Opinie - Hans Elsen, Paul Buekenhout

Ryanair werknemers eindelijk onder Belgische arbeidsrecht

Op 1 februari 2019 stopt de jarenlange discussie over de vraag welk arbeidsrecht van toepassing is op de werknemers van Ryanair. De werknemers waren het wachten op de politiek of op een juridische oplossing beu en besloten dan maar zelf op te komen voor hun rechten. En met succes!

vrijdag 1 februari 2019 16:33
Spread the love

Vier Europese stakingsdagen later wordt er in verschillende landen onderhandeld zodat de werknemers van Ryanair eindelijk terug kunnen vallen op een beschermend kader. Vanaf 1 februari zal het Belgische Ryanairpersoneel eindelijk worden beschermd tegen de willekeur van Ryanair. Zo zal het personeel kunnen terugvallen op minimumbarema’s, ziekteverlof, moederschapsrust, arbeidsongevallenverzekering en ga zo maar door.

Heft zelf in handen genomen

Al in 2011 spande CNE, de Franstalige bediendevakbond van het ACV, in Charleroi een proces aan tegen de lagekostenmaatschappij Ryanair. Ze eisten de toepassing van het lokale arbeidsrecht op 6 ontslagen werknemers. Dit proces loopt nog altijd. Pas in mei van dit jaar volgt een uitspraak.  Het Europees Hof sprak zich in september 2017 uit over bovenstaande zaak: Ryanair moet het Belgisch arbeidsrecht toepassen.

Naïef als we waren dachten we: nu komt er schot in de zaak. Iedereen is akkoord dat Ryanair de wet niet correct toepast en nu is het aan de overheden, want er zijn er veel, om de wetgeving af te dwingen. Een lange mars langs de Europese instellingen leverde niet veel meer op dan: ‘Doe zo verder!’ ‘Goed bezig!’… maar de EU is niet verantwoordelijk voor de toepassing van het arbeidsrecht. Geen wonder dat de EU weinig populair is: ze maken een kader waarbinnen bedrijven zich in heel Europa kunnen bewegen maar als er sociale miserie is dan geeft de EU niet thuis. Het is vandaag nog altijd zo als in de 19de eeuw: werknemers moeten zelf en samen voor hun rechten opkomen, of er verandert weinig of niks!

Vakbeweging moet Europees zijn

Het Ryanair-personeel is een bonte mix van Europeanen uit Zuid- en Oost -Europa. Ryanair rekruteert bewust in landen als Spanje, Portugal en Polen, goed wetend dat veel jongeren in die landen in een kwetsbare positie verkeren. De werknemers van Ryanair zijn niet gebonden aan landsgrenzen. Het zijn zij die via hun persoonlijke contacten, oud-collega’s enzovoort een Europese dynamiek op gang brachten, het zijn zij die na de eerste staking in Portugal contact opnamen met de verschillende vakbonden om samen actie te ondernemen. Het zijn zij die de zo levendige whatsapp- en facebookpagina’s onderhielden. De vooruitgang in het verhaal is er alleen maar gekomen omdat de organisatie Europees was. Ryanair kon geen bepaalde groep viseren of de staking breken gezien de Europese dimensie van de actiedagen.

Het is aan ons, de vakbonden, om te durven ook buiten het nationale kader te werken. We hebben met 6 vakbonden een protocol ondertekend waarin we het engagement aangingen om akkoorden met Ryanair op Europese schaal te evalueren en niet per land. Dat we niet onder een aantal grenzen zouden gaan vermits dat meteen een impact zou hebben op de onderhandelingen in een ander land. Geen vanzelfsprekende oefening maar wel een noodzakelijke.

Ryanair blijft Ryanair

De lopende onderhandelingen zijn moeilijk. Ryanair is gedwongen om met vakbonden te onderhandelen en om rechtsregels te accepteren. Ze doen dit niet met een brede glimlach. Ryanair zal moeten wennen aan het feit dat het bedrijf niet boven de wet staat. Zo eiste ‘HR’ vanuit Ryanair vorige week dat werknemers met ziekteverlof zich moesten komen verantwoorden in Dublin: ze moesten dus, ziek zijnde, even komen vertellen waarom ze ziek waren. Volgens de Ierse directie was dit overeenkomstig het Belgische arbeidsrecht. Wij weten natuurlijk beter. Ook de zelf gecreëerde onderaannemers Crewlink en Workforce zullen moeten wennen aan het feit dat hun personeel recht heeft op minimaal een vast loon en dat nulurencontracten in België, gelukkig maar, niet wettelijk zijn.

Ze kunnen alle bloemen plukken maar daarmee stop je de lente niet

Het was prachtig om te zien hoe jonge mensen, vaak in financieel zeer moeilijke omstandigheden, in het voorbije jaar besloten om hun kop boven het maaiveld te steken. Om te durven opkomen voor basisrechten. Om te durven in actie te komen tegen een bedrijf dat bekend staat om zijn repressieve optreden. Om te durven vechten tegen een bedrijf dat symbool staat voor ‘nieuwe kapitalisme’. Een bedrijf met een uitgesproken misprijzen voor werknemers, overheden en zelfs klanten. Als werknemers bij zo’n bedrijf erin slagen om verandering af te dwingen, dan moet het overal lukken.

Gefeliciteerd, beste werknemers van Ryanair, voor dit hoopvolle signaal!

Hans Elsen en Paul Buekenhout

Vakbondssecretarissen bij de LBC-NVK, een deel van het ACV

take down
the paywall
steun ons nu!