In 1978 was ik al eens naar Straatsburg afgezakt om een
onderzoek naar de sportbeoefening in Europa voor te stellen. In twaalf Europese landen
was gelijklopend een onderzoek opgezet onder leiding van het Sociologisch
OnderzoeksInstituut (het toenmalige SOI) en zou daar
gepresenteerd en opgeleverd worden. Het SOI van de KULeuven
had in opdracht van de Raad van Europa een vergelijkend onderzoek gedaan
in 12 Europese landen naar de sportbeoefening, subjectief, doe je aan
sport en objectief, voortgaande op beoefende sporten, met aanduiding van
intensiteit.
Voor wie daar wat kaas van gegeten heeft was zo een
onderzoek, toen en nu ook nog niet, geen evidente zaak in 1976. Op basis van dezelfde
vragenlijst, vertaald in de taal van de deelnemende landen, met een eenvormig codeboek en een zelfde
formaat om de gegevens in records te vangen, dwz elke respondent kwam
overeen met een ‘record’
met een gelijk aantal variabelen. Daarbij diende ook de
onderzoekspopulatie op dezelfde wijze afgebakend en de steekproef volgens
geëigende en
gelijke wijze getrokken. Alle vragenlijsten dienden in elk land apart gecodeerd en overgeschreven op een
elektronische drager. Voor Vlaanderen was het onderzoek daarbij nog
uitgebreid tot de gehele vrijetijdsbesteding, vakantie inbegrepen. Met
Professor Van Mechelen als onderzoekspromotor was dat een evidentie.
In een tijd waarin de opdrachten aan een
computer nog met ponskaarten werden ingegeven was dat allemaal niet evident. Eens de gegevens
door de diverse landen aan het
Leuvense rekencentrum bezorgd op magneetbanden, diende deze gegevens door
de onderzoekers in
het toenmalige SPSS programma geïntegreerd en konden (kruis) tabellen
aangemaakt volgens de geijkte en nog altijd gebruikte formules, maar toen, zoals gezegd met instructies ingetikt
langs ponskaarten. Een
opdracht ‘s avonds gegevens kon er ‘s morgens uitgeprint afgehaald in
het printercentrum, toen nog gelegen in het gebouw van economische
wetenschappen, 1 printer voor economie en pol-en soc samen, een ruimte van 8 meter op 6 voor
1printer. Met kilos
uitprint kon dan aan de analyse van de tabellen begonnen worden.
Zodus werd daarr een rapport opgeleverd, vertaald in de taal van de
medewerkende landen dat dus in 1978 door ons, de coördinerende onderzoeker in kwestie, in het Engels mocht
voorgesteld worden.
Het SOI stond toen in 1978 aan de Europese top van het vrijetijdsonderzoek,
sport, recreatie en vakantie, en dit olv van Van Mechelen, Leemans
en Urbain Claeys. Enkele jaren later werd het SOI opgedoekt, gans de
onderzoeks-knowhow gedumpt en door niemand achteraf meer serieus
overgenomen. De faculteit Lichamelijke opvoeding van de KUL en de VUB
hebben tevergeefs getracht voor de continuïteit in dit onderzoeksveld te
zorgen.
Ook wat betreft het toen reeds opgestarte onderzoek naar de
vrijetijdsbesteding van migrantenjongeren. In 1978 werd door Danny
Naeyaerts een onderzoek met representatieve
steekproef gedaan over de vrijetijdsbesteding van Marokkaanse
jongeren in
Borgerhout. Ook deze maatschappelijk relevante kennis en vooral
de bekommernis
di er achter schuilging werd de vuilbak in gekieperd. Ook de
expertise van het HIVA indertijd,
mede langs de financiering door minister van welzijn Steyaert over
migratie, integratie en het overeenkomstige beleid dat diende gevoerd
was hetzelfde lot beschoren.
Interne strijd en afrekeningen, politieke negatie (waarom altijd
‘katholieke’ instituten), die ik niet meer verder ben nagegaan
waren de oorzaak van deze liquidatiepolitiek met onnoemelijk
schade zowel
voor het vrijetijdsonderzoek als de politieke begeleiding van de
migratie
die toen nog voluit op gang moest komen, maar al in Borgerhout al
haar
zetel en onderzoeksaandacht gevonden had. Urbain Claeys kreeg geen
benoeming tot professor en kreeg als troostprijs het
commissariaatgeneraal
voor toerisme, Van Mechelen en Leemans werden, allicht omwille van
hun
politiek engagement, academisch uitgeschakeld.
Zodus Straatsburg voor een avond, onderweg naar het zuiden, met een boottocht van Petit France tot
de Europese site. Een eigenzinnige foto-impressie.
De kathedraal met 1 toren, omdat het gevaar bestond dat bij de bouw van de 2de de eerste zou instorten.
In de schaduw van de kathedraal zijn antennes zichtbaar die erg vintage
aandoen maar die allicht Fransen toelaten, zoals indertijd in Limburg, met antennes
gratis de Duitse TV-stations te capteren.
Een klassiek beeld in alle Europese steden, toeristen die een keuze kunnen maken tussen goedkoop aangeboden exotiek
Oud schoon heeft altijd wat
Klassiek geschoolde studenten onder een imposant huis van vakwerk waar
Straatsburg vol van staat. Het doet denken aan de collectieve herinnering die Duitsers
moeten hebben aan hun doelbewust en en volledig vernield cultureel erfgoed in de
bommenoorlog in WO 2, een oorlogsmisdaad die nooit op erkenning heeft kunnen rekenen.
Wachtend op de boot voor de rondvaart Batorama stelen enkele trouwers de
show
Aanschuivend met een ouderengroep en nog niet wetend dat een ganse bus
Duitse scholieren in aantocht is om hun graantje mee te pikken van deze Frans-Duits
geschiedenisles.
De stadsomvaart langs Petit France en de doorsteek naar de Europese site.
Voor wie kort van adem is of weinig tijd heeft is het een heuse duik in een ongekende
geschiedenis.
De scheepshoorn maakt de stroom vrij in een stad die veel toorn heeft
ondergaan.
Duitsland is haar multikulturele omslag maar pas begonnen, Die Wende heeft
de immigratie
met 10 jaar vertraagd maar zal Duitsland de komende 2 decennia omvormen
tot het meest
multikulturele land van het Europese continent. De hoorn van Pegida blaast
in feite de aftocht
van een voor hen reeds verloren zaak, zoals ook voor het Vlaams Blok het
geval was in 1991.
Hollend langs de kaden, Straatsburgers met zorg voor fitheid en scherpe
rendez-vous.
Niet alle Straatsburgers lopen langs de kade, weliswaar niet zoals de
FKK-ers langs de Spree in Berlijn, weten ook de Straatburgers langs het water van de
zon te genieten.
In het Duits, maar ook in het Nederlands
en vele andere talen wordt toelichting gegeven over de rijke geschiedenis van Straatsburg: Duits, Frans, Duits, Frans en
dan nog eens Frans gebied, voelen de Straatsburgers zich nog altijd in de eerste plaats
Duits.
Brug gesloten, maar voor de boot geen probleem.
5 minuten wachten in een sluis om het waterniveau van 1 meter 80 tussen de
rivieren die
Straatsburg bevloeien te overstijgen. En dan ook nog eens in omgekeerde
richting. Lang geleden om nog eens een sluiservaring mee te maken. Ooit nog een week aan
de sluis in Diepenbeek gewerkt, in 1972, om verloren gegoten beton te penetreren met
een drilboor
van 2 meter, een plezanterie van bouwvakkers voor een studentje na 7 jaar hogere studies.
Regent in Petite France, zo heet de afspanning, Petite France, het
toevluchts- of dumpingsoord voor venerische ziekten dus Franse ziekten zoals ze toen genoemd
werden.
Is this love op de kaaien van Petit France?
Huis der leerlooiers, misschien ook in Straatsburg het stadsdeel waar
veel joden woonden
en door de eeuwen heen vervolgd worden, tot er een akkoord was over een
veilig verblijf
dat onder het nationaalsocialisme ook in Straatsburg tot progroms en
uitroeiing leidde.
Spiegel van de ouderdom, Dionyses aan de
waterkant.
Stadszicht aan de zuidkant van Straatsburg,
aan de waterkering.
Toegang verboden
Ook zwaar bewapende militairen in het stadsbeeld van Straatsburg.
Zijn het bijenkorven daar aan de waterkant?
Wie observeert wie? Misschien een Chinese passant, tegengekomen op een
parking,
onderweg langs Straatsburg naar Nice en Cannes, studerend aan de Sorbonne
in Parijs en afkomstig uit Peking, samen met z’n zus uit Sjanghai en z’n
schoonbroer. Naar waar gaan we best eens op bezoek, Peking of Sjanghai, was een moeilijke
vraag. Wil je dan echt komen vroeg hij. Niet direct, de chinezen zijn al hier :-).
Tram in het straatbeeld. Toch nog veel auto’s
in Straatsburg en weinig fietspaden.
Bruggenhoofd of indianenhoofden?
Afbladerende poëzie op de kaaimuren – 1
Afbladerende poëzie op de kaaimuren – 2
Afbladerende poëzie op de kaaimuren – 3
Ver van de oorlog
Vervolg in een 2de deel, zie DWM 22/07/2015
Jan Hertogen
