De onrechtvaardige wet die Sint-Lucas ondergeschikt maakt aan de KU Leuven is geen reden tot triomf. André Oosterlinck, voorzitter van de Associatie Leuven, zag dat anders. De voordelen van deze onwerkbare schaalvergroting zijn in zijn ogen onbetwistbaar: “Eén bestuur, één personeelsdienst, één aankoopdienst.”

Professor sinologie van de KU Leuven, Nicolas Standaert, reageerde terecht tegen deze ideologie van het “groot, groter, grootst” die voor de kleinschaligheid van een kunstschool dodelijk zijn.

Godzijdank zijn er dus nog dappere tegenstemmen binnen de KU Leuven die hun stem verheffen tegen de ideologie van de schaalvergroting en de bijhorende machtspolitiek van de neoliberale onderwijshavik Oosterlinck. Die spreekt nog altijd de taal van de verliezer, maar zit echter wel op de stoel van de winnaar. De gevolgen voor de kunstschool Sint-Lucas Gent zijn navenant.

Zo was er recent sprake van het afschaffen van de functie van directeur (‘één personeelsdienst!’), die zou in de nieuwe grote associatiestructuur immers overbodig zijn. We verliezen zo onze autonomie, nu we niet meer met de woorden kunnen spreken die onze artistieke talenten het beste stimuleren, maar in een academische mal geperst worden.

Wij maken en onderwijzen kunst. Al die andere woorden zoals onderzoek, maatschappelijke dienstverlening, academiseren en doctoreren zijn ons wezenlijk vreemd, ook al wringen we ons nog zoveel in bochten om te doen alsof.

Eén personeelsdienst? Laat me niet lachen, dan kunnen wij nooit meer een kunstenaar of schrijver aanwerven op basis van zijn artistieke praktijk en pedagogische idealen maar zónder academische adelbrieven. Eén centralistisch, hiërarchisch bestuur met academische managers? Welke kunstenaar zit daar op te wachten? Eén aankoopdienst? Hoe efficiënt kan het zijn om de aanvoerlijnen tussen vraag en antwoord nog wat langer te maken?

Nu al haken administratieve personeelsleden af, die vroeger trots waren dat ze de school goed en loyaal beheerden omdat ze vanaf nu elk jaar op witte rook uit Leuven moeten wachten, waar hen wordt bevolen met welk systeem en welke telling de punten deze keer ingevoerd moeten worden.

Vanaf nu zoekt ons administratief personeel zich suf in digitale studentenlijsten, op zoek naar die ene Charlotte De Smedt (Desmedt? Of Sjarlot?) tussen de duizend andere Charlottes van de grootste universiteit van Vlaanderen.

Dit betreft alleen het administratieve niveau. We zwijgen dan nog in alle talen over de nefaste effecten van deze hervorming op een kunststudent, die zich meer en meer zal moeten plooien naar het model van een universiteitsstudent, terwijl de verschillen voor iedereen duidelijk zijn.

Draai of keer het zoals je het wil: wetenschappelijk onderzoek is geen kunst, kunst is geen wetenschappelijk onderzoek. Onze ‘output’ is van wezenlijk belang, maar valt niet te meten. Kunst valt wezenlijk buiten een statistische benadering van de werkelijkheid.

Neen, wat mij betreft is het duidelijk: Leuven buiten en baas in eigen huis! Het wordt dringend tijd dat de socialistische minister van onderwijs zijn neoliberale hervormingen van het onderwijs en de vrije hand die hij geeft aan het academisch kapitalisme (‘schaalvergroting! fusies! marktaandeel!, ranking! spin off!’) stopzet en teruggaat naar het “ideaal van de universiteit in haar klassieke vorm”, zoals Jan Blommaert schrijft, het ideaal van “de autonome en creatief denkende mens.”

Daarvoor is een andere onderwijshervorming nodig die terug een plaats geeft aan een humanistische visie op onderwijs in plaats van een neoliberale, autoritaire, imperialistische, eng economische visie die vandaag het beleid bepaalt.

Een socialistisch minister zou toch gevoelig moeten zijn voor een oproep om de knechting van een hogeschool binnen een autoritaire structuur ongedaan te maken?

Ik ben niet tegen een samenwerking met een universiteit, maar dan wel op voet van gelijkheid, niet vanuit een ondergeschikte hiërarchische verhouding. Dus: weg met de academisering! Leuven buiten en baas in eigen huis! Lang leve de kunst! Lang leve de vrijheid!

Jeroen Laureyns is docent hedendaagse kunst aan Sint-Lucas, Gent

Verwijzingen naar het stuk van Nicolas Standaert (DS 13 september 2012) en het interview met André Oosterlinck (DS 11 september 2012)