“We willen dat overheid en bedrijven maatregelen nemen”, zegt Luis Tamayo, drijvende kracht achter La Comida Basura (Wegwerpeten), een burgerplatform tegen de verspilling van eten dat in 2010 ontstond.

La Comida Basura stimuleert het ophalen van voedseloverschotten in supermarkten en restaurants ten behoeve van volksrestaurants. De wetgeving verplicht producenten en winkels nu tonnen eten weg te gooien dat geschikt is voor consumptie, zegt Tamayo.

Vooral consumenten verspillen

Maar het zijn de consumenten die de grootste verantwoordelijkheid dragen. Ze gooien eten weg dat nog in perfecte staat is of dat slecht wordt door slechte aankoopplanning of slechte bewaarpraktijken.

Volgens een rapport van het Europees Parlement dat eind 2011 verscheen, verspilt Spanje jaarlijks 7,7 miljoen ton goed eten, een gemiddelde van 163 kilogram per persoon. Ongeveer 40 procent van de verspilling vindt in de huishoudens plaats, nog eens zoveel in de industrie, en 5 procent in de distributie.

Die verspilling staat in schril contrast tot de groeiende armoede in het land. Vijf miljoen mensen zijn werkloos, een vijfde van de 47 miljoen Spanjaarden leeft onder de armoedegrens. Steeds vaker ziet men mensen rond supermarkten in de containers snuffelen.

Feeding Zaragoza

De groeiende aandacht voor de verspilling van eten kwam in een stroomversnelling toen de Noord-Spaanse stad Zaragoza in oktober voor duizend mensen een maaltijd bereidde met goede overschotten. Feeding Zaragoza, dat op gelijkaardige acties in Parijs en Londen was geïnspireerd, was zo’n succes dat er een permanente sensibiliseringscampagne uit voortkwam.

De oplossing is niet eenvoudig, zegt Javier Peña, voorzitter van de voedselbank Bancosol in het Zuid-Spaanse Malaga. Overschotten recupereren vergt infrastructuur, goed beheer en wetswijzigingen.

Het Europees Parlement pleitte in zijn rapport voor de aanpassing van wetgeving op vervaldatums, voor diversifiëring in de grootte van verpakkingen en voor de introductie van een vak voeding in de schoolprogramma’s.

Voedselbanken overstelpt

Spanje telt 52 voedselbanken. Ze herverdelen voedsel dat door bedrijven en organisaties geschonken wordt. Door de groeiende armoede worden ze nu overstelpt met vragen.

Bancosol, die al vijftien jaar met een honderdtal vrijwilligers werkt, verdeelde vorig jaar 5000 ton voedseloverschotten aan 230 organisaties.

“Er is veel honger, veel behoefte”, zegt Roberto Suárez, voorzitter van de Vereniging van Ecuadoraanse Immigranten van Malaga. Een keer per maand gaat hij met enkele landgenoten naar Bancosol om er voedseloverschotten op te halen en te verdelen onder meer dan honderd gezinnen van uiteenlopende nationaliteiten.

De voedselbanken zijn onmisbaar geworden, zegt Tamayo, maar tegelijk is het belangrijk de mensen ervan bewust te maken efficiënter om te springen met voedsel.