Ooooh beste Gentse stadsmus aan het Sint-Annaplein,

Waar zijt gij de laatste tien jaar gebleven? Als jullie toen het feest verzorgden dan zie ik nu geen mussen meer. Zorgde jullie getjierp voor teveel ochtendlawaai en moesten jullie daarom verhuizen? Of werden jullie massaal gevangen, verwerkt en verpakt door een van onze supermarkten?

Het doet mij vreselijk veel verdriet dat de stad een commerciële Delhaize voortrekt als enig mogelijke optie voor de invulling van de Sint-Annakerk. Het is typerend voor de richting die onze stad loopt; stad Gent niet als leefomgeving maar als bedrijf, waar enkel het grootkapitaal recht van spreken heeft en waar elke vorm van creativiteit zoek is.

Vervlogen tijden, toen Gent nog een culturele en creatieve hoofdstad was…

Achter de met ons belastingsgeld gerenoveerde gevel komt een Delhaize. Hoort de sleutel van de Sint Annakerk enkel een op prestige en geld gerichte Delhaize toe? Neen, ge zult het Sint-Anna monument niet bezoeken, ge zult bedrogen uitkomen en een winkel zien.

De Delhaize belooft een buurtwinkel. Onmogelijk. Gent telt reeds 14 Delhaize-winkels, België bijna 800. De wereld een paar duizend. Allemaal hetzelfde. Overal dezelfde producten. In elke windrichting vanaf Sint-Anna hoeft u maximum 3 minuten te fietsen of ge vindt er één. Hallo, Louis.

Is een nieuwe supermarkt tegenwoordig nog verantwoord in tijden dat wij ons vragen stellen over de sociale en ecologische gezondheid van onze planeet? Wat verkoopt Delhaize? Producten die allemaal in plastiek verpakt zijn; producten die de wereld rondreizen; die vol met kleurstoffen zitten en begiftigd zijn met soms kankerverwekkende conserveermiddelen; producten die staan voor sociale uitbuiting, monocultuur, kolonialisme, ontbossing en dierenleed.

Daarbij zijn de meeste Delhaize-producten ongezond en werken ze verslavend door een te hoog gehalte aan vet en suikers. Zij beslissen tenslotte zelf hun nutriscore en bestrijden zodoende een symptoom waar zij zelf de oorzaak van zijn. Louis is een held, dat hij met al zijn geld onze Sint-Annakerk wil redden, maar de tomaten die hij verkoopt zijn niet eens lekker! Een alternatief is echter weggeconcurreerd en bijgevolg bijna onbestaand. Dagelijks komen er in alle hoeken van de wereld supermarkten bij, steeds meer en meer, ten koste van de kleine buurtwinkels. Pijnlijk, dat Gent zich als een duurzame stad profileert, maar tegelijk een kerk cadeau geeft aan een onethische reus. 

Waar Stad Gent ook aan voorbij gaat is dat de Sint-Anna kerk een beschermd monument is met een unieke architectuur en met unieke muurschilderingen. Ik spoor iedereen die nu leest aan om eens te snuisteren naar een foto van de binnenkant; te schoon! Stad Gent beweert dat de renovatie tussen de 5 en 12 miljoen euro zou kosten, maar weigert blijkbaar te vertellen waarvoor dat geld dan zou gebruikt worden. Proberen ze het te doen uitschijnen dat een renovatie bijna onmogelijk is?

Stad Gent houdt de deuren, in ieder geval, stiekem gesloten. Als de onderhoudsbeurt toch 5 miljoen euro moet kosten, dan komt Vlaanderen trouwens voor een groot deel tussen. Voor Gent kost de renovatie van de kerk, opdat de Gentenaar de kerk ook eens zou kunnen zien, dus nog minder. Hoeveel heeft de poutrel aan de Korenmarkt gekost? Misschien is Parijs wel geïnteresseerd? Ter info verder: het hele stadshalproject kostte 12 miljoen euro. Is stad Gent nalatig geweest met de renovatie van ons monument?

En hebben we dan nu de privé nodig, een Delhaize, om ons monument te beschermen? Als we de monumentenzorg aan een multinational overlaten, dan is de stap heel klein of er komt een “ecologisch duurzame” Mc Donalds in het Gravensteen, een “ecologisch duurzame” Volkswagengarage in het Belfort, een “ecologisch duurzaam” baggerbedrijf aan de Schelde! En wat met onze beschermde natuurgebieden? Rijden er binnenkort betaalde treintjes door onze natuurgebieden zodat we de panda’s van dichtbij kunnen zien? Ontspruiten er binnenkort ook supermarkten in de Bourgoyen en de Gentbrugse Meersen, zodat zij met hun goede werk kunnen instaan voor het onderhoud? 

Als stad Gent beweert dat ze na het bouwen van de stadshal en de torenhoge poutrel aan de Korenmarkt geen energie, geld en tijd meer heeft om iets wijs te doen met de openbare ruimte en daar een multinational voor moet inschakelen, dan heb ik daar mijn bedenkingen bij. Misschien is een Delhaize in het stadhuis wel een goed idee.

Daarom, liefste stadsgenoot, zou het monument aan het Sint-Annaplein geen soevereine plaats van de Gentenaar kunnen worden (Stad Gent is toch niet geïnteresseerd)? Zouden wij met zijn allen niet iets veel wijzer kunnen doen met Sint-Anna als wij de tijd zouden krijgen om inspiratie op te doen? Een echte buurtmarkt bijvoorbeeld rondom de kerk, waar elke ideeënrijke Gentenaar soms voor een dag een klein project zou kunnen doen. Een echte buurtmarkt die gestoeld is op kleinschaligheid.

Van de ruimte rond het Sint-Anna-monument zou men ook een grote stadsmoestuin kunnen maken of een grote appelboomgaard. Op de brede stoep voor de kerk zouden kleine marktkraampjes kunnen staan die lokale Gentse gewassen, kleren of andere producten verkopen. Misschien zou er zelfs eens per jaar een grote volkskeuken van rond Gent geteelde groeten kunnen gehouden worden in de kerk, gevolgd door een orgelspel of een pianoconcert. Het zou volgens mij een machtig feest kunnen zijn. En iedereen die dan komt eten zou tenminste die ene dag een volledig ecologisch duurzaam maal hebben gehad, niet in plastiek verpakt en niet in Egypte of China geproduceerd. Met een vrije bijdrage zou dan verder kunnen gedacht worden over het verdere onderhoud van de publieke ruimte die het dan zou zijn.

Ikzelf heb 300 superlekkere appels uit Oostakker die ik niet op krijg, een vriendin heeft de grootste hazelnoten die je ooit gezien hebt uit haar tuin in Gent. Het zou wijs zijn moesten we die Gents gegroeide delicatessen eens kunnen tonen en verkopen voor een vrije bijdrage. Misschien zijn er nog wel veel Gentenaars die weet hebben van andere verborgen Gentse lekkernijen of iets anders kunnen en wat tijd hebben? Iemand met teveel Gentse confituur, iemand die Gentse taarten maakt, Gentse samosa’s, Gentse soep, Gents brood…? Of iemand die wollen truien breit? Iemand met een fietspomp? Een schoenmaker of iemand die een nieuw bier brouwt? Misschien wil iemand wel nog eens muziek komen spelen om de nieuwe buurtmarkt op te fleuren? 

In Luxemburg land bestaat een kerk met een andere invulling; ze maakten er een tweedehands boekenwinkel van. Of zou een kunsthal geen idee zijn? Op maandag 21 oktober stemde de gemeenteraad alle alternatieve voorstellen weg. Op 18 november stemt de gemeenteraad mogelijk definitief voor een nieuwe Delhaize. Ik stel voor om daarvoor, op een goede dag, het Sint-Anna-plein te bezetten en te experimenteren met een buurtmarkt. Een echte buurtmarkt met de vrije bijdrage als betaalmiddel. Als we dan al onze “winsten” samen leggen voor de poort van de Sint-Annakerk, dan kunnen we van Stad Gent misschien een “ticketje” kopen om de kerk eens vanbinnen te bekijken; in haar ruwe vorm, nog voor Delhaize het vertimmerd heeft. Misschien krijgen we dan binnen meer inspiratie om iets geestdriftigs te doen.

Ik woon mijn volledige 30 jaar in Gent en heb de kerk nog niet vanbinnen kunnen zien. Als er ooit een Delhaize-vlag aan de gevel wappert, dan zal ik Gent voor altijd mijden. Dan vind ik Gent plat, koel en inspiratieloos. En dan zal ik denken, tedju de stadsmus die hier ooit fladderde had gelijk, hier tjierpt (zelfs tijdens de Gentse feesten moet je uw oren spitsen) geen mus meer. Gent is te rijk en wil dat zo graag zijn, maar is bijgevolg onverschillig, overwerkt en doodsaai geworden. Laten we eens kijken wat er is, in plaats van altijd maar te smachten naar meer…

Oooh, “‘k zou zo geire wille leve”…

Met mijn allerliefste groet, 

een Gentenaar.