De Nederlandse premier Mark Rutte zei op 20 september tijdens zijn wekelijkse persconferentie dat Rusland Nederland had moeten informeren voordat de Arctic Sunrise, een schip van milieuorganisatie Greenpeace, werd geënterd.

Het schip vaart onder Nederlandse vlag en onder de internationale bemanning van 30 personen bevinden zich 2 Nederlanders. Nederland heeft Rusland om opheldering gevraagd. Rusland zou de Arctic Sunrise hebben geënterd, omdat de kapitein weigerde te stoppen tijdens een protestactie tegen olieboringen door het Russische aardgasbedrijf Gazprom bij Nova Zembla. 

“Schip bevond zich in internationale wateren”

Volgens Greenpeace bevond de Arctic Sunrise zich in internationale wateren toen het werd geënterd, maar de Russische autoriteiten spreken dat tegen. “Het zou mogelijk in de Russische economische zone zijn gebeurd, maar niet in de Russische veiligheidszone. Over de precieze positie willen we duidelijkheid”, aldus premier Rutte.

De Russische kustwacht heeft de controle over het Greenpeace-schip overgenomen en houdt de 30 activisten die op de ijsbreker aanwezig zijn vast in de kombuis. De kustwacht zou daarbij geweren op de bemanningsleden gericht houden. De Arctic Sunrise wordt naar de haven van Moermansk in het noordwesten van Rusland gesleept.

Piraterij

Volgens het Russische persbureau Ria Novosti zouden Russische autoriteiten overwegen de activisten aan te klagen voor piraterij, waar tot 15 jaar gevangenisstraf op staat.

Greenpeace heeft contact weten te leggen met de Nederlandse campagneleider Faiza Oulahsen, die zich op de ijsbreker bevindt. Volgens haar probeerde de Russische kustwacht op 18 september al het schipt te enteren, zonder succes. Dat de Russische kustwacht een dag later alsnog een helikopter inzette om via touwen op het Greenpeace-schip te komen, kwam volgens haar als een verrassing. Ze liet weten dat er 15 leden van de kustwacht aan boord van de Arctic Sunrise zijn.

Sinds donderdagavond is er geen contact meer geweest met de opvarenden.

“In strijd met internationale verdragen”

Volgens Greenpeace-campagneleider Jorien de Lege is de inval totaal onverwacht: ‘Gisteren droeg de kustwacht de bemanning op om op grote afstand van het boorplatform te blijven. Dat hebben wij ook gedaan. De kustwacht had geen enkele reden om vandaag ons schip te bestormen. Bovendien gaat hun actie tegen alle internationale verdragen in.’

Gazprom en Shell boren nog niet naar olie bij Nova Zembla, maar zijn volgens Greenpeace wel van plan dat op korte termijn te gaan doen. Oulahsen: ‘Dat is vragen om ongelukken. Niet alleen verkeert het Russische platform Prirazlomnaya in slechte staat, er is in de wijde omtrek geen schip te bekennen dat noodhulp kan verlenen als bijvoorbeeld een olielek ontstaat.’