Zondag 9 oktober maakte de rechtbank in Washington DC bekend dat de aanleg van de pijpleiding niet stopgezet hoeft te worden. Volgens de tegenstanders van het project, is de strijd daarmee echter nog niet gestreden.

Sinds augustus 2016 protesteren leden van de Standing Rock Sioux-stam en duizenden bondgenoten in de VS zich tegen de bijna 1.900 kilometer lange pijpleiding. De beweging voert actie onder de noemer #NoDAPL, een acroniem voor No Dakota Access Pipeline.

Met de aanleg van de pijpleiding is een bedrag van 3,8 miljard dollar gemoeid. Het project is in handen van oliebedrijf Energy Transfer Partners en het US Army Corps of Engineers. Als de pijpleiding af is, moet hij meer dan een half miljoen vaten olie per dag naar Illinois transporteren. De leiding moet onder verschillende rivieren gelegd worden, waaronder de Missouri. Die loopt vlak langs het reservaat van de Standing Rock Sioux.

Watervervuiling

De inheemse volkeren willen dat de aanleg van de pijpleiding stilgelegd wordt, omdat hij voor hen heilige en cultureel belangrijke landschappen verwoest. “De pijpleiding houdt op geen enkele manier rekening met ons bestaan. Hij veronachtzaamt onze begraafplaatsen en onze spirituele plaatsen. Hij veronachtzaamt alles wat de autochtone volkeren verbindt met hun land”, zegt Cannupa Hanska Luger, een Sioux-artiest die zich inzet voor de campagne.

Diverse heilige plaatsen van de Standing Rock Sioux-stam zouden volgens de inheemse volkeren al verwoest zijn. De pijpleiding brengt ook het risico met zich mee op watervervuiling. Luger benadrukt dat schoon water belangrijk is, vooral voor een gebied dat afhankelijk is van landbouw. “Er zijn alternatieven voor olie. Maar we hebben als levende wezens op deze planeet geen alternatief voor water. Als de rivier eenmaal vervuild is, is het over voor ons.”

Olielekken

Volgens federale data zijn olielekken dagelijks realiteit bij pijpleidingen. Tussen 2010 en 2013 werden er bijna tweeduizend lekken gemeld, gemiddeld 1,6 per dag. Ondanks deze risico’s zijn de plannen voor de pijpleiding snel doorgedrukt, zeggen de critici. Het US Corps of Engineers heeft volgens hen geen adequaat onderzoek verricht op het gebied van olielekken en de risico’s voor het milieu. Het US Corps of Engineers stelt dat uitgebreider milieuonderzoek alleen noodzakelijk is als uit het initiële onderzoek significante negatieve gevolgen voor het milieu naar voren zijn gekomen.

Naar die negatieve gevolgen werd verwezen nadat het Army Corps afweek van de oorspronkelijk geplande route via Bismarck, de hoofdstad van Noord-Dakota. Mogelijke vervuiling van drinkwater werd als reden genoemd. “De route is toen verlegd naar tribaal land. Dat is altijd het alternatief voor grote projecten op het gebied van fossiele brandstoffen”, zegt Krystal Two Bulls, organisator van Red Warrior Camp, een protestkamp bij de rivier Missouri.

Keystone XL

Beth Hill, een voormalige Greenpeace-activist die geld inzamelt en voorraden levert aan de protestkampen bij de rivier Missouri, zegt dat het project doet denken aan een andere controversiële pijpleiding, Keystone XL. “Dit is in feite Keystone XL, met een andere naam.” Keystone XL was bedoeld om olie te transporteren van Canada naar de VS. Na zes jaar van onderzoeken verwierp president Barack Obama het plan uiteindelijk in 2015. Hij noemde de klimaatverandering en milieubescherming als belangrijkste redenen.

Niet alleen de inheemse volkeren protesteren tegen de Dakota Access Pipeline. De speciale rapporteur voor de Rechten van Inheemse Bevolkingsgroepen van de Verenigde Naties, Victoria Tauli-Corpuz, roept de Amerikaanse regering op de aanleg van de pijpleiding stop te zetten. Er moet eerst met de indianen gesproken worden over het project, en zij moeten beschikking krijgen over informatie die hen tot nu toe onthouden is.

Op 9 september gaven de departement van Justitie, Defensie en Binnenlandse Zaken een gezamenlijke verklaring uit waarin ze een tijdelijke bouwstop aankondigden. Eerst moeten eerdere beslissingen heroverwogen worden, en moeten er formele besprekingen met de indianen komen, staat in deze verklaring.

Afgelopen zondag besliste een federale rechtbank echter dat een bouwstop niet nodig is.

Dave Archembault II, voorzitter van de Standing Rock Sioux-stam, zegt in een reactie dat dat “niet het einde van de strijd” betekent. “We zullen niet rusten voordat ons land, ons volk, water en heilige plaatsen permanent beschermd worden tegen deze verwoestende pijpleiding.”

Milieuactivist Kandi Mossett van Indigenous Environmental Network wijst erop dat Energy Transfer Partners nog geen vergunning heeft om de pijpleiding onder de rivier aan te leggen. “En wij zullen in de gaten houden of ze dat gaan proberen”, zegt ze.

Senator John Hoeven van Noord-Dakota, een voorstander van het project, zegt dat de geplande energie-infrastructuur van vitaal belang is voor de economie en nationale veiligheid van de VS. Volgens hem kan de pijpleiding “op een veilige manier” aangelegd worden.

Pepperspray

Beth Hill constateert dat de sfeer bij de protesten van de #NoDAPL-beweging er niet beter op wordt. Er zijn militairen aanwezig bij de protestkampen, auto’s zonder nummerplaten en gewapende bewakers die niet willen zeggen wie hun opdrachtgever is. “Het voelt alsof je constant in de gaten wordt gehouden”, zegt ze.

Ook Luger maakt zich zorgen over de aanwezigheid van deze personen. Volgens hem vergroten ze het risico dat een protest waarbij mensen in feite niets anders doen dan hun water beschermen, uit de hand loopt. Naar verluidt zouden beveiligers in dienst van het uitvoerende oliebedrijf begin september indianen hebben aangevallen met pepperspray en honden. Bij die actie werd ook een jong kind gebeten door een hond.

Archembault, die onlangs de VN toesprak tijdens de 33ste sessie van de VN-Mensenrechtenraad, zei over dat incident: “Ons protest is vreedzaam, maar we ontmoeten geweld.”

Volgens de politie waren het juist de demonstranten die gewelddadig werden. “Het leek meer op een oproer dan op een protest. Personen begaven zich op particulier terrein en vielen particuliere beveiligers lastig met houten palen en vlaggenstokken”, zegt sheriff Kyle Kirchmeier van Morton County in een rechtbankdocument.

Latere confrontaties hebben inmiddels geleid tot talloze aanhoudingen. Op 10 oktober 2016 werden bijna dertig mensen gearresteerd die protesteerden tegen het vonnis van 9 oktober.

Volgens persbureau Associated Press staan de departementen van Justitie, Defensie en Binnenlandse Zaken, nog steeds achter hun besluit om het werk aan de pijpleiding tijdelijk stil te leggen, ondanks de uitspraak van de rechter. Ze roepen oliebedrijf Energy Transfer Partners op tot een bouwstop.