“Het is een moeilijke oefening om achteraf bewijzen te vinden van foltering of mishandeling in een land als Soedan,” stellen de organisaties. “Maar het rapport van het CGVS bevestigt dat de situatie in Soedan problematisch is en dat het in ieder geval duidelijk is dat een terugkeer of verwijdering slechts mogelijk is na een grondige individuele risicoanalyse. België had net vooraf alle nodige waarborgen moeten inbouwen om te voorkomen dat mensen teruggestuurd zouden worden wanneer ze bij terugkeer een reëel risico lopen op foltering of andere mishandeling. Op dit punt is België erg onzorgvuldig te werk gegaan.”
Of het rapport al dan niet onomstotelijk kan vastleggen dat er bewijzen van foltering zijn, is van minder belang. Diverse andere rapporten toonden reeds aan dat Soedan een dictatoriaal regime is dat zich bedient van folterpraktijken. Van belang is dat de Dienst Vreemdelingenzaken zich moet houden aan de vereisten van artikel 3 van het EVRM. Het Hof van Beroep oordeelde al eerder dat er sprake is van een inbreuk op dat artikel. Ook het CGVS doet een aantal belangrijke vaststellingen en aanbevelingen op dit punt.
Het zogenaamde non-refoulementprincipe vereist van staten dat niemand wordt teruggestuurd wanneer er een reëel risico is dat die persoon aan ernstige mensenrechtenschendingen zal worden onderworpen (substantieel element) én dat staten de nodige voorzieningen treffen om die verplichting na te komen (procedureel element). Het is namelijk essentieel om in ieder individueel geval een behoorlijke voorafgaande risicoanalyse uit te voeren.
Het rapport van het Commissariaat-generaal bevestigt dat de procedure op verschillende punten niet afdoende was en dat de Dienst Vreemdelingenzaken het onderzoek grondiger moet voeren (en niet enkel summier zoals de DVZ zelf aangaf).
“Het CGVS bevestigt dat de artikel 3-analyse ook uitgevoerd moet worden voor mensen die geen asiel aanvragen, en dat het niet indienen van een asielaanvraag niet geïnterpreteerd kan worden als een indicatie dat er geen risico is bij terugkeer. Het CGVS beveelt bovendien aan dat deze analyse uitgevoerd moet worden vooraleer personen geconfronteerd worden met vertegenwoordigers van het regime waarvoor ze mogelijk op de vlucht zijn. Het CGVS beveelt ook aan om andere waarborgen in te bouwen in de procedure, zoals de aanwezigheid van een tolk en een vertegenwoordiger van de Belgische overheid bij interviews. Dergelijke waarborgen zijn noodzakelijk om mensenrechtenschendingen te voorkomen.”
“We dringen erop aan dat de resultaten van het onderzoek van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen worden aangegrepen om het terugkeerbeleid van België in lijn te brengen met zijn internationale verplichtingen en het principe van non-refoulement te allen tijde te respecteren. Terugkeer naar Soedan moet opgeschort blijven tot die procedures in lijn worden gebracht met de internationale en Europese verplichtingen van België.”
