Iran heeft eind 2011 een akkoord gesloten met Syrië en Irak voor de aanleg van een pijpleiding dat het gas moet vervoeren. Maar het Amerikaans-Europese financieel-economisch embargo naar aanleiding van het vermeende nucleair wapenprogramma van Iran, zorgt er voor dat het land voorlopig het gasveld niet kan exploreren en ontginnen wegens een gebrek aan middelen. Het zou daarvoor een goede 50 miljard dollar nodig hebben.
Qatar van zijn kant zoekt al sinds 2008 naar een alternatieve landroute voor het vervoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit het Noordveld. Vooralsnog transporteert Qatar het LNG in tankschepen via de Perzische Golf, maar de mogelijkheid van een militair conflict tussen Israël en de VS en Iran brengt die route ernstig in gevaar.
Iran heeft er al eerder mee gedreigd om de Straat van Hormuz af te sluiten als het tot een escalatie zou komen. Qatar zou dat gas het liefst met een pijpleiding via Saoedi-Arabië, Jordanië en Syrië naar de Europese markt transporteren. Daarbij zou ook een aansluiting mogelijk zijn op het Nabucco-traject (gas vanuit de Kaspische Zee-regio via Turkije naar Europa), zoals door Turkije gewenst, dat zich meer en meer wil manifesteren als knooppunt van pijpleidingen, maar ook voor eigen gebruik.
Dit traject blijft een natte droom, zolang het huidige regime in Damascus aan de macht is. Qatar streeft naar regimeverandering en bewapent o.a. de gewapende brigades die verbonden zijn met de Moslimbroeders. Het kan daarvoor rekenen op de steun van Turkije en Jordanië.
In Europa wil men graag af van de grote afhankelijkheid van Russisch gas. Het Qatarese LNG is daarom meer dan welkom. De steun die landen als Frankrijk en Groot-Brittannië verlenen of willen verlenen aan de oppositie en het Vrije Syrische Leger – onder meer met de partiële opheffing van het Europese wapenembargo – kan ook gezien worden vanuit de belangstelling voor Qatarese investeringen.
Naast de huidige investeringen in media, sport en nutsbedrijven, e.a. (Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Italië, …), plant Qatar nog eens 13 miljard dollar investeringen in Europa. Sinds emir Hamad ben Khalifa al-Thani zijn vader van de troon stootte in 1995, voert hij een economische politiek die de afhankelijkheid van natuurlijke grondstoffen op termijn moet verminderen door wereldwijd de inkomsten te herinvesteren in diverse sectoren.
Rusland, dat over een marinebasis beschikt in de Syrische kustplaats Tartus, kijkt met argusogen naar de Qatarese en Iraanse aardgas ambities in Europa, omdat het de positie van Rusland als een van de belangrijkste leveranciers in gevaar kan brengen. Vanuit Iran moeten de Russen – door het conflict met het Westen en Israël – voorlopig niets vrezen. Maar als het Syrische regime wordt vervangen door een regering met Moslimbroeders dan maakt het Qatarese plan voor een pijpleiding meteen een grote kans.
Voor de Amerikanen is het dan alvast mooi meegenomen dat Rusland, met het verdrijven van de Syrische president Bashir al-Assad, een steunpunt verliest en zij hun invloed in deze strategische regio verder kunnen uitbreiden.
Als er een Amerikaans gezinde regering in de plaats komt, betekent dit meteen ook een breuk in de ‘sjiitische alliantie’ wat Iran en de Libanese Hezbollah – de tegenstanders van VS en Israël – behoorlijk zou verzwakken.
Qatar en de VS delen wederzijdse belangen. Het Amerikaanse militaire hoofdkwartier van het Central Command (CENTCOM) is in de hoofdstad Doha gevestigd. Dat stelt hen in staat om de Perzische Golf te controleren. Voor Qatar betekent de VS-aanwezigheid extra garanties in geval het tot een conflict komt met Iran.
