President of Russia Vladimir Putin en De Iraanse President Ebrahim Raisi. Foto: Presidential Executive Office of Russia Creative Commons Attribution 4.0
K. Bhadrakumar, Scheerpost,

Sterke verbetering in relaties tussen Rusland en Iran

Nu Iran zich ontpopt tot een van de belangrijkste partnerlanden van Rusland, is het belang van het bezoek van president Vladimir Poetin aan Teheran van 19 juli nauwelijks te overschatten.

donderdag 28 juli 2022 14:29
Spread the love

 

Toen Jake Sullivan, de Amerikaanse Nationale Veiligheidsadviseur, voor het eerst melding maakte van een mogelijke dronedeal tussen Iran en Rusland, bewaarde Moskou de stilte, terwijl Teheran het bericht pro-forma weerlegde. Zo ontstond alles bij elkaar de indruk dat een deal wel degelijk in de pijplijn zat. Sullivan deed zijn onthulling aan het eind van een briefing van het Witte Huis naar aanleiding van de aanstaande rondreis van president Biden doorheen West-Azië, waarbij bezoeken aan Israël en Saudi-Arabië op het programma stonden. Het leek erop dat hij met zijn uitspraak op effect speelde, met de bedoeling de latente anti-Iraanse sentimenten in de Golfregio wat op te poken en op die manier weer wat meer actualiteitswaarde te geven aan het prestigeproject van POTUS om in de regio een Israëlisch-Arabisch militair front tot stand te brengen.

De West-Aziatische landen blijven zich verzetten tegen de regisseursrol die Washington zich in de regio wil toe-eigenen.

Als Sullivan zijn uitspraak deed om de gemoederen te verhitten, dan is zijn plannetje mislukt. De West-Aziatische landen blijven zich verzetten tegen de regisseursrol die Washington zich in de regio wil toe-eigenen. Na het bezoek van Biden zei prins Faisal bin Farhan, de Saudi-Arabische buitenlandminister, tegen CNN onder meer dat er gesprekken lopen tussen Iran en de landen van de GCC (Gulf Cooperation Council) met het oog op verbetering van de relaties. Verder zei hij nog dat er moest gefocust worden op betrokkenheid en op de verandering van de gedragswijze van Iran.

Maar Sullivan heeft zijn beschuldiging herhaald en er nog aan toegevoegd dat een officiële Russische delegatie “onlangs een aantal demonstratiemodellen heeft in ontvangst genomen van Iraanse UAV’s (Unmanned Aerial Vehicles) die kunnen uitgerust worden met aanvalswapens.” Dat gebeurde voor het laatst nog op 5 juli.

CNN citeerde functionarissen van het Witte Huis die verklaarden dat Iran naar verwachting honderden drones zal leveren aan Rusland. Die zullen vervolgens worden ingezet in de oorlog in Oekraïne. Iran zou ook van plan zijn om opleiding te geven aan Russische militairen over het gebruik van de drones. Dat trainingsprogramma zou eind juli al van start gaan.

Breed aanbod van drones

Het is bekend dat Iran beschikt over een breed aanbod van drones. Volgens het verslag van CNN introduceert Iran op dit moment twee modellen bij de Russen: de Shahed-191 en de Shahed-129 ‘killer’ drone. Volgens gepubliceerde documentatie heeft de Shahed-129 een vleugelwijdte van 15,24 meter, een kruissnelheid van ongeveer 160 km/u, een maximale vliegtijd van 24 uur, een bereik van 1700 km en een maximale vlieghoogte van 7,3 km. De Shahed-129 kan uitgerust worden met maximaal acht Sadid-345 precisiegeleide minibommen die bewegende doelen kunnen raken. De beperkte omvang van de bommen, die een bereik van 6 km hebben, beperkt nevenschade en zou maken dat de Shahed meer dodelijke treffers of aanvallen per missie kan uitvoeren.

Iraanse Shahed-129 drone. Foto Defence express/ open source

De Shahed 191 is uitgerust met twee Sadid-1 raketten en heeft een kruissnelheid van 300 km/u, een maximale vliegtijd van 4,5 uur, een bereik van 450 km en een laadvermogen van 50 kg. Haar maximale vlieghoogte is 7,6 km. Volgens het Iraanse persbureau Fars News Agency werd de Shahed 191 ingezet bij gevechten in Syrië.

Beide types zijn stealth drones. Die zijn moeilijker te detecteren voor luchtdoelartillerie. Bij het uitvoeren van operaties kunnen hun acties op elkaar afgestemd worden. Naar verluidt beschikt Rusland over te weinig bewapende drones voor langeafstandsmissies. Die zouden bijvoorbeeld kunnen worden ingezet om het door de VS geleverde en thans in Oekraïne opgestelde HIMARS mobiele raketgeschut te traceren en uit te schakelen en om de Oekraïense luchtdoelartillerie te neutraliseren. Drones zijn relatief goedkoop en makkelijk te vervangen. Dat geldt niet voor bemande vliegtuigen.

Iran steekt zijn nek uit

Als de dronedeal doorgaat – en het ziet er zo naar uit –, dan betekent dat een gigantische verbetering in de relaties tussen Rusland en Iran. Want dan doet Iran iets voor Rusland wat enkel China ook nog zou kunnen doen. Maar dat land is beducht om die stap te zetten uit vrees voor represailles van de VS. Zo wordt Iran wel een heel bijzonder partnerland voor Rusland. Ironisch genoeg moet Rusland eerst nog zijn relatie met Iran upgraden naar de status ‘strategisch’.

Rusland zal zijn wapensystemen immers inzetten in het Europese theater.

Door de op regels gebaseerde orde van het Westen te tarten, steekt Iran van zijn kant letterlijk zijn nek uit. Rusland zal zijn wapensystemen immers inzetten in het Europese theater tegen de door de VS en de NAVO-landen aan Oekraïne geleverde luchtdoelartillerie. Het is nagenoeg ongezien dat een opkomende middenmoter op het politieke wereldtoneel zo’n cruciale hulp verleent aan een supermacht terwijl er zich op de frontlinie een hightechoorlog afspeelt. Uiteraard verhoogt dit het regionale en internationale prestige van Iran.

Op geopolitiek vlak zal deze beslissing evenwel verstrekkende gevolgen hebben. Het lijdt geen twijfel dat ze de doodsteek zal betekenen voor de nucleaire onderhandelingen die het afgelopen jaar via Europese bemiddelaars in Wenen plaatsvonden tussen de VS en Iran.

Saudi Arabië in BRICS

Het is weinig verwonderlijk dat Teheran ondertussen al tot de conclusie gekomen is dat president Joe Biden gewoon een stukje komedie speelt en dat hij in werkelijkheid het Iranbeleid van zijn voorganger gewoon verderzet. Voor Iran is het duidelijk dat de VS zich opnieuw hebben bekend tot hun tientallen jaren oude (en mislukte) strategie, zijnde het promoten van een Israëlisch-Arabisch front tegen Teheran. Teheran evolueert nu duidelijk in de richting van een nieuw traject dat uitgaat van de aanhoudende vijandschap vanwege de VS.

Dit zal tot gevolg hebben dat Teheran zijn inspanningen zal opvoeren om zijn relaties met zijn Arabische buren te verbeteren en alle mogelijke pistes in die richting zal aftasten. Hierbij zal het de door de nieuwe Saudi-Arabische visie geboden kans grijpen om minder afhankelijk te worden van de VS en de mogelijkheden van zijn strategische autonomie en zijn onafhankelijk buitenlands beleid uitgebreid te verkennen.

Je zou kunnen stellen dat Teheran profiteert van de zich verdiepende relaties tussen Saudi-Arabië en Rusland enerzijds en Saudi-Arabië en China anderzijds. Redelijkerwijs zou je ook kunnen zeggen dat Saudi-Arabië met zijn streven naar lidmaatschap van BRICS aardig dicht in de buurt komt van Irans wereldvisie. Die legt de nadruk op een gedemocratiseerde, multipolaire wereldorde waarbij het elk land vrijstaat te kiezen welke weg het opgaat in zijn ontwikkeling en welk politiek systeem het wil aanhangen.

Je zou kunnen stellen dat Teheran profiteert van de zich verdiepende relaties tussen Saudi-Arabië en Rusland enerzijds en Saudi-Arabië en China anderzijds.

Eén ding is zeker: tegen deze historische achtergrond van een zich transformerende West-Aziatische regio is het belang van het bezoek dat president Vladimir Poetin dinsdag aan Teheran brengt nauwelijks te overschatten. Iran is op weg om een van de belangrijkste partnerlanden van Rusland te worden.

Wat begon als een bescheiden alliantie in Syrië in de strijd tegen het terrorisme is de afgelopen zeven jaar alleen maar in belang toegenomen en neemt nu globale dimensies aan. De wetenschap dat zijn missie naar Moskou in juli 2015 tegen alle verwachtingen in alsnog met succes is bekroond, zou wijlen Qassem Soleimani enorm veel plezier gedaan hebben.

 

K. Bhadrakumar is een gewezen carrièrediplomaat. Hij schrijft vooral over de Indiase buitenlandse politiek en over onderwerpen in verband met het Midden-Oosten, Eurazië, Centraal-Azië, Zuid-Azië en Azië-Pacific.

Deze tekst verscheen op Scheerpost. Vertaling: Ronald Decelle.

 

Foto: Presidential Executive Office of Russia, Creative Commons Attribution 4.0

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!