Nieuws, Wereld, Europa, Politiek, Staatsgreep, Spanje, Zapatero -

Staking luchtverkeersleiders: Spaanse regering roept oude spoken op

Voor het eerst sinds de dood van Franco meer dan 35 jaar geleden, werd in Spanje de 'staat van alarm', vrij vertaald de hoogste noodtoestand in het land, afgekondigd. De reden daarvoor was een 'wilde' staking van luchtverkeersleiders dat alle luchthavens in het land plat legde vlak voor de start van een vakantieweek.

zaterdag 4 december 2010 19:54
Spread the love

Deze noodtoestand mag niet lichtzinnig opgevat worden. Ter vergelijking: de dag dat Al Qaeda toesloeg in Madrid en er 200 mensen ombracht, nu bijna zeven jaar geleden, werd deze nooit afgekondigd. Het is zelfs de eerste keer in post-Franco Spanje dat dit gebeurt.

Nochtans zijn de laatste 35 jaar doorspekt geweest van crisissen, waaronder een staatsgreep, aanslagen van de Baskische afscheidingsgroep E.T.A. en andere terroristische organisaties en allerlei rampen.

De staat van alarm impliceert concreet dat het leger veel ruimere bevoegdheid krijg in het binnenland, en dat civiele straffen niet meer van toepassing zijn voor diegenen die verantwoordelijk zijn voor de alarmfase. Met andere woorden: de stakende luchtverkeersleiders riskeren jaren cel, volgens de militaire rechtspraak. Hun taken worden ook gedeeltelijk overgenomen door het leger, dat de orde op luchthavens moet zien te herstellen, terwijl de luchtverkeersleiders onder dwang terug aan het werk moeten.

Waarom nu?

Het is dus nog maar de vraag waarom deze ingrijpende maatregel, die per beveiligde fax door de koning (momenteel in Argentinië) ondertekend diende te worden, net nu ingelast wordt. Stakingen van luchtverkeersleiders gebeurden eerder al, en in 2006 werd de landingsbaan van de luchthaven van Barcelona in vol toeristisch seizoen door luchthavenwerknemers bezet. Het resultaat was dat heel wat vliegtuigen veel langer dan gewoon in de lucht moesten blijven.

Zo’n situatie is ongetwijfeld ingrijpender en gevaarlijker, en werd dan ook niet gesteund door de (grote) vakbonden. Luchtverkeersleiders hebben een eigen belangenorganisatie die meestal niet samen met de grote vakbonden optreedt. Die grote vakbonden hadden al aangekondigd te willen staken naar aanleiding van de beslissing om de twee grootste luchthavens van Spanje gedeeltelijk te privatiseren. De luchtverkeersleiders beslisten echter om meteen actie te voeren, en dienden geen stakingsaanzegging in. In de plaats daarvan meldden ze zich massaal ziek.

Waarschuwing

Het is in die context dat de inzet van het leger om luchtverkeersleiders te ontzetten, moet gelezen worden. Deze staking is niet enkel het gevolg van een aanslepend conflict over werkvoorwaarden, maar ook een onmiddellijke reactie op de privatiseringsgolf. De rest van het luchthavenpersoneel zou staken in het weekend na de huidige vakantie, om al te grote problemen te vermijden, maar toch genoeg storing te kunnen veroorzaken om gehoord te worden.

Luchtverkeersleiders die staken, maken zich allerminst populair bij de reizigers en het gros van de Spaanse bevolking: honderdduizenden strandden in de luchthavens en de precaire economische situatie van het land gooit nog eens olie op het vuur. Het feit dat de publieke opinie niet aan hun kant staat, liet minister van binnenlandse zaken Rubalcava al toe om te zeggen dat het om ‘een collectief van gekken’ gaat.

De ‘kordate’ reactie van de regering is dus vermoedelijk niet enkel bedoeld om de penibele situatie van een oplossing te voorzien, maar om een nieuwe maatstaf te zetten als het gaat om toekomstige sociale conflicten in een door crisis aangetast land dat wanhopig probeert te besparen.

Democratie

Extra pijnlijk is evenwel dat Spanje niet bepaald een grootse democratische geschiedenis kent. Het inzetten van legervoertuigen en toepassing van militaire rechtspraak zal bij oudere generaties ongetwijfeld vraagtekens oproepen. 

Wat de huidige gebeurtenissen evenwel het gevaarlijkst maakt, is dat deze ultieme maatregel plaats vindt tegen een staking. Dat kan een belangrijk precedent vormen voor de toekomst, wanneer in Spanje vermoedelijk nog veel sociale conflicten zullen opborrelen.

Volgens de logica van de regering Zapatero zijn dus dit type conflicten, zeker als veel mensen de dupe ervan worden, een reden om de staat van alarm in het land af te kondigen en elke vorm van onderhandeling of inspraak aan de kant te schuiven.

Los nog van de publieke opinie of het feit dat de staking al of niet gerechtvaardigd of correct wordt uitgevoerd, ligt het belang van wat vandaag in Spanje gebeurt vooral in het feit dat de democratie gevaar kan lopen met dit precedent. 

take down
the paywall
steun ons nu!