De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Stilte is de nieuwe beverpels, de aardolie, het goud voor de gemeenschap

vrijdag 22 oktober 2021 08:52
Spread the love

Sociale Media beginnen op kruissnelheid te komen, worden volwassen. Tenminste in de handen van wie er al wat jaartjes goed mee omgaat. Zowel op het Facebookprofiel van Dirk Draulans als bij Nick Meynen als in De Standaard vond ik onlangs interessante gegevens over de waarde van en de schaarste van Stilte. Hier knoop ik graag enkele gedachten aan vast en verder ook een link naar de blog die ik eerder schreef. Die ging over het nut en de betekenis van maskers in onze steden en over de condition humaine, de levensomstandigheden van de reeën in onze bossen. Als mysticus leidde ik uit de ethologische studie van die grote zoogdieren al jaren geleden af hoe wij in onze stedelijke universum wel heel ver zijn afgedwaald. Hoe  je als verfijnd zoogdier in wezen het recht hebt op stilte en niet-verstoring.

Dirk Draulans, wetenschapsjournalist en bezield natuurliefhebber en –observator, maakte dus een bijdrage op zijn pagina over stilte. Hij voegde onder andere een foto toe van een overkomend vliegtuig bij een luchthaven, waarbij een bezorgde kale mannenkop uit het raam kijkt. En een foto van een arbeider met een bladblazer. Beide fenomenen en bronnen van irritatie zijn mij  verre van vreemd. Al rond 2006 schreef ik een klacht naar het stadsbestuur van mijn thuisstad toen ik zware hinder ondervond bij het denken en schrijven wanneer in de herfst een ploeg van de groendienst te keer ging onder mijn raam in Kessel-Lo. De gemeenteraad pikte de klacht op, en met de hulp van een eigenzinnig lid uit de oppositie werd een marktonderzoek verricht en werd een begin gemaakt, een eerste investering bedroeg 3000 euro, met het overschakelen op bladblazers met viertaktmotor. Die zijn aanmerkelijk stiller. Met genoegen stel ik de verandering intussen jaar na jaar vast bij  het passeren in het stadscentrum. Activisme loont soms heel tastbaar. Intussen had ik vorige herfst een interview met een jonge arbeider die in mijn nieuwe omgeving met de laatste nieuwe versie van de toestellen kwam werken. Stad Leuven is, aan gezapig tempo, dat wel, bezig met de vervanging door elektrische, batterij aangedreven en vrij geruisloze toestellen. Misschien is een terugkeer naar de rijf  en de rakel toch nog de meest wijze maatregel, op termijn. Me dunkt dat je geen zenmeester moet zijn om dit te begrijpen.

Nick Meynen is overigens de man die via professionele studie en onderzoek, via boeken en via sociale media opvallend productief is over manieren om de mens meer in harmonie met de natuur te laten functioneren, om de maatschappij te begeleiden in de transitie  naar zuivere, hernieuwbare energie en materialen, om economie en politiek aan te passen aan hedendaagse en toekomstige noden. Een boek van hem ontving lovende kritiek van de grote schrijfster en filosofe van de Transitie, Naomi Klein.

In 2005, toen ons gezin lichtjes gespannen zijn best deed op de dure huurmarkt en op de altijd eigenaardige arbeidsmarkt, had ik al de kranten en zelfs de lokale televisie ROB gehaald met een eenmansactie tegen overlast veroorzaakt door station Leuven. De mededelingen over welke trein welk spoor aandeed, werden via de luidsprekers dermate luid verkondigd, dat ik verstoord raakte door de bromtonen die bij verkeerde windrichting hoorbaar waren op meer dan twee kilometer afstand, tijdens mijn wandelingen in het karige groen bij onze woning. Misschien was de toestand zo dat je mag zeggen dat de boodschappen zo luid stonden dat je ze  in het station zelf niet meer kon  verstaan. Een klein gegeven, een uiting van de waan van de dag, dacht ik persoonlijk. De klacht naar de NMBS bereikte na een zwakke interne communicatie na verloop van tijd dankzij de ruime media aandacht toch de top en ik kreeg garanties. De situatie is kort daarop sterk verbeterd, tot op vandaag.

Dat mensen in de buurt van luchthavens waar jets en schroefvliegtuigen opstijgen en landen, door de onzichtbare stress drie en een half jaar minder lang leven, dat is een recent onderzoeksresultaat dat beide genoemde heren met hun passie voor mens en natuur en voor  helder en geëngageerd waarnemen en nadenken, vandaag dus melden op Facebook. Dat feit is echter al een doorn in mijn zijde als publicist en activist sinds midden de jaren negentig. Ik las het gruwelijke feit in de werken van professor Piet Nijs, de man uit Leuven met de vier universitaire diploma’s die zich met veel persoonlijke inzet (als therapeut, hoogleraar en schrijver), bekommert om de medemens. Toen al was voor mij deze psychiater een baken. Zoals vandaag een Dirk De Wachter en een structuurpsycholoog (met wortels in de ornithologie, de natuurexcursies) als Paul Verhaeghe dit zijn voor onze hele samenleving. Op dit ogenblik werkt Verhaeghe een reeks interviews af met media bij het verschijnen van een boek dat op zijn leven terugkijkt. In Knack schreef ik al twaalf jaar terug een lovend bericht over dergelijke mensen die ik  “de profeten van vandaag” mocht  noemen. Het beleid lijkt deze mensen nog te weinig te zien. Hoewel godzijdank de geestelijke gezondheid intussen een klein beetje beter wordt meegenomen in het beleid van de Wetstraat, mede dankzij inspanningen van opiniemakers als ikzelf die er al meer dan een kwarteeuw aandacht aan schenken, en verder o.a. dankzij platforms als Te Gek!?, Uilenspiegel en dankzij de professionele maar ook empathisch gedreven inzet van volksvertegenwoordigers als Els Van Hoof (CD&V Leuven).

Geestelijke gezondheid heeft overigens veel te maken met randvoorwaarden voor lichaam en zintuigen, dat is een andere stelling die ik al lang verdedig: recent werd na grondig onderzoek bekend hoe uitlaatgassen en stookgassen voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor depressies. Coverpaginanieuws voor De Standaard in september. Eindelijk! Idem voor stilte. Lawaai vreet aan onze gezondheid en ons welbevinden, zeg maar ons geluk. Ook aan dit thema heeft deze krant de laatste tijd scherpzinnig aandacht besteed, onder andere met een opiniestuk van Virginie Plateau. Sinds ik dit las, valt de afweging of ik een nacht in stilte of met frisse lucht ga maken door het raam toch maar gesloten te houden, vaker in die zin uit. Samen met beweging   nemen is stilte opzoeken een van de grote levensredders vandaag.

Een structureel probleem wat deze fenomenen betreft is dat de mens, de Belg, niet gelooft in wat hij  niet met de ogen kan zien. Uitlaatgassen zie je bijna nooit. Lawaai wordt niet gedetecteerd door de ogen. De aanwezigheid van een welmenende universele kracht, klassiek God genoemd, evenmin. De mens volgt blijkbaar liever het pad van de aantrekkingskracht van afgoden zoals grote mooie auto’s, dure brillen en prachtlievende behuizing.

Vandaag 22 oktober is voor ons de verjaardag van de avond dat wij samen de indrukwekkende en mooie film “I am Greta” gingen bekijken. Vandaag grijpt ook de door Anuna en Adélaïde georganiseerde tweede betoging na de lock down tijdens de lesuren van de scholieren plaats voor een beter leefklimaat en voor reductie van CO2. Anuna noemt haar doelstellingen trouwens vaker en vaker “mensenrechten”. Stilte behoeden en “veilige ruimtes” zonder lawaai voorzien, het is voor overheden op dit  moment in de geschiedenis toch duidelijk niet minder dan goed huisvaderschap ten overstaan van de burger, de mens? Idem voor het scheppen van een weer dat over de  lange termijn, als klimaat, niet in stormen en hittegolven ontspoort. De betogingen gaan door in Gent en in Louvain La Neuve. See you there. Of besteed in elk geval ernstig aandacht aan de verslaggeving rond manifestaties, natuur en gezondheid, als ik vragen mag. Mijn observaties en het activisme dat ik voer sinds een veertigtal jaar is al lange tijd een eenzame strijd gebleven, het zal zich graag gesteund weten met meer algemene aandacht en zorg.

 

Link naar de blog over de heilzame stilte in het bestaan van de herten in onze bossen:

stilte blijkt welkom voor reeën en voor onze eigen geest/

(Dit stukje is op dit moment net geen vierduizend  keer geraadpleegd).

 

Verder inlezen

Stilte werkt. Mengelwerk met bijdragen van o. a. Piet Nijs, Josse Depauw en mijzelf. Waerbeke, 2003.

De smaak van stilte. Hoe ik bij mijzelf ben gaan wonen. Bieke Vandekerkhove, Lannoo, 2011.

In Stilte. Een filosofie van de afzondering. Jan-Hendrik Bakker. Atlas contact, 2015.

 

Illustratie

Een kapitaal mannelijk rood hert verschijnt in de ochtendmist. Tijdens  mijn jachtactiviteiten midden jaren negentig in Hertogenwald mocht ik geregeld zulke ontmoeting meemaken. Deze seigneurs van onze wouden hebben stilte absoluut nodig. Bij een teveel aan stress en verstoring lijdt de gezondheid maar ook de groei van het gewei daar zichtbaar onder. Lawaai vreet ongezien aan de vitaliteit bij dier en mens.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!