De ene vluchteling is de andere niet.

N-VA staatssecretaris Theo Francken laat overenthousiast en al te ostentatief duizenden immigranten gevangen zetten die zonder de nodige papieren naar België zijn gekomen, en stuurt vluchtelingen zonder pardon terug naar landen en situaties die ze vaak uit pure noodzaak ontvlucht zijn. Ongeacht of het om veilige democratische rechtstaten gaat, zoals Spanje bijvoorbeeld, dan wel om dictaturen of gebieden waar hun veiligheid onmogelijk gegarandeerd kan worden, zoals bijvoorbeeld Soedan. De (veel te) uitgebreide lijst van veilige landen van herkomst die daarbij gehanteerd wordt, is nu eenmaal wet. En handig om zich achter te verschuilen.

Hun misdaad? Niet over de juiste documenten beschikken om België legaal binnen te komen. Meer nog. Velen onder hen zijn economische gelukzoekers, beeldt u eens in. Schande! Ik zou zeggen, meneer Francken, probeert u zich eens oprecht in te beelden welke situatie ze ontvluchten. En oordeel dan naar eer en geweten wie zich schandalig gedraagt.

Tezelfdertijd nodigt hij Carles Puigdemont en kornuiten uit (ook al ontkent hij dat Trumpsgewijs nog zo hard, de beelden waren uitgebreid te zien op tv), om de vrienden van de NV-A het rechtsysteem in Spanje te helpen ontlopen. Nochtans weet ieder weldenkend mens dat hun verblijf hier slechts van korte duur kan zijn, en dat de imagoschade voor ons land moeilijk in te schatten valt, maar onvermijdelijk is.

Hun misdaad? Het unilateraal uitroepen van de onafhankelijke republiek Catalonië, waardoor een deel van Spanje de facto afgescheurd zou worden van het moederland, en de democratische rechtstaat Spanje moedwillig zou worden opgeblazen. Ongetwijfeld een van de zwaarst mogelijke misdrijven die men tegen een land/grondwet kan plegen. Een grondwet waaraan ze als ministers van hun autonome deelregering nochtans gebonden waren.

De separatisten steunen zich daarbij op een illegaal georganiseerd referendum – onwettig verklaard en voorafgaandelijk dan ook verboden door het Spaans grondwettelijk hof – waarbij zo’n 90% van de amper 40% opgedaagde Catalanen voor de onafhankelijkheid heeft gestemd. Deze zogezegd democratische politici noemen zichzelf op die manier gewettigd – weliswaar door minder dan 36% van de Catalaanse bevolking – om hun land te doen barsten. Is dat democratisch te noemen?

Het is een beetje zoals BDW die bij hoog en bij laag blijft volhouden dat hij alle Vlamingen vertegenwoordigt en hun wil uitvoert, terwijl amper iets meer dan 30% van die Vlamingen daadwerkelijk voor de N-VA heeft gestemd. Verre van de meerderheid, dus. In dezelfde lijn beweert Francken dat zijn beleid “gesteund wordt door een overgrote meerderheid van de Belgische burgers”. Hij doet dat in zijn verweer tegen een artikel dat verscheen in de Washington Post, waarin hij neergezet wordt als een “anti-immigrant van de harde aanpak”. Hij heeft het – alweer de Trump/Bannon strategie kopiërend – in zijn tweet over #fakenews. Fake news? Van wie zijn kant, meneer Francken? Welk percentage van de Belgen staat daadwerkelijk achter uw harteloos en onmenselijk repressief immigratiebeleid, als ik vragen mag?

Die houding van de NV-A, alsof ze in alles het groot gelijk aan hun kant zouden hebben en in naam van alle Vlamingen zouden handelen, toont aan waarom ze voor altijd een Niet Voor Andersdenkenden partij zal blijven. Het zit nu eenmaal in hun genen.

Ook hun Catalaanse zusterpartij maakt overigens hoegenaamd geen gewag van de miljoenen andersdenkenden in Catalonië die niet wensten deel te nemen aan een onwettig referendum. Mensen die al jarenlang de regio mee helpen opbouwen. En er belastingen betalen. Wat willen de separatisten nog meer? Juist ja. Alles voor zichzelf. En alleen voor gelijkdenkenden.

Het Spaanse gerecht vraagt de overlevering van Puigdemont en konsoorten heus niet zomaar vanwege het verkondigen van een politieke mening, wat de separatisten (Catalaanse zowel als Vlaamse) ook mogen beweren. Puigdemont heeft in de aanloop van het verboden referendum steeds ongehinderd zijn mening kunnen verkondigen, zoals het in een democratie past. Hij werd ook niet aangehouden nadat hij de uitspraak van het Spaans grondwettelijk hof, nochtans het hoogste juridische gezag van het land, flagrant naast zich heeft neergelegd en toch een illegaal referendum organiseerde. Neen, ook dan mocht hij zijn politieke mening vrij blijven verkondigen.

Puigdemont werd pas aangeklaagd nadat hij geweigerd had om in het Spaanse parlement zijn standpunt uiteen te gaan zetten, hoewel hij steeds om een dialoog heeft gevraagd, gesmeekt zelfs, met zijn calimero oogjes. In de plaats daarvan heeft hij op een volstrekt hypocriete manier de onafhankelijkheid afgekondigd, terwijl hij iedereen voorgehouden had dat hij ze onmiddellijk daarna opnieuw zou intrekken. Wat een politicus, die man!

Waarom handelde hij zo onprofessioneel, als een dol gedraaide weerhaan? Omdat hij gaandeweg begrepen had dat hij electoraal volledig onderuit zou gaan, mocht hij zijn kiezers de onafhankelijkheid hebben ontnomen, direct na het uitroepen ervan. Getuige daarvan de beelden van de vele ontgoocheld afdruipende separatisten, gehuld in de nog vlammende/nasmeulende vlaggen van hun welles/nietes uit te roepen onafhankelijke republiek Catalonië, aan de vooravond van het beschamende schouwspel waarbij het Catalaanse parlement dan toch de onafhankelijkheid afkondigde. En zelfs toen was het nog altijd niet duidelijk of het nu wel of niet definitief bedoeld was. Een stelletje amateuristische clowns, daar leek het nog het meeste op, mocht het niet zo verdomd reëel en potentieel gevaarlijk zijn, wat zich daar afspeelde. Onlangs is de voorzitster van het Catalaanse parlement, Carme Forcadell, dat uitroepen van een onafhankelijk Catalonië plots “eerder een symbolische daad” gaan noemen. Een zoveelste geïmproviseerde wending en een zoveelste poging om hun onverantwoorde gedrag te minimaliseren en de onontkomelijke schade in de mate van het mogelijke te beperken. En dan heb ik het niet eens over de onoverzienbare economische aderlating die het massale vertrek van de belangrijkste bedrijven uit Catalonië nu al teweeg brengt. Laat de NV-A daar eens iets over zeggen.

En het is verre van afgelopen. De geest is nu eenmaal uit de fles. Eigenlijk is deze intrieste pantomime niet meer dan een onwaarschijnlijk onhandig maar levensbedreigend partijpolitiek manoeuvre gebleken. Terwijl het voor de protagonisten niet meer dan een onbezonnen spelletje lijkt te zijn. Het bespelen en aanwakkeren van volksnationalistische gevoelens ten top gedreven – iets wat de populistische separatistische partijen uit electorale overwegingen altijd al hebben gedaan – in een ultieme poging onherstelbaar gezichtsverlies tegen te gaan.

En het speelt zich echt niet enkel in Spanje af. Ook hier in België is het, sinds de NV-A mee aan de macht kwam, aan de gang. Eerst een tijdlang sluimerend, uit pragmatische overwegingen. Maar nu plots in alle hevigheid en pijnlijk open en bloot. Want vrienden laat men niet vallen. En basisprincipes, waarop de partij gestoeld is, zal men ook nooit verloochenen.

Hun doel? Het helpen opblazen van de Spaanse – en later de Belgische – staat.

Open eindelijk uw medeplichtige ogen, regeringsgenoten van de NV-A. Laat de realisatiedrang van uw wildste neoliberale dromen, waarin sociale afbouw veruit de belangrijkste drijfveer lijkt te zijn, er alstublieft niet voor zorgen dat België alsnog tot barsten komt.

Het interview van 9 november in Terzake, waarin Wouter Beke een waarschuwend vingertje opsteekt aan het adres van de NV-A, en dat BDW verontwaardigd afdoet als “een van de pijnlijkste interviews van de afgelopen maanden”, moet in die context gezien worden. Maar het kan als reactie bezwaarlijk afdoend, laat staan proportioneel worden genoemd. Een schoothondblafje was het. Meer niet.

Ter informatie

De auteur heeft jarenlang in Spanje gewoond en gewerkt, waaronder meer dan zes jaar in Valencia, dat grenst aan Catalonië. In beide regio’s wordt het onderwijs in de eigen taal gegeven (het Valenciá en het Catalá), kunnen overheidsdiensten – zoals het hoort – in de eigen taal functioneren, en ga zo maar door.

Tijdens zijn vele uitstappen naar Catalonië heeft hij er meerdere discussies gevoerd over het onafhankelijkheidsstreven van de Catalanen, een gevoel dat er ontegensprekelijk wijdverspreid leeft, veel meer dan in Valencia het geval is. Er kan dus wel degelijk nog gewerkt worden aan een uitbreiding van de autonomie voor de deelstaten, zoveel is duidelijk. Maar dan wel binnen het wettelijk kader dat daarvoor in Spanje aanwezig is. (Zie het statuut waar het Baskenland voor heeft geopteerd en dat hun fiscaal meer zelfbeschikkingsrecht geeft.)

Eens de gespreksgenoten begrepen hadden dat de auteur uit Vlaanderen kwam, gingen ze er bijna automatisch van uit dat ze een bondgenoot tegenover zich hadden. In het begin begreep ondergetekende niet hoe progressieve Catalanen (wat veel van zijn vrienden wel degelijk waren) zich zo vlotjes voor de – in onze ogen – uiterst rechtse en vaak xenofoob gekleurde kar van de separatisten konden laten spannen. Uit de uiteenlopende meningen die daarover werden uitgewisseld, bleek hoezeer de standpunten over (o.a.) politiek en zelfbeeld van een regio en haar bevolking mee bepaald worden door de recente geschiedenis die er zich heeft afgespeeld. Zo wees de auteur in dergelijke gesprekken onder meer op de steun die de Vlaamse Beweging tijdens de bezetting kreeg van – en verleende aan – de nazibezetter. De Catalaanse vrienden wezen op hun beurt vooral op de versmachtende grip (en dat is nog veel te zacht uitgedrukt) die Franco uitoefende op de plaatselijke bevolking, op het gebruik van het Catalaans en op de beleving van de eigen cultuur, waar ze zo trots op waren. En nog altijd zijn.

Ten slotte en ter volledigheid nog vermelden dat de onhandige en verwerpelijke reactie van de Partido Popular op het hele gebeuren rond het referendum totaal voorspelbaar was, niet alleen voor de auteur, maar in de eerste plaats voor de Catalaanse separatistische leiders zelf. Het gebruik dat zij tijdens het referendum gemaakt hebben van hele families (met inbegrip van ouderen en jonge kinderen) om als levend “pacifistisch” schild te beletten dat er stembureaus zouden worden gesloten, keurt de auteur dan ook krachtig af. Bijna even krachtig als het buitensporige en soms schandalige (maar nogmaals, helemaal voorspelbare) geweld dat Rajoy en de – historisch hoe dan ook zwaar beladen – Guardia Civil gehanteerd hebben in hun poging het referendum in de praktijk tegen te gaan.