In de laatste dagen van de campagne had Syriza de kiezer een
absolute meerderheid gevraagd zodat de partij de handen vrij zou
hebben om een echte breuk met de voorbije vijf jaar te maken. Met 149
zetels strandt de partij op een zucht van die doelstelling.
Syriza
haalde – met meer dan 99 procent van de stemmen geteld – 36,3
procent. De verliezer van de avond, uittredend premier Antonis
Samaras, geraakte niet verder dan 27,8 procent. Pasok, de
socialistische partij die decennialang samen met Nieuwe Democratie de
dienst uitmaakte in Griekenland, haalde maar 4,7 procent.
Zes partijen zijn nu groter dan Pasok, waaronder ook de
communistische partij KKE. Gouden Dageraad wordt met 6,3 procent de
derde grootste partij in het parlement.
“Griekenland neemt afscheid van het catastrofale
besparingsbeleid; het neemt afscheid van de angst en het
autoritarisme; het neemt afscheid van vijf jaar van vernederingen en
lijden”, zo sprak Tsipras zijn juichende aanhangers toe.
Syriza wil dat een deel van de in totaal 320 miljard euro schulden
kwijtgescholden wordt. De rest kan dan afbetaald worden als er met de
termijnen wordt geschoven. De partij wil ook het minimumloon opnieuw
optrekken naar 751 euro per maand. De vorige regering heeft het
verlaagd tot 586 euro.
Er moet eveneens gratis gezondheidszorg komen voor alle Grieken.
Momenteel leeft een kwart van de Grieken zonder medische bescherming.
Om dat allemaal te betalen heeft Syriza 12 miljard euro nodig. Een
deel van dat geld wil de partij halen bij de allerrijksten die ook in
Griekenland de crisis mooi doorstonden. Een ander deel van die som hoopt Syriza los te peuteren bij de Europese Unie.
“Verder saneren”
Syriza staat voor moeilijke onderhandelingen met de Europese Unie.
Deze zomer nog moet Griekenland zo’n 10 miljard euro schuld
terugbetalen. Het land is nog altijd niet sterk genoeg om zelf dat
bedrag te lenen op de financiële markten. De bailout, waarbij de
Europese Unie de noodlijdende Griekse overheid geld leent, loopt af
op 28 februari.
De Belgische minister van Financiën Johan Van Overtveldt liet al
weten aan de nieuwsdienst van de VRT dat er geen sprake kan zijn van
het stopzetten van de saneringen en herstructureringen. Hij drukt
daarmee uit wat vele Europese leiders denken.
Er klinken echter stilaan ook
andere stemmen. “Dit
is een slag in het gezicht van het rechtse economische beleid”,
reageerde
de sociaaldemocratische Finse minister van Buitenlandse Zaken Erkki
Tuomoioja.
Syriza krijgt tot
woensdag de tijd om een regering te vormen. Vanmorgen al heeft
Tsipras een afspraak met de Onafhankelijke Grieken. Die partij is ook
tegen de opgelegde besparingen maar heeft dan weer rechts standpunt
over migratie en sociale thema’s.
Tsipras wil ook rond de
tafel zitten met de communistische KKE en met centrumpartij To
Potami. Dat zou erop kunnen wijzen dat hij per thema de steun wil
verwerven in het parlement.
