Ssstt, hier dut de VN!

Op 2 december kopten verschillende kranten [1] Cannabis geschrapt van VN-lijst met gevaarlijkste drugs. Een kort weinigzeggend artikel serveerde het nieuws vergetensrijp af. Dit is navrant omdat de gebeurtenis de beslissingswijze, en de gevolgen ervan, van de VN inzake drugs blootlegt.

dinsdag 8 december 2020 15:26

Spread the love

In 1961 bracht het Internationale Drugsverdrag (Single Convention on Narcotic Drugs) van de VN cannabis samen met een hele reeks andere substanties in vier verschillende categorieën onder. Cannabis verzeilde in Schedule I en in Schedule IV van de onderverdeling. Volgens de VN herbergt Schedule I een reeks van zeer verslavende substanties met veel misbruikpotentie en de substanties van Schedule IV hebben bijkomend bijzonder gevaarlijke eigenschappen en weinig of geen medische waarde.

De VN-stemming van 2 december jongstleden tikte als een toverstok tegen de categorisering van cannabis aan, waarna de plant één van haar verbanningsoorden (Schedule IV) mocht verlaten. [2] Vanaf nu is cannabis dus niet langer bijzonder gevaarlijk. Bovendien blijkt de plant stante pede over medische kwaliteiten te beschikken. Maar hoe kan een plant plotsklaps zo indringend van aard veranderen?

Wel, in feite is cannabis helemaal niet veranderd. De plant is nog steeds dezelfde van weleer. Wat veranderde is dat de VN (of beter de Commission on Narcotic Drugs (CND) het VN orgaan dat voor de categorisering instaat) door het tumult en aanmanen van deskundige artsen en een geëngageerd middenveld zich voor het eerst in haar geschiedenis verplicht voelde om cannabis op basis van wetenschappelijke onderzoeksresultaten te evalueren. Iets wat de VN, het lichtend voorbeeld voor de wereldwijde nationale drugswetgevingen, tot dan toe nooit deed.

U leest het goed. De aanvankelijke categorisering van 1961 kwam er zonder dat de VN gebruik maakte van wetenschappelijke inzichten. Het moet gezegd dat er toen weliswaar nog geen hoogstaande moderne kwalitatieve onderzoeksresultaten bestonden die de medische eigenschappen van cannabis aantoonden. Wel waren er al verschillende grote sociologische onderzoeken [3] voorhanden die cannabis niet bijzonder gevaarlijk achtten en de legalisering ervan aanbevolen. Tegelijkertijd bestond er een berg anekdotisch materiaal, soms millennia oud afkomstig uit alle wereldregio’s, die de therapeutische effecten van cannabis beschreven en was cannabis in menig nationaal farmacopee opgenomen. Met andere woorden, de VN had in 1961 genoeg bewijsmateriaal ter beschikking om cannabis niet in Schedule IV op te nemen. De redenen dat ze dit wel deed, volgden een moralistische, ideologische en een gewenste bestuurspolitieke koers.

Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat omwille van de aanvankelijke categorisering in Schedule IV wereldwijd miljoenen patiënten decennialang, en nu nog, cannabis niet op een legale manier als therapeutisch middel konden gebruiken en dus ziek achterbleven. Zij die het wel probeerden werden vaak, en nog steeds, gecriminaliseerd. Verder remde de categorisering het medisch onderzoek tientallen jaren af en is er wereldwijd een pijnlijke miskenning van de artsen betreffende de medische bruikbaarheid van de plant.

Om al die redenen is het spijtig dat de media de stemming van 2 december niet aangrijpen om te tonen hoe weinig ideaal de beoordeling en categorisering van drugs door de VN verloopt. Waarom lezen we niet dat degenen die over een stem beschikken bij de CND zich al decennialang laten leiden door politieke, morele en ideologische drijfveren in plaats van wetenschappelijk onderzoek en mensenrechten? Bovendien kan men zich in het verlengde van deze vaststelling de vraag stellen of er nog domeinen zijn waarbij de VN deze drijfveren op wetenschap en mensenrechten laten prevaleren. Mocht de media meer onderzoekend werk verrichten in plaats van tevreden te zijn met oppervlakkige berichtgeving te echoën, zou de VN zich wellicht geen zestig jaar durende dutjes kunnen permitteren, en daar zou heel de wereld beter van worden.

Patrick Dewals is politiek filosoof en de auteur van Medicinale cannabis. Meer dan een medische kwestie, Garant (ISBN 9789044136364).