Op sommige plaatsen is het aantal tienerzwangerschappen bij inheemse gemeenschappen vervijfvoudigd in minder dan een jaar tijd, melden vrouwenrechtenactivisten.

Dat is onder meer het geval in de Otomí-gemeenschap in Capula, zegt Griselda Arroyo, hoofd van het Netwerk voor Seksuele en Reproductieve Rechten (Ddeser) in de Mezquitalvallei, in de deelstaat Hidalgo. Vorig jaar werden daar acht twaalf- tot achttienjarigen zwanger, terwijl ze dit jaar al aan veertig tienerzwangerschappen zitten.

Meisjes verkopen

De meisjes zijn het slachtoffer van machopraktijken in hun eigen gemeenschap, zegt Ddeser. Ze worden als objecten behandeld en moeten als volwassen vrouwen leven terwijl ze nog kind zijn.

In Capula “bestaat nog altijd de gewoonte om de meisjes te verkopen”, zegt Mayra Peña van Ddeser. “Wanneer een familie weinig bezittingen heeft en een volwassen man in een meisje geïnteresseerd is, ook al is ze nog maar twaalf, dan gaan de vaders samenzitten”.

Op die manier wordt de seksuele rechten van de jongeren geschonden “aangezien ze zelfs hun partner niet kunnen kiezen”.

Ddeser stelde gelijkaardige zaken in de deelstaten Guerrero en Oaxaca vast.

Drie uur wachten

De gezondheidszorg laat deze tieners links liggen, zeggen vrouwenrechtenactivisten. Ze krijgen geen informatie over seksuele en reproductieve gezondheid en hebben geen toegang tot anticonceptiemiddelen. Fatsoenlijk onderwijs is al helemaal niet voor hen weggelegd.

Burgerorganisaties proberen de taak van gezondheidsdiensten over te nemen. Zo organiseren Ddeser-medewerkers ateliers in Capula.

In de gezondheidszorg bestaan wel “adolescentvriendelijke” diensten, maar er zijn er veel te weinig, zegt Ddeser: de zuidelijke deelstaten Chiapas en Oaxaca hebben er bijvoorbeeld minder dan tien.

Gewone klinieken behandelen zwangere tienermeisjes ook slecht, blijkt uit onderzoek dat vorig jaar onder meer door Ddeser werd uitgevoerd in vier deelstaten. Zo worden de meisjes alleen behandeld als er ook een volwassene bij is, moeten ze soms tot drie uur wachten, en wordt de privacy niet gerespecteerd.

300.000 bevallingen

In Mexico bevallen elk jaar meer dan driehonderdduizend twaalf- tot negentienjarigen van een kind, blijkt uit cijfers van het Nationaal Instituut voor Statistiek.

Het aantal tienerzwangerschappen is vooral hoog in plattelandsgemeenschappen. Daar heeft bijna 9 procent van de adolescenten minstens één kind. In stedelijke gebieden is dat iets meer dan 7 procent.