De vluchtelingen proberen op verschillende manieren de overtocht te maken. De een huurt een jetski op het strand en probeert daarmee het Spaanse vasteland te bereiken, de ander gaat met een groep in een klein vissersbootje. Sommigen proberen zelfs op de ferry’s te geraken om zo als verstekeling het Europese continent te bereiken. 

Dood van Mohsin Fikri

“Liever de dood dan vernedering”, is een veelgehoorde leus op de filmpjes van vluchtelingen uit de Rif. De Rif is een regio in Noord-Marokko en daar komen veel van de recente vluchtelingen die de oversteek naar Spanje wagen vandaan. 

Sinds eind oktober 2016 woedt daar namelijk een volksopstand. Deze is ontstaan na de dood van een visverkoper, Mohsin Fikri. De staat reageerde met geweld op de demonstraties en veroordeelde activisten tot celstraffen van 20 jaar. 

Niet iedereen haalt de overkant, anderen worden op het nippertje van de dood gered

Sommige familieleden en vrienden hebben maanden na de oversteek nog steeds niets gehoord van hun dierbaren. Onlangs verscheen een filmpje – opgenomen voor de Spaanse kust – waar twee drijvende lijken op te zien zijn. “Kijk die arme man. Kijk hoe zijn lichaam is geworden. Kijk, kijk! Vogels zijn hem aan het opeten!”, roept een man in het filmpje. Zo zijn er op 8 september vier lichamen aangespoeld aan een strand in de Marokkaanse provincie Driouch. 

In Marokko ontstond grote ophef, nadat eind augustus een filmpje viraal ging, waarin een jongeman midden op zee probeerde om zijn opblaasbare bootje vooruit te krijgen. De jongen had het geluk dat hij werd opgemerkt door Spaanse vissers, die hem vervolgens aan boord hebben genomen. De vissers gaven hem te eten, te drinken en een jas tegen de kou. De jongen leek pijn te hebben op verschillende plekken op zijn lichaam. Waarschijnlijk was hij oververmoeid en onderkoeld. “Als de Spaanse vissers hem niet opgemerkt hadden dan had hij het waarschijnlijk niet overleefd”, luiden reacties op Facebook. 

Ongeruste berichten van familieleden

De nieuwspagina ArifNews – gesticht door Europese Riffijnen – brengt dagelijks nieuws uit over de situatie in Marokko. Voornamelijk nieuws over de Rif.

“We krijgen mails binnen van mensen die vragen of we misschien informatie hebben over hun familieleden die verdwenen zijn, na een poging om de oversteek naar Spanje te maken”, aldus de oprichter van ArifNews. 

De Marokkaanse droom

Al enkele weken lang verspreidt er een verhaal over een rondvarende Spaanse speedboot voor de Marokkaanse kust zich als een lopend vuurtje. Het begon toen enkele video’s verschenen op Facebook waarop Spaanstalige mannen te zien zijn op een speedboot voor de kust in het Noorden van Marokko. Ze vragen de Marokkaanse jongeren op het strand om aan boord te komen, om ze gratis te vervoeren naar Spanje. Dit deden ze ook werkelijk, het doel en de identiteit van de mannen zijn niet bekend. 

De video werd gedeeld onder verschillende titels, waardoor er verschillende verhalen zijn ontstaan. Sommigen zeggen dat het de Spaanse kustwacht is, anderen zeggen dat het drugsdealers zijn. Een ding is duidelijk ze worden door veel mensen in Marokko beschouwd als helden. 

Zaterdag 22 september verscheen de boot opnieuw, deze keer voor het strand van Tetouan. “De speedboot daagde de Marokkaanse autoriteiten uit”, staat erover te lezen in de krant Alquds, gevestigd in het Verenigd Koninkrijk. Ondanks de druk van de Marokkaanse marine lukte het de mannen alsnog enkele migranten op te pikken. Er bleef een boze groep achter op het strand en zij begonnen te protesteren met de slogan “gratis immigreren”. 

Vluchteling boot beschoten

Het nieuws dat de Marokkaanse marine een speedboot met migranten had beschoten werd al snel internationaal nieuws. De speedboot zou eerdere waarschuwingen hebben genegeerd.

Een 22-jarige studente stierf en drie anderen raakten gewond. De bestuurder draagt de Spaanse nationaliteit. Is er nu een einde gekomen aan de Marokkaanse droom?

Hoogtepunt in jaren tijd

Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie (UNHCR) kwamen de meeste vluchtelingen in 2017 uit Marokko, zo’n 8.064. Vier september dit jaar gaf de organisatie een update, waaruit bleek dat al meer dan 30.000 migranten Spanje hebben bereikt via zee. Op 23 september kwam de organisatie weer met een nieuwe update.

Het aantal migranten via zee is ondertussen gestegen tot meer dan 36.000. In iets meer dan twee weken zijn er dus zo’n zesduizend migranten bijgekomen. Sinds 2016 kent men een sterke stijging.

Illegaal in Europa

Eén van de Riffijnse vluchtelingen heb ik recent kunnen spreken. Hij blijft liever anoniem, omdat hij momenteel illegaal verblijft in Nederland.

Hij kocht met zeven vrienden een boot voor €4.500,-. De reden dat hij vertrok is uit angst om opgepakt te worden. Hij zegt dat als hij uitgeleverd wordt aan Marokko, dat hij gearresteerd zal worden.

“Velen zijn gevlucht, ik kan niet zeggen hoeveel. Ze zitten verspreid over heel Europa. In ieder geval is het moeilijk om ze allemaal te kennen”, vertelt de jongen.