RUSLAND LEGT ZWARE STRAFFEN OP VOOR ‘FAKE NEWS’ OVER OORLOG
Deze tekst verscheen vandaag ook op de website journalist.be van de VVJ
Het Russisch parlement heeft vrijdag een wet gestemd die ‘leugenachtige informatie” over het Russisch leger bestraft met celstraffen tot 15 jaar Oproepen om Rusland sancties op te leggen kunnen worden bestraft met drie jaar opsluiting en een boete van 4.300 euro. Het is een nieuwe escalatie in pogingen van de Russische autoriteiten om onafhankelijke berichtgeving over de oorlog met Oekraïne aan banden te leggen. Vorige week op de dag van de invasie beval de Russische mediawaakhond Roskomnadzor reeds alle media om bij de berichtgeving over de oorlog alleen nog informatie te gebruiken die door officiële staatsbronnen wordt verstrekt en begrippen zoals ‘aanval’, ‘invasie’ of ‘oorlogsverklaring’ niet meer te gebruiken. Overtreders riskeren een boete van 5 miljoen roebel (omgerekend) 43.000 euro.
Omdat een aantal onafhankelijke media zich niet hielden aan deze overheidsrichtlijnen hebben ze inmiddels verbod gekregen om nog langer uit te zenden. Dat is sinds dinsdag het geval met Dozh TV en Ekho Moskvy radio. Hoofdredacteur Tikhon Dzyadko van Dozh TV heeft samen met de andere leden van de redactieraad om veiligheidsredenen inmiddels het land verlaten. De autoriteiten blokkeerden ook reeds de toegang tot de Russischtalige websites van onder meer BBC, Deutsche Welle, Radio Free Europe/Radio Liberty, Twitter, Facebook en Instagram. Ook individuele journalisten worden gesanctioneerd. Zo werd bijvoorbeeld televisiepresentator Ivan Oergant van het scherm gehaald omdat hij zich op Instagram tegen de oorlog had uitgesproken en werd journaliste Elena Tsjernenko verwijderd uit een perspool van de regering omwille van een anti-oorlogsbrief.
De internationale journalistenorganisaties IFJ en EFJ protesteren in de meest krachtige bewoordingen tegen de Russische censuur. “Dit bewijst dat Poetin’s regime meer dan ooit bang is voor het werk van journalisten over de invasie in Oekraïne en de oorlogsmisdaden van het Russische leger”, aldus Ricardo Gutiérrez, secretaris-generaal van de EFJ. Ook Amnesty International hekelde reeds de wijze waarop de autoriteiten “het recht op vrije meningsuiting en vreedzame vergadering onderdrukken”. Volgens de Russische journaliste Nadezhda Azhgikhina, EFJ-ondervoorzitter van 2013-2019, dragen de gezagsgetrouwe journalisten bij tot de escalatie van het conflict. Ook Sergiy Tomilenko, voorzitter van de Oekraïense journalistenvereniging NUJU, is scherp voor Russische media “die de oorlog in zijn land rechtvaardigen en de eigen burgers misleiden”. Bij de Russische aanval enkele dagen op de televisietoren in Kiev werd ook de 49-jarige journalist en cameraman Yevhenii Sakun gedood. IFJ en EFJ roepen op tot financiële steun aan de Oekraïense journalistenverenigingen NUJU en IMTUU. Dit kan door een storting op bkr. BE64 2100 7857 0052.
LUC VANHEERENTALS
