Georgische soldaten op de luchthaven Manas in Kirgizië. Manas werd tussen 2001 en 2013 gebruikt door Amerikaanse troepen. De luchthaven ligt vlakbij de hoofdstad Bishkek.( Credit: IPS/ David Trilling/EurasiaNet

Rusland aast op Kirgizische vliegvelden

Het Russische staatsoliebedrijf Rosneft wil eigenaar worden van de burgerluchthavens in Kirgizië. Het aast op een meerderheidsaandeel in het bedrijf dat ook eigenaar is van de huidige Amerikaanse militaire basis in Manas. Rosneft is niet het eerste Russische investeerder die aast op de overname van een Kirgizisch bedrijf.

donderdag 3 april 2014 11:44
Spread the love

De onderhandelingen leiden tot
bezorgdheid in sommige kringen in Bisjkek, vanwege de potentiële
risico’s voor de soevereiniteit van Kirgizië. Maar gezien de corruptie,
het slechte bestuur en de afgelegen locatie staan weinig buitenlandse bedrijven te springen om te investeren in het Centraal-Aziatische land.

Rosneft heeft zijn
pijlen gericht op het bedrijf Manas International Airport, dat vernoemd
is naar het grootste vliegveld dat het bezit. Behalve Manas, een enorme
luchthaven nabij de hoofdstad Bisjkek, is het bedrijf eigenaar van tien kleinere
vliegvelden die in de meeste gevallen niet meer in gebruik zijn.

Rode cijfers

Manas
International Airport was bijna dertien jaar lang een belangrijke
Amerikaanse militaire basis, maar de Amerikanen vertrekken in juli.
Zonder de inkomsten van de Amerikanen, zeggen Kirgizische
functionarissen, komt het bedrijf in de rode cijfers. Manas is voor
79 procent in handen van de staat.

In februari tekende Igor
Sechin, baas van Rosneft en bondgenoot van de Russische president
Vladimir Poetin, een bindend memorandum met de Kirgizische vicepremier
Djoomart Otorbaev (nu premier). Daarin uit Rosneft de intentie om
minstens 51 procent van de aandelen van Manas te kopen.

In dat
memorandum belooft Rosneft een miljard dollar te betalen voor de
aandelen en een “internationaal logistiek knooppunt” te maken. In
een ander document spreekt Rosneft de intentie uit om 50 procent van de
brandstofdistributie op vliegveld Osh te kopen, het tweede vliegveld van
Kirgizië. Het wil ook Bishkek Oil Company overnemen, een
privaat bedrijf dat een netwerk van tankstations in Bisjkek bezit.

De
plaatsvervangend bestuursvoorzitter van Manas, Dair Tokobaev, geeft toe
dat de financiële vooruitzichten slecht zijn als er geen nieuwe
inkomsten worden gevonden na het vertrek van de Amerikaanse basis. “We
hebben veel problemen. Er is een investeerder nodig.”

Uitverkoop

Sinds
2010, toen de Kirgizische regering voor het eerst aandrong op een vertrek van de
Amerikanen, speelt het idee om van Manas een
knooppunt te maken voor burgerluchtvaart en vrachtvliegtuigen in Azië.

In de Nationale Strategie voor Duurzame Ontwikkeling staan de reconstructie
en modernisering van de vliegvelden en de aanleg van een
transportknooppunt in het land hoog op het lijstje.

In een
tv-interview eind vorige maand zei de Kirgizische president Almazbek
Atambajev dat hij achter de Russische plannen staat omdat het land in
feite weinig keuze heeft. “Goedkope brandstof is noodzakelijk om de
luchthaven te ontwikkelen en alleen Rosneft kan daarvoor zorgen”, zei
hij.

In de afgelopen jaren kochten Russische staatsbedrijven al enkele
belangrijke Kirgizische bedrijven op. In december nam het Russische
staatsgasbedrijf Gazprom de noodlijdende netwerkbeheerder Kyrgyzgaz over
voor een symbolisch bedrag van 1 dollar. Gazprom beloofde 600 miljoen
dollar te investeren in het gasnetwerk van Kyrgyzgaz en nam ook een
schuld van 38 miljoen dollar over. Twee andere Russisch staatsbedrijven,
RusHydro en Inter RAO, investeren in waterkrachtcentrales in Kirgizië.

Dergelijke
activiteiten worden door sommige deskundigen in Bisjkek met lede ogen
aangezien. Rusland heeft historisch gezien altijd aanzienlijke invloed gehad in het land. Kirgizische migranten in Rusland verdienen een equivalent van
ongeveer een derde van het Kirgizische bruto nationaal product. Daarnaast zijn er veel Russische troepen gestationeerd in het Centraal-Aziatische
land.

De gestage uitverkoop van Kirgizische bedrijven maakt
het nu nog moeilijker voor Kirgizië om een onafhankelijke koers te varen.
“Kirgizië heeft buitenlandse investeringen nodig”, zegt analist Marat
Kazakpaev uit Bisjkek, “maar het moet proberen private investeerders aan
te trekken”. Hij denkt dat Rusland met de recente aankopen zijn
geopolitieke invloed in de regio wil uitbreiden. “Het feit dat Rosneft
een staatsbedrijf is, plaatst dit memorandum in een politieke context.
Het gaat hier niet om zaken, maar om politiek”, zegt Kazakpaev. Kirgizië
heeft echter een reputatie van corruptie en politieke instabiliteit,
wat potentiële westerse investeerders afschrikt.

“Laten we het
eerlijk toegeven, als er investeringen komen, dan komen ze uit Rusland.
Ze zullen niet uit het Westen komen”, zei econoom Meimanbek Abdildaev
onlangs in een radio-interview. De interesse van Rosneft in Manas kan
volgens hem gezien worden als een voorloper van het toetreden van
Kirgizië tot de door Rusland geleide douane-unie.

take down
the paywall
steun ons nu!