“Je
leest in de media over economische crisissen, regeringen die fors
moeten besparen, grote schandalen rond belastingontwijking en landen
in schuldencrisis. Al deze zaken staan op de agenda van deze top over
ontwikkelingsfinanciering”, stelt Oxfam.

McKinley
Charles van de organisatie ActionAid zegt dat haar focus in Addis
Abeba ligt op belastinghervormingen, meer bepaald op het voorstel om
een internationale fiscale instelling in het leven te roepen.
“Belastingontwijking berooft ontwikkelingslanden elk jaar van
miljarden dollars, geld waarmee scholen, ziekenhuizen en wegen
gebouwd kunnen worden. We willen daar een einde aan maken, en de
conferentie in Addis Abeba biedt hiervoor een belangrijke kans.”

Multinationals

“De
kwestie van een wereldwijde fiscale instelling doet de vraag rijzen
of rijke landen wel erkennen dat er een verschuiving in macht nodig
is om ambitieuze ontwikkelingsdoelen te financieren”, zegt
Alison Holder, beleidsadviseur bij Oxfam.

“Als
hier geen engagement wordt genomen voor de oprichting van een echte
internationale belastinginstelling, zal de last op de schouders van
ontwikkelingslanden belanden. Die zullen te horen krijgen dat ze hun
eigen belastingsysteem moeten verbeteren, binnen het huidige
dysfunctionele systeem.”

De
multinationals halen systematisch hun winst weg uit de landen waar ze
gemaakt wordt, en sluizen het geld naar belastingparadijzen. Zo
verliezen de armste landen naar schatting 100 miljard dollar
inkomsten per jaar.

Status
quo

De
Asian People’s Movement on Debt and Development (APMDD), een van de
meer dan duizend organisaties binnen de Global Alliance for Tax
Justice, schaart zich achter de oprichting van een wereldwijde
fiscale instelling.

“Het
middenveld in Azië bekritiseert de VS en de EU, vanwege hun verzet
tegen een belastinginstelling die democratischer zou zijn dan de OESO
en de G20, waarin rijke landen het exclusief voor het zeggen hebben”,
verklaart Lidy Nacpil van APMDD.

“Zo’n
instelling is een eerste cruciale stap naar een globaal systeem dat
dient om de meerderheid vooruit te helpen, in plaats van de rijken
nog meer te verrijken. Het kan helpen strijden tegen
belastingontwijking en fondsen opleveren voor ontwikkelingslanden.”

Belastingcontroleurs
zonder Grenzen

De
rijke landen willen het voor henzelf en voor hun eigen bedrijven
voordelige status quo echter behouden, en ijveren voor wereldwijde
belastingregels die enkel worden opgesteld door de Organisatie voor
Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), waar de Derde Wereld
geen inspraak in heeft. Daarom kondigen de EU, de VS,
Groot-Brittannië, Duitsland, Nederland, Finland en Zweden een nieuw
belastinginitiatief aan, dat bedoeld zou zijn om de overheid in
ontwikkelingslanden te versterken.

Dit
zogenoemde Belastingcontroleurs Zonder Grenzen-initiatief werd door
de OESO en het VN-Ontwikkelingsprogramma UNDP gepresenteerd tijdens
de Conferentie in Addis Abeba. Concreet stelt het initiatief meer
capaciteit voor belastingcontrole in ontwikkelingslanden mogelijk te
maken, door fiscale experts te sturen die lokale ambtenaren zouden
begeleiden en ondersteunen. Zo zouden ontwikkelingslanden gevallen
van belastingontduiking en –ontwijking in kaart kunnen brengen en
misgelopen inkomsten opeisen.

Oxfam
gelooft het niet: “Dit neemt de behoefte aan een echt
inclusieve, internationale belastinginstelling – waarin alle landen
op gelijke voet kunnen onderhandelen over globale regels – niet weg.
De landen die nu dit initiatief in Addis Abeba lanceren, hebben
maandenlang de oprichting van een nieuw intergouvernementeel
belastingorgaan geblokkeerd”, aldus Holder.