Als
we Geoff Rochwarger, CEO van AFEK Oil and Gas Company mogen geloven is onafhankelijkheid
op energiegebied het nieuwe zionisme. En in navolging van deze woorden
heeft AFEK zijn tweede testfase van bodemonderzoek op de Golanhoogvlakte bijna
afgerond. Deze bodempuncties maken deel uit van een drie
jaar durend programma om uit te zoeken of Israël daadwerkelijk over gas en
olie beschikt op door haar eigen, valselijk geclaimd grondgebied.

Het
begrip eigen reserves mag met de nodige korrel zout worden genomen. De
Golanhoogvlakte werd in 1967 door Israël geannexeerd op Syrië en is sindsdien
betwist gebied. Resolutie 242 van de VN Veiligheidsraad heeft sinds 1967 tot
terugtrekking uit de bezette gebieden opgeroepen en de populatietransfers, de
bouw van nederzettingen, toepassing ( lees; annexatie)  van nationaal Israëlisch recht in 1981  en nu dan ook de exploitatie van de bodem,
zijn  allemaal in
overtreding met de richtlijnen gesteld door de VN. Die Veiligheidsraad en
de bijbehorende Internationale gemeenschap blijft bij deze plundering van de
bodem, opnieuw stil.

Nationale
belangen

Het
behoeft geen tekeningetje dat Israël een grote energiebehoefte heeft, het is
een geindustrialiseerd land met een moderne consumptiemaatschappij en een
veiligheidsissue dat enorme belasting is voor zowel het nationale budget als de
energievoorraad. Voor die voorraad is Israël momenteel grotendeels van import
afhankelijk, bijvoorbeeld van Azerbeijan dat zijn olie en gas via Turkije naar Israël
verscheept en van Egypte dat in ongeveer 40% van de Israëli aardgasafname
voorziet. Echter, de diplomatieke relaties met de omringende landen staan op
wankele poten en de angst voor een kink in de kabel is reëel.

AFEK
oil and Gas Company

De Israëlische
autoriteiten hebben Genie Energy en haar dochteronderneming AFEK een fiat gegeven om de bodem op
eventuele oliebronnen nader te onderzoeken. 10 potentiele oliebronnen worden in
de huidige fase nader onderzocht. Genie Energie mag onder haar leden van de
Raad van Bestuur ondermeer Dick Cheney, voormalig vice president van de VS,
mediabaron Rupert Murdoch en Brits investeringsbankier Jacob Rothschild rekenen.

De
voorzitter van Genie Israël is Effie Eitman voormalig minister van huisvesting
onder premier Sharon, voormalig commandant van het Israëlisch leger, lid van de
Nationale religieuze partij en heden ten dage woonachtig in Nov, een
nederzetting in het zuiden van de Golanhoogvlakte. Dit heerschap heeft zich in
een interview met de New
York Times in 2004 als volgt over de Palestijnen uitgelaten: ““I
don’t call these people animals. These
are creatures who came out of the depths of darkness. It is not by chance that
the State of Israël got the mission to pave the way for the rest of the world,
to militarily get rid of these dark forces.” “We
will have to kill them all,” he said. “I know it’s not very diplomatic. I don’t
mean all the Palestinians, but the ones with evil in their heads. “

De
werkzaamheden op de Golanhoogvlakten komen in navolging van de vrij recente vondst
van o.a. twee grote offshore aardgasreserves onder de naam Tamar en Leviathan
in de Middellandse Zee en  het
schalieolie basin Schfela vlakbij Jeruzalem. Hiermee lijkt Israël de potentie
te hebben om niet alleen gedurende enkele decennia zelfvoorzienend op
energiegebied te worden maar zelfs een sleutelrol te kunnen bekleden als
regionale exporteur. Dit heeft natuurlijk geopolitieke consequenties..

Internationale
consequenties

Allereerst
is de locatie van die reserves onderwerp van verhit debat tussen Libanon, Israël,
Turkije en Cyprus.   Zo bestaat er nog
altijd geen overeenkomst over de zogenaamde  “blauwe
lijn”, de landsgrens tussen Libanon en Israël, getrokken door de VN na Israëls
terugtrekking uit Zuid- Libanon in 2000. 
Maritieme grenzen ( in het geval van olie en gasvelden offshore zijn van
groot strategisch belang) trekken door waar de landsgrenzen ophouden en het
behoeft geen verdere uitleg dat met het in gebreke blijven van een erkende
landsgrens, ook de maritieme ongedefinieerd blijft. Daardoor kan er o.a. geen
EEZ   ( Exclusieve Economische Zone, belangrijk igv
exploitatie van de Tamar en Levathian gasvelden) worden vastgesteld. Dit
betekent dat er een nieuwe clausule op de conto van de conflictueuze relatie
tussen Libanon en Israël mag worden toegevoegd.  

Sinds
de strijd om de rechten van de offshore olie en gasvelden in de Middellandse
zee hebben zowel Libanon als Israël geprobeerd om Cyprus in het verhaal te
betrekken,  dit land zit  namelijk in 
een zeer aantrekkelijke positie voor beide landen om een gedeelde EEZ te
sluiten . Eind 2010 sloten Israël en de republiek Cyprus die gedeelde EEZ, en
hoewel de onderhandelingen over een oostelijke Mediterrane energiepassage
voorlopig op een dood spoor zitten, staat het punt hoog op hun gedeelde
agenda.  Turkije reageerde onmiddellijk
en verklaarde het gedeelde EEZ akkoord van beide landen ‘leeg en onbetekenend’
omdat het geen rekening hield met de jurisdictie van TRNC (Turkse Republiek
Noord-Cyprus) .

Ook
interessant is om te kijken naar  het
plan voor een interregionale
pijpleiding voor transport van gas en petroleum van Iran via Irak, Syrië en
mogelijk Libanon richting de Europese markt. Dit titanenproject met als
belangrijkste initiatiefnemers Iran en Syrië zou een alternatief kunnen bieden
voor Europa inzake energieaanvoer, waardoor de hegemonie van Russische
energietoevoer ( dat middels Gazprom een aanzienlijk deel van de Europese en
Turkse markt voorziet van aardgas) zou kunnen worden uitgedaagd. Turkije, dat
als een belangrijke transitzone geldt voor de passage van Russische olie en gas
richting de Europese en Mediterrane markt, zit daar niet om te springen.

Syrisch
conflict

Maar
met  Damascus buitenspel, wat een
kaalslag betekend voor alle economische capaciteit aldaar, ontbreekt het de
Syrische regering op dit moment aan middelen en logistiek om dit initiatief
verder door te zetten. Dit is ongetwijfeld goed nieuws voor Israël dat met
uitstel van bovenstaand project, zijn kansen op de regionale energiemarkt ziet
stijgen. Een bijkomend voordeel voor Israël is dat het Syrische regime
voorlopig geen hoofd zal kunnen bieden aan de plundering van de  bodem van de Golanhoogvlakte. Bovendien lijkt
Hezbollah, Israël’s belangrijkste militaire tegenstander, voorlopig de handen
vol te hebben aan het bijstaan van de troepen van Assad in Syrië.

40
jaar lang heeft de stable instability onder het Assad- regime relatieve
rust gewaarborgd rond de Syrisch-Israëlische betrekkingen en (betwiste) grens.
Netayahu heeft zich reeds diverse malen uitgelaten over zijn voorkeur voor
Assad aan het stuur ipv ‘extremistische’ altenatieven.  Tegelijkertijd ziet Israël zijn kans schoon
om van een verzwakt Syrië  gebruik te
maken om veroverd territorium  verder uit
te buiten ten gunste van haar eigen economie. Dat dit alles een zware violatie
is van de resoluties van de VN veligheidsraad lijkt de Internationale
gemeenschap tot op heden geen zorgen te baren.