Dit bezoek aan Egypte en deze ontmoeting met de Arabische Liga illustreert bijzonder sterk de verandering in het mondiale machtsevenwicht, aldus H.A. Hellyer, een Britse analist van het Royal United Service Institute: “De regering Al-Sissi is realistisch. Ze ziet dat de wereld steeds meer multipolair wordt en wenst zich niet te beperken tot een relatie die het Westen boven alles bevoorrecht. Het is ook het belang van de multipolariteit voor de vrede dat de Russische regering naar voren brengt om haar belangstelling voor Afrika te verklaren. Het bezoek aan Afrika werd voorafgegaan door de publicatie van een lang artikel van strategische analyse, ondertekend door Lavrov, waarin hij ondermeer stelt: “Afrikaanse staten moeten een steeds belangrijkere rol spelen in de politiek en de wereldeconomie, omdat ze actief deelnemen aan het oplossen van de problemen van onze tijd. Rusland pleit voortdurend voor de versterking van de positie van Afrika in de multipolaire architectuur van de wereldorde, die gebaseerd moet zijn op de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties en rekening moet houden met de culturele en beschavingsverscheidenheid van onze wereld.”

Met betrekking tot de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de voedselzekerheid van verschillende Afrikaanse landen verklaarde de Russische minister tijdens een persconferentie in Caïro: “Wij hebben bevestigd dat de Russische exporteurs van graanproducten hun verplichtingen zullen nakomen en dat dit mogelijk is door de instelling van veilige corridors voor de graanexport uit Oekraïne en Rusland.“

Ook in Ethiopië vinden ze het tijd om de banden met Rusland aan te halen. In juni 2021 al bracht de minister van Buitenlandse Zaken Demeke Mekonnen een bezoek aan Moskou. Aan het einde van deze bijeenkomst bevestigden beide partijen “hun wens om hun samenwerking en wederzijds voordelige coördinatie in internationale organisaties te verdiepen, in de eerste plaats in de VN, waar wij elkaar actief steunen en gezamenlijke initiatieven voorstellen.“ Ter herinnering: Ethiopië wordt geconfronteerd met een poging tot afscheiding van Tigray die gesteund wordt door de Verenigde Staten en andere Westerse mogendheden. Hierachter gaat de economische oorlog van de Verenigde Staten tegen China schuil, aangezien Ethiopië op 12 mei 2022 nieuwe economische overeenkomsten met Peking ondertekende. Ook in Ethiopië stuit de multipolaire wereld op de hegemoniale ambitie van de VS. De situatie is vergelijkbaar voor Congo en Oeganda.

Emmanuel Macron ook in Afrika

Vreemd genoeg zal ook Emmanuel Macron van 25 tot 29 juli in Afrika zijn, op hetzelfde tijdstip als Lavrov. De door de Franse president bezochte landen zijn niet de landen die gewoonlijk het middelpunt vormen van Franse officiële bezoeken. Gabon en de Democratische Republiek Congo, die vroeger altijd een vaste bestemming waren, zullen het Franse staatshoofd deze keer niet ontvangen. Het is waar dat deze twee landen hun politieke en economische banden met andere partners, voornamelijk China, Rusland en Duitsland, aanzienlijk hebben ontwikkeld.

Macron zal voor het eerst Kameroen bezoeken alvorens naar Benin en Guinee-Bissau te gaan. Deze reis wordt officieel gepresenteerd als een teken van de wil om uitvoering te geven aan “het engagement in het proces van vernieuwing van de relaties van Frankrijk met het Afrikaanse continent”. In feite gaat het erom nieuwe steunpunten te vinden voor de Franse militaire aanwezigheid in Afrika, die in de Sahel fel wordt bekritiseerd door bepaalde staten en vooral door de bevolking van Mali, Burkina Faso, Niger, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Tsjaad…

De militaire herpositionering in de regio is voor Parijs des te dringender nu de verslechtering van de veiligheidssituatie de Afrikaanse staten ertoe dwingt andere bondgenoten te zoeken om hun veiligheid te waarborgen. Zo is de Kameroense minister van Defensie midden in de oorlog in Oekraïne naar Moskou gegaan om er een militaire defensieovereenkomst te tekenen. Ongetwijfeld zullen symbolische aankondigingen worden gedaan om het vroeger al aangekondigde en door Macron herhaalde pseudo-einde van “Françafrique” te onderstrepen. Zo wordt de belofte gedaan om sommige kunstwerken die door de Franse kolonisator in Benin zijn geroofd, terug te geven of een programma op te zetten om de drama’s van de dekolonisatie in Kameroen te belichten. Achter deze aankondigingen gaat een verandering van het mondiale machtsevenwicht schuil, het ontstaan van een multipolaire wereld ten koste van de overheersende mogendheden van gisteren en vandaag.

Dit is de vertaling door Frans De Maegd en Gaston Van Dyck van  een videoboodschap in de reeks ‘De wereld van onderuit’ op Investig’action.