Opinie - Tom De Meester

RIP The Loop. Waarom we het Gentse outletproject beter begraven

Aan Flanders Expo, naast IKEA, verrijst straks een gloednieuw outletcentrum van 32.000 m²: The Loop. Het Gentse stadsbestuur steunt het monsterproject en breekt daarmee haar eigen verkiezingsbeloftes. Een winkelcentrum en een betonnen parkeerbak, is dat de sociaal-ecologische stad van de toekomst?

vrijdag 20 februari 2015 14:15
Spread the love

“Gent
heeft de grens bereikt van het aantal wagens die de stad dagelijks
kan verwerken”, staat er terecht in het Gents bestuursakkoord. Hoe
valt dat te rijmen met The Loop, een megacomplex dat jaarlijks 1 tot
3 miljoen bezoekers verwacht, tot 10.000 per dag op piekmomenten?

“We
zorgen ervoor dat de extra mobiliteit verbonden met nieuwe
stadsontwikkelingsprojecten maximaal op duurzame wijze verloopt”,
belooft het bestuursakkoord. Maar The Loop wordt een waar
autoparadijs. In een eerste fase komen er tussen Ikea en Flanders
Expo 2.870 extra parkeerplaatsen. Later loopt dat op tot 4.000.
Boven op de 6.000 bestaande parkeerplaatsen.

In totaal komen er op The
Loop dus dubbel zoveel parkeerplaatsen als alle negen ondergrondse
parkings in de Gentse binnenstad samen.

Van
de “alternatieve vervoersmodi” uit het bestuursakkoord is op The
Loop geen spoor te bekennen. “Ik blijf lobbyen voor een
treinstation” belooft mobiliteitsschepen Watteeuw. Dat zei het
vorige stadsbestuur ook, sinds 2007 al. Het resultaat: niets, nada,
niente. Het stadsbestuur geeft The Loop groen licht in het volle
besef dat er volgens het strategisch investeringsplan van de NMBS,
dat loopt tot 2025, helemaal géén treinstation komt op de site. Een
duurzaam beleid bouw je niet op gebakken lucht.

Volgens
schepen Watteeuw is de beslissing van beton. De parking komt er. Meer
nog: de stad Gent gaat het gedrocht nog zélf uitbaten ook. “Door
het parkeren zelf in handen te nemen, kunnen we proberen nog duurzame
accenten te leggen, en het project zoveel mogelijk ten goede te
keren.” Maar hoe verduurzaam je in godsnaam een betonnen
parkeerbunker die tot 3 miljoen auto’s per jaar aantrekt? Door extra
bloembakken te voorzien? En hoe kun je als overheid The Loop “zelf
in handen” houden als je tegelijk vrij spel geeft aan private
projectontwikkelaars?

“Duurzame
accenten”, “het parkeren zelf in handen nemen”, “het project
ten goede keren”: dat is pure greenwashing. Het is recht praten wat
krom is: The Loop is een wangedrocht dat haaks staat op de duurzame
mobiliteitsbeloftes van het stadsbestuur.

Fijnstofalarm

“Iedere
Gentenaar heeft recht op een goede gezondheid.” Daarom “komt er
een urgentieaanpak op het vlak van de fijnstofproblematiek”. Het
staat zwart op wit in het Gentse bestuursakkoord. Valt dat even
tegen. De permanente autokaravaan naar The Loop geeft de uitstoot van
fijn stof in de Gentse agglomeratie een onvermijdelijke boost. En dat
is echt niet wat we nodig hebben.

Gent is al jaren een
fijnstof-hotspot. Nergens in Vlaanderen wordt de drempel van 50
microgram fijn stof per kubieke meter méér overschreden dan in de
Gentse Kanaalzone.

En die 50 microgram, dat is de Vlaamse
drempelwaarde. De norm van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO ligt
op 10 microgram. Dat heeft Gent nog nooit gehaald, of het moet in de
middeleeuwen geweest zijn.

The
Loop is dus niet alleen een mobiliteitsmisbaksel, het is ook en
vooral een aanslag op de volksgezondheid. Wie
dicht bij een autosnelweg of drukke verkeersas woont, vooral binnen
een straal van tweehonderd meter, ademt hogere hoeveelheden ultrafijn
stof in. Onderzoek bevestigt dat kinderen die in de buurt van een
snelweg wonen, een zwakkere longfunctie hebben door roet in de
longen. Omwonenden hebben meer kans op hart- en vaatziekten en sterven
sneller aan kanker.

“Dit
is spelen met mensenlevens”, zegt milieu-adviseur Mark Carpels over
het Uplace-project. “Omdat Uplace extra verkeer zal genereren
dat de hoeveelheid fijn stof in de regio zal verhogen. Dat zorgt op
zijn beurt voor bijkomende gezondheidsrisico’s in Machelen en
Vilvoorde.” Wat geldt voor Uplace in Vilvoorde, geldt evengoed voor
The Loop in Gent. Het stadsbestuur zet onze gezondheid op het spel.

Exit
klimaatplan

“Steden
moeten hun verantwoordelijkheid opnemen in de strijd tegen de
klimaatverandering en duurzame oplossingen bieden”, beloven SP.a,
Open VLD en Groen in het Gentse bestuursakkoord. “Duurzaamheid moet
deel uitmaken van het DNA van Gent. Dat alles vraagt een grondige
verandering die alleen te bereiken is samen met alle Gentenaars, alle
Gentse bedrijven, organisaties en bezoekers.” Woorden in de wind,
zo blijkt. Vandaag is het autoverkeer al verantwoordelijk voor
32% van de Gentse CO2-uitstoot. Met 1 tot 3 miljoen extra
wagenverplaatsingen steekt het stadsbestuur haar eigen klimaatplan in
de papierversnipperaar.

“Een
dergelijk autogericht project als The Loop, met een zeer grote extra
verkeersgeneratie, valt niet te rijmen met het streven naar een
klimaatneutraal Gent”, zegt het Gentse Milieufront. “Als dit
project wordt goedgekeurd, mag de klimaatneutrale ambitie worden
opgeborgen.” De conclusie is hard, maar er valt niet aan te
ontkomen.

Verkeersinfarct

The
Loop ligt bovendien pal aan de E40 die al oververzadigd is. Gent
is nu één groot verkeersinfarct, en dat wordt er niet bepaald
beter op met The Loop. Op piekmomenten worden op The Loop tot 15.000
bezoekers verwacht. Dat betekent duizenden en duizenden
autoverplaatsingen per dag op de invalswegen naar Gent. De E40 is ter hoogte van Flanders Expo nu al
voor 95 procent verzadigd. Hoe daar, zelfs met de geplande vierde
rijstrook, nog 1 tot 3 miljoen extra auto’s bij kunnen, is een
volstrekt raadsel. Eén ding is zeker: de wegen rond Gent zullen nog
verder dichtslibben en Gent veranderen in één grote
mobiliteitsknoop.

Een
parkeerbak van € 20 miljoen

De
Stad Gent gaat de parkeerbak op The Loop niet alleen uitbaten, ze
pompt er ook bijna 20 miljoen euro overheidsgeld in. Wij
dachten dat het Gentse schepencollege haar lesje wel geleerd had na
het Ghelamco-débacle. De Stad Gent en het intergemeentelijke
waterbedrijf TMVW pompten via schimmige constructies 39 miljoen euro
in de voetbalarena, waarvan maar liefst 20,5 miljoen euro in de
hypercommerciële randactiviteiten van projectontwikkelaar Ghelamco:
kantoren, business lounges, een supermarkt en een luxerestaurant met
Michelinster.

The
Loop is van hetzelfde laken een broek. “Dit is een typisch Gentse
begroting”, beloofde burgemeester Daniël Termont bij de
voorstelling van de Gentse meerjarenbegroting, eind 2013. “Een
beetje eigenzinnig, zoals we zijn. We willen de politieke
voortrekkersrol aanhouden die Gent heeft in dit land.”

We kiezen
resoluut voor “sociale en ecologische investeringen”, beloofden
SP.a en Groen. Hoe die 20 miljoen euro voor een megaparking aan een
oversized shoppingcentrum daarin passen is een raadsel.

Terwijl
de Stad Gent bespaart op schoolbussen en personeel, en de prijs voor
een museumbezoek of een zwembeurt opgetrokken wordt, draineert het
schepencollege 20 miljoen euro publieke middelen naar private
betonboeren.

En waarvoor? Voor een winkelcentrum dat niemand wil, het
verkeer op de E40 tot stilstand brengt, een kruis maakt over de
Gentse klimaatambities en onze gezondheid op het spel zet. En dat
terwijl we het geld zó hard nodig hebben voor broodnodige
investeringen in huisvuilophaling, onderwijs, kinderopvang, zorg en
welzijn.

De
samenleving is geen shoppingmall

The
Loop zal nieuwe jobs aantrekken, bezweert burgemeester Daniël
Termont. Het zou er nog maar aan mankeren. Maar hoeveel jobs zullen
er, als communicerende vaten, verdwijnen bij de Gentse middenstand?
Of heeft het Gentse stadsbestuur aanwijzingen dat de gemiddelde
Vlaming in volle crisis plots tweemaal zoveel geld zal uitgeven? Het
Gentse Unizo heeft groot gelijk: het outletcentrum op The Loop zet
het mes op de keel van de Gentse middenstand. De liberale
coalitiepartners van SP.a en Groen kiezen liever kant voor het grote
geld dan voor hun eigen achterban.

Wie
zal er na een bezoek aan de tweehonderd winkels in het geplande outletcenter
nog eens naar de Veldstraat afzakken? Niemand natuurlijk. Al is het
maar omdat er in Gent écht geen auto meer bij kan. Sinds in
Sint-Niklaas Waasland Shopping Centrum de deuren heeft geopend, staan in het
stadscentrum één derde van de winkels leeg. Een triest record:
nergens is de leegstaand groter. Geef mij maar een bruisende
binnenstad in plaats van lege winkelstraten.

Het
stadsbestuur neemt een Loopje met de democratie 

Hoe
harder het stadsbestuur The Loop verdedigt, hoe meer de brede
beweging van tegenstanders groeit. Van de milieubeweging tot de
middenstand, van mobiliteitsexperten tot stadsmensen. Maar het
schepencollege zit vastgeroest in haar eigen grote gelijk. En de
private projectontwikkelaars, die tellen hun geld.

Rond
het megaproject hangt een waas van geheime deals en
achterkamerakkoorden. Eind 2013 verkocht het
stadsontwikkelingsbedrijf The Loop gedeeltelijk aan private
projectontwikkelaars. De overeenkomsten tussen de stad Gent en de
vastgoedkapitalisten van NV Schoonmeers-Bugten en Bannimo Real Estate worden tot op vandaag niet
publiek gemaakt omdat de contracten “vertrouwelijke informatie”
bevatten.

De
privatisering van het stadsontwikkelingsproject snoerde meteen ook de
democratie de mond. “De gemeenteraad werd buitenspel gezet met de
verkoop van de aandelen van het stadsontwikkelingsbedrijf AGSOB”,
zegt ook Steven Geirnaert van het Gents MilieuFront. The Loop:
niemand is ervoor, maar het stadsbestuur gaat onverminderd door.

Gezocht:
bestuurders (m/v) met visie

Toen
de parkeerzweer van The Loop openbarstte op de Gentse gemeenteraad, hief schepen Watteeuw zijn handen ten hemel, in een machteloos
gebaar. “Zo is dat nu eenmaal. Je bent bestuurder. Je bestuurt
een stad. Dan hou je rekening met het verleden.” Terwijl
bestuurders natuurlijk juist met de toékomst rekening moeten houden.
Tenminste, als ze het echt menen met die sociaal-ecologische
toekomststad uit het Gentse bestuursakkoord.

“Er
is nu eenmaal zoiets als de continuïteit van het bestuur”,
verdedigt het schepencollege zich. Als dat waar is, waarom blijven
Groen en SP.a zich in het Vlaams parlement dan verzetten tegen
Uplace? Ironisch genoeg schermt Vlaams minister Ben Weyts immers
evengoed met “de continuïteit van het bestuur” en “beslissingen
die genomen zijn in een vorige legislatuur” om Uplace ruggensteun te
geven. De kiezers die het progressieve kartel in Gent bij de
verkiezingen van 2012 groen licht gaven, wilden een breuk met het
verleden, geen “continuïteit van het bestuur”. Jammer dat
toekomstdromen al te vaak eindigen waar de macht begint.

Het
Gentse bestuursakkoord belooft werk te maken van “vernieuwende
en vooruitstrevende toekomstvisies”. Een megalomaan
winkelcomplex in de oksel van de stad hoort daar voor mij alvast niet
bij. The Loop is een ouderwets idee dat haaks staat op de duurzame
stad die we met zijn allen willen bouwen. “Het wordt tijd dat onze
overheden duidelijk kiezen voor de toekomst van de steden en zijn
bewoners”, schrijft de Gentse stadssocioloog Pascal Debruyne.
“Centraal staat daarbij de gezondheid van stadsbewoners en de
leefbaarheid van de stad, en niet winst voor projectontwikkelaars.”

RIP
The Loop

Dat
het nieuwe stadsbestuur halsstarrig blijft vasthouden aan het
megalomane winkelcentrum op The Loop, alle rationele argumenten ten
spijt, is onbegrijpelijk en onaanvaardbaar. Dat er geen weg meer
terug is omdat de beslissing door het vorige stadsbestuur werd
genomen, is een bijzonder zwak argument. Een project dat de
volksgezondheid bedreigt, de klimaatambities van de stad doorkruist en daarbovenop 20 miljoen euro gemeenschapsgeld
opslorpt: dat moet gewoon van de baan.

Dat
je in een bestuurscoalitie nu eenmaal met alle partijen rekening moet
houden, houdt al helemaal geen steek. Groen en SP.a hebben samen een
absolute meerderheid in de gemeenteraad. Het was hún keuze om de
liberalen mee aan boord te hijsen. Als Groen en SP.a écht werk
willen maken van een duurzame stad, dan kunnen ze de democratie laten
spelen en hun meerderheid in de gemeenteraad gebruiken om het
monsterproject van The Loop te begraven. Dat is een kwestie van
keuzes maken.

Het
is tijd om naar de toekomst te kijken in plaats van het verleden. Wij
willen verandering. De gezondheid van onze kinderen moeten op de
eerste plaats komen, niet de financiële privébelangen van
betonboeren en vastgoedbaronnen. In plaats van 20 miljoen euro te
investeren in een betonnen parkeerbunker, kunnen we die publieke
middelen, zuurverdiende centen van de Gentenaars, beter investeren in
onderwijs, kinderopvang, betaalbare woningen en een duurzame stad.

Doe
er iets aan, en laat je stem horen. Onderteken de petitie van het
Gents Milieufront en Unizo op www.rip-the-loop.be.
RIP The Loop!

Tom
De Meester
is auteur van
Opgelicht. De energiezwendel van Electrabel & Co
(EPO, 2013) en provinciaal voorzitter van de PVDA.

take down
the paywall
steun ons nu!