn een petitie met 4.600 handtekeningen bijeen te krijgen?

De waarheid is dat men aan een symbool geraakt heeft, een symbool dat stond voor openheid, en dat niemand momenteel verstaat waarom aan de financiering van zulk project nu plots een einde moest komen. Moet dat nu echt de grote besparing worden?

Met de klap is voor veel mensen het huisje ineen gevallen dat het deze regering om een “warme samenleving” te doen is. Ik kan eigenlijk maar één advies geven: neem de ouders en de scholen ernstig en start een discussie om tot een vergelijk te komen. Het is echt geen schande om de eigen openheid belangrijker te vinden dan het vasthouden aan het imago van harde beslissers die zich in hun hokje afschermen voor de bevolking.