Vroeger was een stoplap een stuk stof dat je
tegen de tocht in een gat of kier stopte. Tegenwoordig stop je er de gaten mee
in nietszeggende conversaties. Om het gesprek gaande te houden of te verhullen
dat je niets toe te voegen hebt.
Reddingsmiddel
De tijd dat ik enige bewondering koesterde voor
politici die de prangende vragen van Linda De Win handig omzeilen, is voorbij.
Daar zijn dure mediatrainingen voor. Het communicatief spel is doorzichtig, met
voorgekauwde antwoorden en holle verklaringen. Soms lokt een goed boek me meer
dan de politieke waan van de dag. Waar ik me zorgen over maak, is het gebruik
van diezelfde technieken in de daadwerkelijke politiek. De stoplap-politiek als
reddingsmiddel.
Ziekteverzuimrapport
Begin februari haalde het ‘Rapport ziekteverzuim
2013 van het Vlaams onderwijspersoneel’ uitgebreid de pers. De cijfers liegen
er niet om. Wanneer
de leerkracht flink wat dienstjaren op de teller heeft, laat de aanhoudende
stress zich voelen. De gemiddelde stress ligt hoger dan in andere beroepen. Bij
personeelsleden tussen 56 en 65 jaar nemen psychische problemen bijna de helft
(47 procent) van alle ziektedagen in. Ook bij de directeurs zijn de signalen
ernstig. Tot 58% van de mannelijke
en 52% van de vrouwelijke directeurs blijven afwezig om psychosociale redenen. Dit
valt niet zomaar naast ons neer te leggen. Directeurs in het basisonderwijs
zijn zwaar overbelast en dat heeft duidelijk nefaste gevolgen voor hun
gezondheid en welzijn.
Jaar na jaar
De signalen zijn niet nieuw. Integendeel. De
cijfers blijven jaar na jaar onrustwekkend stijgen. De combinatie met de geplande
besparingsmaatregelen zoals langer werken, minder mogelijkheden tot
loopbaanonderbreking en nog minder middelen voor onderwijs maakt het nog
uitzichtlozer. Desondanks werden de vragen vanuit de pers en het parlement door
minister Crevits met de glimlach beantwoord. Ideeën zoals sleutelen aan de
prestatieregeling, planlast verminderen, loopbaanmogelijkheden, coaches
inschakelen, werden naar voren geschoven. De meeste ideeën hebben we al
meermaals gehoord. Stoplap-politiek.
Niet verzuurd
Trek geen verkeerde conclusies. Een recente
interne enquête bij meer dan 2000 van onze leden toont aan dat meer dan tachtig
procent graag werkt in onderwijs. Dit hoge percentage stellen we vast bij jongeren
en ouderen, bij tijdelijken en vastbenoemden. Ook andere onderzoeken bevestigen
deze cijfers. Dit is een hart onder de riem. Maar … met ‘goesting’ alleen lukt
het niet langer.
Structurele
maatregelen
We zijn bereid om het probleem via sociaal
overleg te bespreken en keuzes te maken. Maar er zullen bijkomende middelen en
structurele maatregelen nodig zijn. De opgelegde besparingen moeten zeer
kritisch bekeken worden. Ze hebben negatieve gevolgen voor de loopbaan, de
gezondheid en het welzijn van het onderwijspersoneel. Ook de collega-ministers
zullen het debat ernstig moeten nemen.
Onze inzet
Voor ons moet het loopbaandebat ten dienste staan
van de leerkrachten en hun kernopdracht. Elke basisschool moet de nodige
middelen en ruimte krijgen om een beleid te voeren op het niveau van de
leerling, de school en de scholengemeenschap. Dan pas kunnen we kwaliteitsvol
onderwijs voor elk kind garanderen.
Er is
dringend meer tijd en ruimte nodig voor de belangrijkste opdracht van de
basisschool: het pedagogisch beleid. Schaalvergroting biedt in die zin geen
afdoende oplossing. Ook al werken scholen samen in grotere groepen, elke lokale
basisschool heeft nood aan beleids- en administratieve omkadering. Het tekort
aan omkadering raakt aan de kwaliteit van het basisonderwijs. Dat is
uiteindelijk de kwaal waarvan psychosociale ziektes bij onderwijspersoneel
slechts een symptoom zijn.
Marianne Coopman (Algemeen secretaris
COV)