In het panel zaten Marietje Schaake, EU-parlementslid voor de Nederlandse Democraten 66, Haid Haid, Syrisch vertegenwoordiger van de Midden-Oostensectie van de Heinrich Böll stichting, en Annette Riedel van Pax Christi.
Zij stelden dat de soevereiniteit van een staat enkel gewaarborgd is als ze de eigen burgers beschermt. Annette Riedel beargumenteerde dat de Syrische regering geen legitimiteit meer heeft, aangezien dit in Syrië niet het geval is. Het panel vond de Syrische oppositiecoalitie wel legitiem, aangezien de bescherming van burgers op hun agenda staat.
Waar het panel het eensluitend over eens was, was dat Assad koste wat het kost moet opstappen. Dat standpunt ligt trouwens sterk in de officiële lijn van de Europese Unie. Die erkende in 2011 de Syrische Nationale Raad als enige legitieme vertegenwoordiging van het Syrische volk en stelde zo Assad en diens regime als ongerechtvaardigd voor.
Niets nieuws onder de zon
Hoe verstandig is het echter om onvoorwaardelijk de kant van de opstandelingen te kiezen? De Arabische lente wordt maar al te vaak afgeschilderd als een succesverhaal, maar in Libië en Jemen is er momenteel sprake van een machtsvacuüm.
En in Egypte heerst de Moslimbroederschap onder leiding van Mohammed Morsi, met dezelfde privileges als Moebarak tijdens zijn heerschappij. Geen substantiële veranderingen dus. Nihil nove sub sole, niets nieuws onder de zon.
Wespennest
In Syrië liggen de zaken anders. In tegenstelling tot Libië, Jemen en Egypte is Syrië geen homogeen soennitisch, islamitisch of Arabisch land. De Syrische staat heeft met haar vele minderheden een inherent sektarisch karakter.
Zo bestaat ongeveer driekwart van de bevolking uit soennitische moslims, is een tiende van de bevolking christen, en zo’n 13 procent is sjiitisch. Onder de sjiieten zijn er in Syrië nog de druzen, de ismailieten en de alawieten. Ook de etnische samenstelling is heterogeen. Zo’n 90 procent van de Syriërs is Arabisch, 9 procent Koerdisch en de overige 1 procent hoofdzakelijk Turkmeens.
Het is een heel ander verhaal dan Egypte, dat met zijn 99 procent soennitische Arabieren met gemak ‘een homogene staat’ kan genoemd worden. Die gevarieerde samenstelling van de Syrische bevolking maakt de uitkomst van het conflict onvoorspelbaarder. Het is best mogelijk dat de Europese Unie zich in een wespennest begeeft, waar het wel eens lelijk gestoken kan worden.
Allegaartje
Niet alleen de religieuze en etnische samenstelling van het land is heterogeen, de oppositie is dat ook. Er is in feite geen georganiseerde Syrische oppositie, maar een allegaartje van groeperingen dat het onderling oneens is over de te varen koers.
Een voorbeeld: zowel de Syrisch Nationale Raad als het Nationale Coördinatiebureau voor Democratische Verandering zijn oppositiegroeperingen. Waar de Raad niet wil onderhandelen met Assad, wil het Bureau dit wel. De Raad ondersteunt een onmiddellijke machtsovername, terwijl het Bureau het bij een geleidelijke machtsovergang houdt.
“Het is best mogelijk dat de Europese Unie zich in een wespennest begeeft, waar het wel eens lelijk gestoken kan worden”
Er is met andere woorden geen interne consensus. Is het dan wel verstandig van de EU om zo onvoorwaardelijk de kant van de Syrische oppositie te kiezen, als die oppositie zelf niet weet waarvoor ze staat?
© 2013 – C.H.I.P.S. StampMedia
