Het smelten van de permafrost is een van de nachtmerrie-scenario’s van klimaatwetenschappers, omdat het een zogenoemde feedback loop is die de klimaatverandering oncontroleerbaar kan maken. Als de bevroren bodem smelt, komen daarbij grote hoeveelheden methaan vrij die op hun beurt de klimaatverandering aanzwengelen, zo de bodem sneller doen smelten, en een sneeuwbaleffect in gang zetten.

Nu blijkt uit nieuw onderzoek dat de permafrost op twee manieren aan dat effect bijdraagt: er komt niet alleen methaan vrij door de hogere microbiologische productie aan de oppervlakte, maar door het smelten vormen zich ook lekken voor oud, geologisch methaan dat veel dieper is opgeslagen. Daar vormt de permafrost een gigantische “dop” van bevroren materiaal, en als die smelt kan het methaan ontsnappen.

Dat blijkt uit onderzoek in Canada door wetenschappers van het Duitse GeoForschungsZentrum (GFZ) en het Alfred Wegener Institute in samenwerking met collega’s in de VS. De studie verscheen in het tijdschrift Nature Scientific Reports.

Methaankaart

De wetenschappers bestudeerden de Mackenzie Delta, een gebied van 10.000 vierkante kilometer in het noorden van Canada. Met een vliegtuig doorkruisten ze het gebied en deden metingen van de gasconcentraties in 2012 en 2013.

Het resultaat was een gedetailleerde methaankaart voor het hele gebied. “We ontdekten enkel sterke emissies in gebieden waar de permafrost onderbroken is, dus waar het landschap delen bevat die permanent ontdooien”, zegt hoofdonderzoekster Katrin Kohnert. “We vermoeden dat het methaan vooral van diepere geologische bronnen afkomstig is, en niet van recente microbiologische activiteit aan de oppervlakte.”

Hoewel de hotspots amper 1 procent van het gebied beslaan, dragen ze 17 procent bij aan de jaarlijkse uitstoot van het hele gebied. De wetenschappers waarschuwen dan ook dat de invloed op de feedback loop veel groter kan zijn dan wordt aangenomen, en dat de smeltende permafrost veel meer aandacht verdient.