In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016 stelde het online magazine Salon het imago van het politieke systeem in de VS aan de orde: corrupt, zelfbedienend, onoprecht en met minachting voor de kiezer. Welke van de twee politieke partijen ook aan de macht is, per saldo heeft de Deep State het voor het zeggen: een kleine groep toplieden uit parlement, bedrijfsleven, militair-industrieel complex, Wall Street en Silicon Valley. Dat de Amerikaanse politiek wordt gesmeerd met geld is niet nieuw, denk aan de spoorwegbaronnen uit de 19e eeuw, maar die hadden minder invloed dan de Deep State van vandaag, lieden die hun macht nog zagen toenemen met Citizens United[1].

Met het aantreden van de Deep State vervaagt de grens tussen publieke en private sector. Silicon Valley heeft de touwtjes in handen bij de inlichtingendiensten. Veel medewerkers bij de NSA, het National Security Agency en het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, zijn contractors uit de privé, mensen met superieure digitale vaardigheden. Deze lieden beschikken over bevoorrechte kennis en vaardigheden, en gaan voor het grote geld. De Deep State leidt tot grote tegenstellingen in de VS: de enorme kloof tussen rijk en arm, de voortdurende oorlogen, de controlemaatschappij. Het zijn zaken die kunnen leiden tot fascisme onder een populistisch laagje vernis.[2]

Trump’s impeachment doet niets aan het verval van Amerika

Van meet af aan stond Trump buiten het “normale” establishment. Hij had de verkiezingen niet moeten winnen. Sinds zijn aantreden probeert hij schoon schip te maken. Vandaar de pogingen van de Deep State om hem af te zetten. Maar zijn impeachment doet niets aan het verval van Amerika, de uitgeholde rechtsstaat, de gelegaliseerde omkoping, het agressief optreden van grootbanken, oorlogsindustrie en multinationals, de gekochte verkiezingen, de nauwe controle van de bevolking, het schrikbewind van de paramilitaire politie, de 2,3 miljoen geïnterneerden, de jacht op mensen zonder papieren, de vervuilende fracking, de corporate media, de eindeloze oorlogen, de harde polarisatie.

Vandaag heeft de Deep State genoeg van Trump. Niet omwille van een afzetbaar vergrijp, maar omdat hij dreigt een lid van de elite ten val te brengen. Trump mag dan bij de Oekraïense president hebben aangedrongen op onderzoek naar zijn politieke tegenstander Joe Biden en diens zoon Hunter, en misschien heeft hij daarvoor $400 miljoen militaire steun achter de hand gehouden en geprobeerd berichtgeving hierover te blokkeren, en misschien is dat alles impeachable, dit soort zaken zijn gemeengoed in de politiek, mits het spel niet in volle openbaarheid worden gespeeld. Trump heeft het onhandig aangepakt, sporen achtergelaten, en riskeert daarmee zijn presidentschap.

Maar Trump laat zich niet zo maar wegsturen. Hij zal proberen het hele verrotte bouwwerk in zijn val mee te sleuren. Hij zal aanzetten tot geweld tegen het democratische leiderschap en de media. Hij zal de zich verraden voelende Amerikaanse blauwe boorden aanspreken, mensen die geen leefbaar inkomen kunnen verwerven, hun leven slijten in vervallen wijken, geen toekomst zien voor hun kinderen en de elites als vijand beschouwen. Trump mag dan incompetent zijn, hij spreekt deze mensen wel aan. Die zijn niet blind voor alles wat op hem is aan te merken, maar hij fungeert als hun middelvinger tegen gladde politici als de Clintons die hen veel ernstiger in de steek hebben gelaten.

Het gemis aan toekomst zet aan tot geweld

Wie Trump afzet moet afrekenen met zijn aanhangers die hun uitlaatklep zien weggenomen. Trump weet dat dit omvangrijke deel van de bevolking goed bewapend is. In Amerika zijn meer dan 300 miljoen vuurwapens in omloop, waarvan 1,5 miljoen semiautomatische wapens militaire stijl waarmee dagelijks schietpartijen gebeuren. De algehele malaise en het gemis aan toekomst zet aan tot geweld, een fenomeen dat verweven is in de Amerikaanse cultuur. Een man als Trump, die vecht voor zijn politieke overleving, is in staat de lont in het kruitvat te steken. Hij zal verstrekkende bevoegdheden eisen en men kan erop rekenen dat zijn aanhang, die hem als cultleider ziet, hem daarin steunt.[3]

De pogingen om Trump af te zetten kunnen enkel averechts werken. De tegenkrachten worden steeds heftiger. De malaise in de Amerikaanse samenleving heeft een demagoog als Trump gecreëerd. Hoe langer de Amerikanen de echte problemen laten voor wat ze zijn, hoe meer het cultisme toeneemt. Een figuur als Trump in het Witte Huis is het antwoord op de machtsovername van de Deep State. Het is een schreeuw van de kiezer om herstel van de democratische rechtsstaat. Komt dat herstel er niet, dan zullen er nog meer bombrieven ontploffen bij tegenstanders van Trump, en verwordt de VS tot een anarchistische mislukte supermogendheid die de wereld angst inboezemt.

Pence staat voor een extremistische Christelijke theocratie

Impeachment van Trump is niet de oplossing. Wordt hij daadwerkelijk afgezet, dan wordt Vicepresident Mike Pence zijn opvolger en zijn we nog verder van huis. Pence maakt deel uit van een kliek wrede fanatici die ijveren voor een extremistische Christelijke theocratie, lieden die bijvoorbeeld verkondigen dat Jezus het bombarderen van het Midden-Oosten zegent, of het blanke ras liever ziet dan andere rassen. Dat de Amerikaanse “reguliere” protestantse en katholieke kerk deze lieden niet publiek heeft ontmaskerd is een schandaal. Slaagt de Amerikaanse samenleving er niet in de sociale verhoudingen te herstellen, dan kan impeachment enkel het geweld dat het land teistert aanwakkeren.[4]

Met de gekte rond Russische inmenging in de verkiezingen van 2016 vroegen Amerikaanse media zich af het land aan de rand stond van een burgeroorlog. Historici van Boston University zagen maart dit jaar aanwijzingen voor politiek geweld, maar niet het geweld van de massa tegen politieke tegenstanders zoals in de burgeroorlog van de jaren 1860.[5] Intussen zijn de problemen enkel nog toegenomen. Alle drie machten van de overheid worden in vraag gesteld. Niet enkel politici worden gedemoniseerd, ook hun kiezers. Mensen van beide politieke strekkingen zien hun burgerrechten gefnuikt en kijken naar de ander niet enkel als vijand, maar ook als criminelen.

De totaal verziekte Amerikaanse samenleving kan maar genezen als de Deep State een kopje kleiner wordt gemaakt, en de zeggenschap terug gaat naar we, the people. Binnenlands geweld van het type Rwanda moet te allen prijze worden voorkomen. Maar fundamentele veranderingen in de samenleving gebeuren niet zonder slag of stoot. De gevolgen zullen wereldwijd worden gevoeld.

Notes:

[1]          Dit is het arrest van het Hooggerechtshof dat stelt de overheid verkiezingspropaganda door “onafhankelijke” organisaties en bedrijven niet kan verbieden. Op grond van eerdere jurisprudentie rond het “kopen” van verkiezingen mogen zelfs bedrijven onbeperkt donaties aan verkiezingskandidaten doen.

[2]          Elias Isquith: “Controlled by shadow government: Mike Lofgren reveals how top U.S. officials are at the mercy of the ‘deep state’”, Salon, 6 januari 2016

[3]          Chris Hedges: “The Problem With Impeachment”, Truthdig, 26 september 2019

[4]          Impeachmentdebat met John Bonifaz, Chris Hedges, Amy Goodman en Juan González op Democracy Now! op 1 oktober 2019

[5]          BU Today [een publicatie van Boston University] staff: “BU Historian Answers: Are We Headed for Another Civil War?”, 27 maart 2019

Paul Lookman schrijft over internationale politiek op Geopolitiek in context. (Een uitgebreid profiel is beschikbaar op ‘Geopolitiek in contect’.)