De vluchtelingen zijn afkomstig uit de provincie An-Nil-al-Azraq, waar rebellen de wapens hebben opgenomen tegen de Soedanese regering.

Volgens Voitek Asztabski, medewerker van Artsen Zonder Grenzen ter plaatse, stierven veel mensen tijdens een dodenmars van tien uur op zoek naar water, nadat de voorraad in Kamp Kilometer 48 in Zuid-Soedan op 11 juni was uitgeput. Zo’n vijftienduizend vluchtelingen stapten 25 kilometer naar de dichtstbijzijnde waterbron.

Artsen Zonder Grenzen onderzoekt nog hoeveel volwassenen en kinderen gestorven zijn, maar spreekt van vijf tot tien mensen per dag. “We zagen de mensen omkomen van dorst en dehydratatie”, vertelt Asztabski per telefoon vanuit Kamp Kilometer 18, een nieuw kamp met beperkte watervoorziening. “Het was verschrikkelijk.”

Artsen Zonder Grenzen probeerde in medische steun en water te voorzien op verschillende punten langs de route. “Het was echt schokkend om te zien hoe de zwaksten stierven terwijl ze doorstapten – ze waren zo erg gedehydrateerd dat zelfs medische hulp niet meer kon baten”, zegt Erna Rijnierse, arts bij de organisatie.

Aanhoudende stroom

Er zijn inmiddels meer dan 105.000 Soedanese vluchtelingen uit An-Nil-al-Azraq in Zuid-Soedan, en nog eens 15.000 zijn onderweg.

Volgens Asztabski komen de vluchtelingen na een tocht van vaak vele weken ondervoed, gedehydrateerd en ziek aan. Ze lijden vaak aan longontsteking en andere longaandoeningen omdat ze ‘s nachts buiten sliepen, en aan diarree door het drinken van besmet water.

Hij pleit voor een proactieve aanpak van de crisis, maar zegt dat organisaties vooral reageren op de noodsituatie en niet vooruit plannen. Zo is er geen plan voor wat er gebeurt als het water ook in Kilometer 18 opgeraakt. En dat is voorzien binnen minder dan drie weken.

Voorspelde crisis

Hulporganisaties waarschuwen al maanden dat de vluchtelingen verhuisd moesten worden voor het drinkwater op zou raken. De komst van het regenseizoen biedt geen uitkomst maar maakt het transport nagenoeg onmogelijk.

Volgens Asztabski blijven de organisaties kampen met een tekort aan capaciteit en middelen. Hij vergelijkt de  schaal met de crisis in Ethiopië vorig jaar, toen hongersnood vluchtelingen uit Somalië naar Ethiopië en Kenia dreef. Maar voor deze crisis zijn er minder middelen, zegt hij. “Alle hulpverleners staan op de toppen van de tenen, er is meer aandacht nodig, en meer middelen.”